Astrit Lulushi: Ditë e keqe, Dodona & Drita

Triptik esesh

 

Ditë e keqe

Të gjithë kemi pasur ditë të keqe që nga momenti që zgjohemi. Ndoshta kemi frikë nga diçka më vonë gjatë ditës ose ende po mendojmë për natën e mëparshme. Ndonjëherë, ka vetëm errësirë që në mënyrë të pashpjegueshme zbret mbi ne. Në ditë të tilla, mund të jetë e vështirë të gjesh një pikë të ndritshme për t’u mbajtur, por hapi i parë është të kujtosh se një ditë e keqe është pikërisht ajo: ditë e keqe.

Dita e mirë në fakt fillon me shqetësimin se do të jetë pikërisht e kundërta, diçka pa paralajmërim. Në shumë raste, kemi fuqinë të ndryshojmë pikëpamjen tonë me një hap të vogël në drejtimin e duhur, qoftë kjo do të thotë të rrethohemi me njerëzit që duam, të bëjmë shaka ose thjesht të pranojmë që trishtimi është pjesë e jetës dhe ta lejojmë të kalojë në kohën e duhur. Një ditë e keqe është normale – dhe e përkohshme.

“Humori është gjë e madhe, gjëja shpëtimtare, në fund të fundit. Në momentin që shfaqet, të gjitha ngurtësitë lëshojnë, të gjitha irritimet dhe pakënaqësitë largohen dhe një shpirt me diell zë vendin e tyre”, kështu thoshte Mark Twain, i cili shquhej për humorin, shpesh të hidhur.

Kështu mundte trishtimin.

Charles Bukowski, një tjetër poet, jepte zemër kur thoshte: “Ndonjëherë ngrihesh nga krevati në mëngjes dhe mendon se nuk do t’ia dal, por qesh përbrenda duke kujtuar të gjitha rastet që je ndjerë kështu”.

Kur retë më të errëta në qiell duken të përkulura, ndërsa të gjithë me të cilët bie në kontakt ndiejnë një gëlltitje të keqe, gjen njëfarë ngushëllimi në mendimin e një të nesërme të freskët. E keqja është një mundësi për të provuar përsëri. Disa ditë janë vetëm ditë të këqija, kjo është e gjitha. Duhet të përjetosh trishtimin për të njohur lumturinë dhe jo çdo ditë do të jetë një ditë e mirë.

Optimizmi nuk është besim se gjërat automatikisht do të përmirësohen; është bindje se mund t’i bëjmë gjërat më mirë. Mënyra më e mirë për të mos u ndjerë pashpresë është të ngrihesh dhe të bësh diçka. Mos prit që gjëra të mira t’ju ndodhin.

Trishtimi rëndon shpatullat. Dhe telashet përndjekin mendjen.

Por e di që e tashmja nuk do të zgjasë. Një ditë më e ndritshme po vjen. Nesër do të jetë më e mirë.

Dodona

Zeusi u adhurua për herë të parë në Dodona të Epirit, rrëzë malit Tomarus afër Janinës (disa thonë se ishte Mali Tomorr, afër Beratit). Këtu supozohej se zëri i zotit të përjetshëm dhe të padukshëm dëgjohej në shushërimat e gjetheve të një lisi gjigant, që i shpallte njerëzimit vullnetin e qiellit dhe fatin e të vdekshmëve; këto zbulesa i interpretoheshin njerëzve nga priftërinjtë e Zeusit, të cilët quheshin Selli (nga Qielli).

Gërmimet e fundit që janë bërë në këtë vend kanë nxjerrë në dritë rrënojat e tempullit antik të Zeusit, dhe gjithashtu, ndër relikte të tjera interesante, disa pllaka plumbi, në të cilat janë gdhendur pyetje të cilat me sa duket janë bërë nga individët që konsultoheshin me orakullin. Këto pllaka të vogla na flasin, si të thuash, në një mënyrë të çuditshme për një kohe në të kaluarën e varrosur; një person pyet se cilit perëndi duhet t’i drejtohet për shëndetin dhe pasurinë; një  tjetër kërkon këshilla në lidhje me fëmijën e tij; dhe një i tretë, me sa duket bari, i premton një dhuratë orakullit nëse një spekulim në dele rezulton me sukses. Sikur këto përmendore të vogla të ishin prej ari në vend të plumbit, ato pa dyshim do të kishin ndarë fatin e thesareve të shumta që zbukuronin këtë dhe tempujt e tjerë.

Megjithëse Dodona ishte faltorja më e lashtë e tij, selia e madhe e adhurimit të Zeusit ishte në Olimpia në Elis, ku kishte një tempull të mrekullueshëm kushtuar atij, që përmbante statujën e famshme kolosale të Fidias. Turma adhuruesish të devotshëm u dyndën drejt saj, jo vetëm për t’i bërë homazhe hyjnisë së tyre supreme, por edhe për t’u bashkuar në lojërat që mbaheshin atje në intervale prej katër vjetësh.

Pa dyshim që do të jetë vërejtur se në paraqitjet e Zeusit ai shoqërohej gjithmonë nga një shqiponjë. Ky zog mbretëror ishte i shenjtë për të, ndoshta nga fakti se ishte e vetmja krijesë e aftë për të soditur diellin pa u mahnitur, gjë që mund të ketë sugjeruar idenë se vetëm shqiponja ishte në gjendje të sodiste shkëlqimin e madhështisë hyjnore.

Drita

Natyra ka ofruar një ligj që ushtrohet i barabartë mbi çdo gjë dhe qenie në tokë e në qiell. Këtu përfshihen drita dhe njeriu. Edhe po ta matim kohën e saj me jetëgjatësinë e vet, drita është e pashuar. Është një lloj rrezatimi elektromagnetik që udhëton nëpër hapësirë me një shpejtësi konstante prej rreth 300 milionë metra në sekondë. Ajo është në gjendje të udhëtojë nëpër vakum, që do të thotë se ndryshe nga qeniet e gjalla, nuk ka nevojë për një medium (si ajri ose uji) për t’u përhapur. Drita nuk zbehet me kalimin e kohës, as nga fortuna dhe era, por mund të shpërndahet ose përthithet ndryshe nga materia, gjë që mund të zvogëlojë intensitetin ose të ndryshojë drejtimin e saj të udhëtimit.

Për shembull, drita nga një yll që është miliarda vite dritë larg nga Toka mund të dobësohet nga pluhuri dhe gazi në hapësirën ndëryjore, dhe gjithashtu mund të ndikohet nga fushat gravitacionale të objekteve qiellore si planetët dhe galaktikat.

Megjithatë, edhe nëse drita absorbohet ose shpërndahet, ajo nuk zhduket. Në vend të kësaj, ajo shndërrohet në forma të tjera të energjisë, të tilla si nxehtësia ose energjia kinetike. Në këtë kuptim, drita mund të thuhet se është e përjetshme, në kuptimin se nuk mund të shkatërrohet kurrë plotësisht, por mund të ndryshojë formë dhe të shndërrohet në lloje të tjera energjie.

Edhe dija, si drita, kur fitohet në mendje, mund të dobêsohet, ndonjëherë si qiriut edhe devijon, por përfundimish ndriçon, dhe e zgjon njeriun nga gjumi. Ajo i ngjan çdo qenie në tokë, që nuk vdes, por transformohet. Ashtu si njeriu, ose bimësia që rikthehet në fidanë, apo si zjarri që shkrin gjithë borën përreth.