Astrit Lulushi: Kadmusi

Më poshtë është rrëfimi legjendar i themelimit të Tebës: – Pas rrëmbimit të vajzës së tij Europa nga Zeusi, Agenor, mbreti i Phoenikës, i paaftë për t’u pajtuar me humbjen e saj, dërgoi djalin e tij Kadmusin, duke kërkuar që ai të mos kthehet pa motrën e tij. Për shumë vite Cadmus ndoqi kërkimin e tij nëpër vende të ndryshme, por pa sukses. Duke mos guxuar të kthehej në shtëpi pa të, ai u konsultua me orakullin e Apollonit në Delphi; dhe përgjigja ishte se ai duhej të hiqte dorë nga detyra e tij dhe të merrte mbi vete një detyrë të re, atë të themelimit të një qyteti, vendi i të cilit do t’i tregohej nga një mëshqerrë që nuk e kishte mbajtur kurrë zgjedhën dhe që do ta udhëhiqte poshtë në vendin ku do të ndërtohej qyteti. Sapo ishte larguar Kadmi nga fana e shenjtë, kur pa një mëshqerrë që nuk mbante asnjë shenjë robërie në qafë, duke ecur ngadalë përpara tij. Ai e ndoqi kafshën për një distancë të konsiderueshme, derisa më në fund, në vendin ku më pas u ndal Teba. Mirënjohës për këtë shenjë të favorit hyjnor, Kadmusi vendosi ta ofronte kafshën si flijim, dhe si rrjedhim i dërgoi ndjekësit e tij të merrnin ujë për nga një burim fqinj. Ky burim, i cili ishte i shenjtë për Aresin, ndodhej në një pyll dhe ruhej nga një dragua i egër, i cili, në afrimin e njerëzve të Kadmusit, u hodh papritur mbi ta dhe i vrau. Pasi priti ca kohë për kthimin e shërbëtorëve të tij, Kadmusi u bë i padurueshëm dhe u armatos me nxitim me shtizën e tij, dhe u nis për t’i kërkuar. Me të arritur në vend, mbetjet e rrënuara të ndjekësve të tij të pafat takuan pamjen e tij dhe pranë tyre ai pa përbindëshin e frikshëm, që pikonte nga gjaku i viktimave të tij. Duke kapur një shkëmb të madh, heroi e hodhi me gjithë fuqinë e tij mbi dragoin; por i mbrojtur nga lëkura e tij e zezë e ashpër dhe luspat e çelikut, ai mbeti i padëmtuar. Kadmus tani provoi shtizën e tij dhe me më shumë sukses, sepse ajo shpoi anën e bishës, e cila, i tërbuar nga dhimbja, u hodh mbi kundërshtarin e tij, kur Kadmusi, duke u hedhur mënjanë, ia doli të rregullonte majën e shtizës brenda nofullave të bishës, dhe e goditi përfundimisht. Ndërsa Cadmus qëndronte duke vëzhguar armikun e tij të mposhtur Pallas-Athina iu shfaq dhe e urdhëroi të mbillte dhëmbët e dragoit të vdekur në tokë. Ai iu bind; dhe nga brazdat doli një grup njerëzish të armatosur, të cilët menjëherë filluan të luftojnë me njëri-tjetrin, derisa të gjithë, përveç pesë, u vranë. Këta luftëtarë të fundit të mbijetuar bënë paqe me njëri-tjetrin dhe ishte me ndihmën e tyre që Kadmusi tani ndërtoi qytetin e famshëm të Tebës. Në kohët e mëvonshme, familjet më fisnike tebane pretendonin me krenari prejardhjen e tyre nga këta luftëtarë të fuqishëm të lindur në tokë. Aresi u tërbua kur zbuloi se Kadmusi kishte vrarë dragoin e tij dhe do ta kishte vrarë nëse Zeusi nuk do të ndërhynte dhe do ta shtynte të zbuste dënimin e tij në atë të robërisë për një afat prej tetë vjetësh. Në fund të asaj kohe, perëndia e luftës u pajtua me Kadmusin dhe, në shenjë faljeje, i dha për martesë dorën e së bijës Harmonia. Dasma e tyre festohej pothuajse po aq madhështore sa ajo e Peleusit dhe Thetisit. Të gjithë perënditë i nderuan me praninë e tyre dhe u ofruan dhurata dhe urime të pasura. Vetë Kadmusi i dhuroi nuses së tij bukuroshe një gjerdan të mrekullueshëm të modeluar nga Hefesti, i cili, megjithatë, pas vdekjes së Harmonisë, rezultoi gjithmonë fatal për zotëruesin e tij. Fëmijët e Kadmusit dhe Harmonisë ishin një djalë, Polidori dhe katër vajza, Autonoe, Ino, Semele dhe Agave. Pati edhe fëmije të tjere, Keltin dhe Ilirin. Për shumë vite themeluesi i Tebës mbretëroi i lumtur, por më në fund u krijua një komplot kundër tij dhe ai u privua nga froni nga nipi i tij Pentheus. I shoqëruar nga gruaja e tij besnike Harmonia, ai u tërhoq në Iliri dhe pas vdekjes ata të dy u shndërruan nga Zeusi në gjarpërinj dhe u transferuan në Elysium.