Bujar Leskaj: Lavdi martirëve të 26 shkurtit 1951!

73 vite më parë, në 19 shkurt 1951 në ambasadën sovjetike u hodh një sasi dinamiti, e cila shërbeu si pretekst nga Enver Hoxha dhe PKSH për të dënuar, vrarë e pushkatuar shumë intelektualë të spikatur shqiptarë.

Ajo çka pasoi, e njohur si masakra e mesnatës së 26 shkurtit 1951 në Tiranë, është ngjarja më tipike e krimeve përçudnuese të komunizmit në Shqipëri, diktatorit Enver Hoxha dhe Sigurimit të Shtetit.

22 intelektualë të shquar shqiptarë, krejtësisht të pafajshëm, u arrestuan nga Sigurimi famëkeq i Shtetit drejtuar nga krimineli Mehmet Shehu dhe u pushkatuan pa gjyq, pa prova, pa asnjë fakt kundër tyre; u dënuan e u ekzekutuan jo nga një gjyq i rregullt, por nga vendime të marra në Komitetin Qendror të PKSH dhe Byrosë Politike.

Dhe atë shkurt të zi u zgjodhën nga Sigurimi i Shtetit dhe Byroja Politike intelektualët më në zë nga gjithë hapësira shqiptare dhe u ekzekutuan për të ngjallur frikë e terror në popull, sidomos tek intelektualët properëndimorë, por edhe për t’i bërë fli në themelet e kthesës makabre politike, personalitete me peshë si:

Sabiha Kasimati nga Libohova, shkencëtarja e parë shqiptare;

Tefik Shehu nga Gjakova, tregtar i diplomuar për ekonomi dhe drejtësi në Itali;

Niko Lezo nga Delvina, i diplomuar për kimi në Universitetin e Tuluzës, themelues i laboratorit të parë kimik, deputet i Parlamentit shqiptar (1923), antifashist i internuar në Ventotene nga italianët;

Jonuz Kaceli, tregtar i njohur, nga familja e shquar tiranase Kaceli;

Manush Peshkëpia nga Gjirokastra, intelektual shumëdimensional, poet e publicist;

Anton Delhysa nga Prizreni, ndërtues i ambasadës amerikane dhe i shkollës teknike të Fullcit;

Haki Kodra nga Dibra e Madhe, i diplomuar për ekonomi në Universitetin e Zagrebit;

Gafur dhe Myftar Jegeni, oficerë të ushtrisë kombëtare nga Dibra e Madhe, të diplomuar në akademitë ushtarake të Italisë, luftëtarë antifashistë;

Zyhdi Herri nga Tirana, gazetar;

Qemal Kasoruho nëpunës;

Ali Qorraliu pronar i madh, intelektual me studime të larta juridike në Selanik;

Petro Konomi nga Përmeti, i laureuar në Robetr Kolezh të Stambollit dhe në Akademinë Ushtarake në Itali;

Reiz Selfo nga Gjirokastra, tregtar;

Gjon Temali intelektual nga Shkodra, studiuar në Austri;

Pjetër Guraziu nga Shkodra, i doktoruar për shkencat ekonomike në Itali;

Pandeli Nova intelektual, shtresë e pasur;

Thoma Katundi nga Korça, veprimtar i shoqërisë panshqiptare “Vatra” në SHBA;

Mehmet Ali Shkupi shqiptar nga Shkupi, nëpunës;

Fadil Dizdari librar;

Hekuran Troka nga Kuçova, tregtar;

Lluka Rashkoviç biznesmen nga Mali i Zi.

Kjo batërdi kriminale ishte e studiuar me detaje; ishte përzgjedhje selektive e figurave prej gjithë shtresave shoqërore e krahinore; ishte goditje fatale e gruas shqiptare si simbol intelektual e i kurajos civile; ishte barbaria e luftës së klasave si luftë civile.

22 viktimat e pafajshme të shkurtit 1951, nga 220 të arrestuarit u ekzekutuan pa gjyq, (gjyqi iu bë pasi ishin pushkatuar e varrosur në varr të përbashkët)!

Ky akt ishte instalimi i diktaturës, sepse u shpërfillën totalisht ligjet, institucionet, si gjykatat e prokuroritë, (jo pse ato do të mbanin drejtësi); ishte goditja edhe urrejtja ndaj inteligjences shqiptare.

Ky krim i rëndë i atij sistemi, nuk duhet harruar kurrë, sepse po u harrua, tragjedi të tilla mund të përsëriten në të ardhmen.

Sot, 22 Martirët e Demokracisë, prehen në Varrezat e Dëshmorëve të Kombit.

Në vitin 1991 viktimat u shpallën të pafajshëm dhe në vitin 2008 u nderuan me titullin “Nderi i Kombit”.