Tri ese nga Astrit Lulushi

 

Fitore dhe humbje

Tani që Shqipëria në futboll është kryesuese në grup, a mos ka ardhur koha të bëhet edhe kampione e Europës?

Si Greqia dikur që i befasoi të gjithë dhe mori kupën…

Jeta është lojë; me fitues dhe humbës, në periudha të ndryshme. Në fund të fundit, edhe skuadrat me yje kanë ditët e tyre të humbjeve. E bukura e fitores dhe humbjes, megjithatë, është se të dyja paraqesin mundësi për të mësuar dhe për t’u rritur. Kur humbasim, na jepet mundësia të njohim dhe adresojmë dobësitë tona. Dhe kur fitojmë, mund ta përmbajmë gëzimi për të ndjerë ndjeshmëri për palën kundërshtare, sepse e dimë se sa dërrmuese mund të jetë ajo humbje.

Pavarësisht nëse e gjejmë veten në një garë miqësore, ia vlen të tregohemi të mëshirshëm kur fitojmë, të përmbahemi nga tundimi për të gëzuar ose për t’i përbuzur kundërshtarët.

Ne mund të shkojmë një hap më tej duke i falënderuar ata që na sfiduan dhe investuan kaq shumë kohë dhe energji në garên kundër nesh..

Të fitosh nënkupton edhe dhënien e meritave për ata që na kanë bërë të mundur fitoren. Ajo që shkon rrotull vjen me të vërtetë dhe shpresa është që kur e gjejmë veten në një vend të keq, të tjerët do të na ofrojnë hirin dhe inkurajimin e tyre gjithashtu.

Në fund të fundit, ndikimi që lë tek një person tjetër ka të ngjarë të jetë më i madh se çdo trofe e fituar.

Të fitosh është e mrekullueshme, sigurisht, por nëse vërtet do të bësh diçka në jetë, sekreti është të mësosh se si të humbasësh.

Askush nuk mbetet i pamposhtur gjatë gjithë kohës.

Ne luajmë një sport. Është një lojë. Në fund të fundit, kjo është gjithçka. Nuk të bën më të mirë apo më keq se kushdo tjetër. Pra, duke fituar një lojë, nuk jem më mirë. Duke humbur një lojë, nuk jemi më keq. Duke mbajtur këtë mentalitet, me të vërtetë i mban gjërat në perspektivë që t’I trajtoj të gjithë njësoj.

Gjithmonë ka sfida të reja, më madhështore për t’u përballur dhe një fitues i vërtetë do të përqafojë secilën prej tyre.

Mos kërko të jesh lojtari më i mirë në histori.

“Mendoj se jam një tjetër futbollist. Kur fillon ndeshja gjithmonë përpiqem të përmirësoj veten. Synimi është që kur të dal në pension, të mbahem mend si një person i mirë, shprehet”, Lionel Mesi.

Nëse mund të reagoni në të njëjtën mënyrë ndaj fitores dhe humbjes, kjo është një arritje e madhe. Kjo cilësi është e rëndësishme sepse qëndron me ju gjatë gjithë jetës suaj.

Përulësia përbën bazën e nderit, ashtu si toka e ulët përbën themelin e një lartësie të lartë.

Një njeri që praktikon aftësi sportive është shumë më mire se 50 që e predikojnë atë.

 

Frëngjisht

Sot qeshim me shprehjen: “Në Francë edhe banori më i humbur flet frëngjisht”. Por nuk ka qenë shaka.

Në vitet e para të Revolucionit Francez, u zbulua një e vërtetë shqetësuese, se shumica e njerëzve që jetonin në Francë në atë kohë nuk flisnin frëngjisht. Më 1794, një raport në asamblenë revolucionare, deklaronte se nuk kishte më shumë se 3 milionë folës francezë (11% e popullsisë) dhe akoma më pak që ishin në gjendje ta shkruanin atë. Në fakt, gjuha flitej më shumë në Holandë dhe në shtetet gjermane sesa në Francë.

Në vend të kësaj, shumica e francezëve flisnin dialekte lokale – për shembull, një popullsi e madhe jugore fliste oksitane, një gjuhë romane e ndikuar nga latinishtja. Kjo u pa si veçanërisht e turpshme për kauzën revolucionare, pasi tre vjet më parë, 1791, diplomati Charles-Maurice de Talleyrand deklaroi se “shumë dialektesh të korruptuara janë mbetjet e fundit të feudalizmit, dhe do të detyrohen të zhduken: domosdoshmëria e dikton këtë”.

Raporti vetëm i hodhi benzinë zjarrit. Pak më shumë se një muaj pas sondazhit, administrata revolucionare deklaroi se “asnjë akt publik nuk mund të shkruhet (ose regjistrohet) përveç në gjuhën frënge, në çdo pjesë të territorit të Republikës”.

Për fat të mirë, multikulturalizmi gjuhësor i Francës i mbijetoi këtij sulmi dhe gjuhët rajonale si oksitanishtja dhe baskishtja vazhdojnë të lulëzojnë. Sot, 92 përqind e francezëve flasin frëngjisht.

 

Fundi i Trojës

Odiseu dinak kishte lënë pas mikun e tij të besueshëm Sinon me udhëzime të plota për mënyrën e veprimit të tij. Duke marrë rolin që i ishte caktuar, ai iu afrua mbretit Priam me duar të lidhura me pranga dhe me përgjërime të dhimbshme, duke pretenduar se grekët, në bindje ndaj urdhrit të një orakulli, kishin tentuar ta dënonin si flijim; por se ai kishte mundur të shpëtonte nga duart e tyre dhe tani kërkonte mbrojtje nga mbreti.

