Dezinformimi dhe ndikimet e huaja keqdashëse në rajonin e Ballkanit

Jason Steinhauer, ekspert nga Shtetet e Bashkuara mbi dezinformimin në rrjetet sociale, tha të enjten në një bisedë me Zërin e Amerikës se rreziku më i madh për Kosovën dhe Ballkanin nga dezinformimi është nxitja e përçarjes në shoqëri.

“Mendoj se shumë nga këto narrativa dezinformuese kanë për qëllim të ndajnë grupe kundër njëra tjetrës, qofshin ato grupe etnike, fetare, kombëtare apo të tilla si Perëndimi kundër Lindjes, Bashkimi Evropian kundër Rusisë. Mendoj se synimi përfundimtar i fushatave të tilla është krijimi i ndasive të cilat shpesh mund të çojnë në dhunë dhe dëme të vërteta”, tha ai.

Zoti Steinhauer ishte pjesë e diskutimeve në kuadër të Samitit të Ballkanit për Dezinformim që po zhvillon punimet sot në Prishtinë nën organizimin e platformës The Geopost, e cila ka tre vjet që punon kundër dukurisë së përhapjes të lajmeve me përmbajtje të pasaktë.

Ekspertë nga shtetet e Ballkanit Perëndimor që morën pjesë në samit, ngritën shqetësimin për ndikimet e huaja keqdashëse nëpërmjet dezinformimit në rajon që siç thanë, vjen kryesisht nga Rusia.

“Rusia është një shtet terrorist dhe autoritar. Nuk do të flas për hollësitë se çfarë është duke ndodhur atje, por koncepti i pushteteve të përbashkëta na shpjegon se kur bëhet fjalë për demokraci të reja dhe të cenueshme si ato në Ballkan, ne duhet të jemi të ndërgjegjshëm që shtetet autoritare janë duke u përpjekur të depërtojnë në mjediset e tyre informative dhe këtu nuk po flas vetëm për mediat, po flas për librat e historisë, rrjetet sociale dhe të tjera. Një segment tjetër është që për shembull një nga mjetet që Rusia përdor është ‘Vëllazëria Ortodokse Sllave’ dhe ndikimi nëpërmjet Kishës Ortodokse”, tha Rosana Aleksoska nga Maqedonia e Veriut.

“Si faktor thelbësor i cili shërben si ombrellë është Kisha Ortodokse Serbe e cila sipas anketave në tri vitet e fundit është institucioni më i besueshëm në Malin e Zi dhe kjo nuk është gjë e mirë. Propaganda e tyre bazohet në rishikimin e historisë me rrëfime se Mali i Zi nuk ekziston pa Serbinë, malazezët janë serbë ose gjuha malazeze nuk ekziston por është gjuhë serbe. Ky model është përdorur nga Rusia në Ukrainë me pretendimin se ukrainasit janë njësoj si rusët, një model që është ekzekutuar me sukses atje tani ka përpjekje të ekzekutohet në vendin tim”, tha Milan Jovanoviç nga Mali i Zi.

Zoti Steinhauer thotë se kjo dukuri më së miri luftohet nëpërmjet sistemit të edukimit.

“Ka shumë nevojë për edukim medial, shkathtësi të mendimit kritik, për edukim mbi historinë. Kemi shumë për t’u mësuar njerëzve mbi atë se si dhe pse platforma të caktuara veprojnë në mënyrën si veprojnë, përse informacione të caktuara qarkullojnë në mënyrë të caktuar. Tërë kjo kërkon të rimendohet gjerësisht sistemi i edukimit dhe të investohet masivisht në mënyrën se si edukohen dhe trajnohen jo vetëm rinia por gjithë shoqëria”, tha ai.

Udhëheqësi i platformës The Geopost, Gynen Venhari i tha Zërit të Amerikës se Kosovës i mungon edhe një strategji shtetërore që do të shërbente si udhërrëfyes dhe urë lidhëse për të gjitha nismat që synojnë luftimin e kësaj dukurie.

“Sepse ka shumë iniciativa, ka shumë organizata të cilat punojmë aty për aty dhe me vetiniciativë, shpesh herë kemi bashkëpunim më të mirë me rajonin dhe botën se sa që kemi ne ndërmjet vete dhe kjo luftë kërkon koalicion të gjerë, jo vetëm brenda”, thotë zoti Venhari.

Pjesëmarrësit në samit theksuan se lufta kundër dezinformimit dhe ndikimeve të huaja në rajonin e Ballkanit kërkon marrëdhënie më të mira ndërshtetërore dhe vullnet të vërtetë politik, duke nënvizuar se pa këto elemente nuk mund të ketë një përgjigje efektive kundër kësaj dukurie.