Monarku zemërmirë, duke besuar historinë e tij, e liroi nga prangat dhe më pas iu lut që të shpjegonte kuptimin e vërtetë të kalit prej druri. Sinon e informoi mbretin se Pallas-Athina, e cila deri atëherë kishte qenë shpresa dhe qëndrimi i grekëve gjatë gjithë luftës, ishte aq thellë e ofenduar nga heqja e imazhit të saj të shenjtë nga tempulli i saj në Trojë, saqë e kishte tërhequr mbrojtjen nga grekët dhe refuzoi dhënien e çdo ndihme të mëtejshme derisa Pallas-Athina të rikthehej në vendin e duhur. Prandaj grekët kërkuan udhëzime të reja nga një orakulli i cili i kishte këshilluar të ndërtonin këtë kalë gjigant prej druri si haraç për perëndeshën e ofenduar, duke shpresuar në këtë mënyrë të qetësonte zemërimin e saj. Sinon shpjegoi më tej se kali ishte ndërtuar në përmasa të tilla kolosale për të parandaluar futjen e në qytet, në mënyrë që favori i Pallas-Athinës të mos transferohej te trojanët.

Laokondi u tha bashkëqytetarëve të tij trojanë të mos e pranonin dhuratën e grekëve, kalin e drurit. Ndërkohë, dy gjarpërinj gjigantë u ngritën papritmas nga deti dhe u drejtuan për në altar, ku Laokondi dhe dy bijtë e tij po luteshin për fatin e Trojës. Fillimisht gjarpërinjtë u gërshetuan me gjymtyrët e të rinjve të pafuqishëm dhe më pas rrethuan babanë e tyre, i cili nxitoi për t’i ndihmuar; të tre u mbytën në sytë e turmës së tmerruar.

Trojanët e interpretuan fatin e Laocoondit dhe të bijve të tij si një ndëshkim të dërguar nga Zeusi për sakrilegjin kundër kalit prej druri dhe tani ishin plotësisht të bindur se ai duhet t’u shenjtërohej perëndive.

Vështirë se Sinoni dinak pushoi së foluri kur trojanët, me një mendje, kërkuan që kali prej druri të sillej në qytetin e tyre pa vonesë. Portat ishin shumë të ulëta për të lejuar hyrjen e kalit, dhe trojanët bënë çarje në mure dhe kali u përcoll me triumf në zemër të Trojës; me ç’rast trojanët, të gëzuar pa masë për atë që e konsideruan fitore të luftës ndaj grekëve, shtruan gosti dhe hodhën valle.

Mes këtij gëzimi, Kasandra e pakënaqur, duke parashikuar rezultatin e hyrjes së kalit prej druri në qytet, u pa duke nxituar nëpër rrugë me gjeste të egra dhe flokë të çrregullt, duke paralajmëruar popullin për rreziqet që i prisnin. Por fjalët e saj elokuente ranë në vesh të shurdhër; sepse fati i profetes fatkeqe ishte që parashikimet e saj të mos besoheshin kurrë. Pas entuziazmit të ditës, trojanët u tërhoqën për të pushuar dhe kur të gjithë ishin të heshtur në gjumë, Sinoni, në fund të natës, i liroi heronjtë nga burgimi i tyre vullnetar. Më pas sinjali iu dha flotës greke që shtrihej në Tenedos dhe e gjithë ushtria në heshtje zbarkoi edhe një herë në bregun e Trojës. Të hyje në qytet tani ishte një çështje e lehtë dhe pasoi një masakër e frikshme. Të zgjuar nga gjumi i tyre, trojanët, nën komandën e udhëheqësve të tyre, bënë një mbrojtje të guximshme, por u mposhtën lehtësisht.

Të gjithë heronjtë e tyre më trima ranë në luftë dhe së shpejti i gjithë qyteti u përfshi në flakë. Priami ra nga dora e Neoptolemit, biri i Akilit, i cili e vrau ndërsa ai lutej para altarit të Zeusit, në këtë orë të tmerrshme rreziku.

Andromaka fatkeqe me djalin e saj të vogël Astyanaksin ishte strehuar në majën e një kulle, ku u zbuluan nga fitimtarët, të cilët, nga frika se mos i biri i Hektorit mund të ngrihej një ditë kundër tyre për t’u hakmarrë për vdekjen e të atit, e morën atë. nga krahët e nënës dhe e hodhën nga kulla. Vetëm Enea, biri i Afërditës, i dashuri i perëndive dhe i njerëzve, i shpëtoi masakrës me djalin e tij dhe babanë e tij të vjetër Anchises, të cilin e mbajti mbi supe jashtë qytetit. Fillimisht, Enea kërkoi strehim në malin Ida dhe më pas iku në Itali, ku u bë heroi stërgjysh i popullit romak. Pas vrasjes së Parisit, Menelaus e kërkoi Helenën në pallatin mbretëror, e cila, duke qenë e pavdekshme, ruante ende të gjithë bukurinë dhe magjepsjen e dikurshme. U bë një pajtim dhe ajo shoqëroi të shoqin në udhëtimin e tij për në shtëpi. Andromaka, e veja e  Hektorit, u martua me Neoptolemin, Kasandra ra në pjesën e Agamemnonit dhe Hekuba, mbretëresha me flokë gri dhe e ve, u burgos nga Odiseu. Thesaret e pakufishme të mbretit të pasur trojan ranë në duart e heronjve grekë, të cilët, pasi rrafshuan qytetin e Trojës, u përgatitën për udhëtimin e tyre të gjatë për në shtëpitë e tyre. Rruga e tyre ishte e gjatë për shkak të peripecive, ndërsa për disa edhe tragjedi.