Tre vende europiane njohin Palestinën, Izraeli largon ambasadorët dhe lëshon një paralajmërim të ashpër

MOSKË, 22 maj. /TASS/. Autoritetet e Irlandës, Spanjës dhe Norvegjisë kanë shpallur vendimin e tyre për të njohur Palestinën si shtet të pavarur, duke bërë që ministri i Jashtëm izraelit, Israel Katz, të lëshojë një paralajmërim për rrezikun e kësaj lëvizjeje.

Më parë, 143 nga 193 vende anëtare të OKB-së, përfshirë Rusinë, e kishin njohur Palestinën. Megjithatë, shumica e vendeve evropiane nuk kanë vendosur ende të njohin pavarësinë e shtetit.

TASS ka mbledhur faktet kryesore rreth këtyre zhvillimeve.

Vendimi

Autoritetet e Irlandës, Spanjës dhe Norvegjisë shpallën vendimin për njohjen e Palestinës në mëngjesin e 22 majit. Sipas kryeministrit spanjoll Pedro Sanchez, vendimi do të hyjë në fuqi në vendin e tij më 28 maj.

Sipas kryeministrit të Irlandës Simon Harris, vendet e tjera mund të ndjekin shembullin së shpejti. Politico tha më parë se Belgjika dhe Sllovenia janë midis atyre që ka të ngjarë të miratojnë vendimin.

Reagimi i Izraelit

Izraeli ka tërhequr tashmë ambasadorët e tij nga Irlanda, Spanja dhe Norvegjia. Sipas ministrit të jashtëm izraelit, vendi i tij “nuk do të tërhiqet nga ata që minojnë sovranitetin e tij dhe kërcënojnë sigurinë e tij”.

Ministri tha gjithashtu se vendimi është “një padrejtësi ndaj kujtimit të viktimave” të sulmit të 7 tetorit ndaj Izraelit nga Hamasi. Sipas Katz, kjo lëvizje “u dërgon palestinezëve dhe mbarë botës mesazhin se terrorizmi paguan”.

Përveç kësaj, Ministria e Jashtme izraelite thirri ambasadorët e tre vendeve. Sipas faqes së internetit Ynet, ata do të përballen dhe do të shfaqet një video e Hamasit duke rrëmbyer trupat femra izraelite më 7 tetor 2023.

Reagimi botëror

Udhëheqja palestineze lavdëroi Irlandën, Spanjën dhe Norvegjinë për mbështetjen e “të drejtës së popullit palestinez për vetëvendosje në tokën e tyre” dhe u bëri thirrje vendeve të tjera që të ndjekin këtë shembull.

Lëvizja Hamas gjithashtu përshëndeti vendimin, duke e quajtur atë “një hap të rëndësishëm drejt deklarimit të së drejtës së popullit palestinez për të krijuar shtetin e tij të pavarur”.

Ministria e Jashtme turke vlerësoi gjithashtu vendimin, ndërsa departamenti diplomatik kinez kërkoi t’i kthehej “politikës së një zgjidhjeje me dy shtete”.

Sfondi i vendimit

Irlanda, Spanja dhe Norvegjia vendosën të njohin sovranitetin e Palestinës në mes të konfliktit të armatosur në Rripin e Gazës që u shpalos pas sulmit të 7 tetorit. Atë ditë, qindra izraelitë u vranë dhe u morën peng. Si përgjigje, Izraeli nisi një operacion ushtarak në shkallë të plotë, i cili vrau mbi 35,000 njerëz.

Javët e fundit, bisedat për një operacion në qytetin Rafah në kufirin midis Rripit të Gazës dhe Egjiptit janë ndezur. Sipas kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu, është e nevojshme “të mposhtet plotësisht Hamasi”. Kombet e tjera, përfshirë SHBA-në, u bëjnë thirrje izraelitëve të mos nisin asnjë operacion ushtarak në shkallë të gjerë në qytet, ku qëndrojnë 1.4 milionë njerëz të zhvendosur me forcë.

Më 20 maj, prokurori i ICC-së, Karim Khan, kërkoi që Dhoma e Paragjykimit I të Gjykatës Penale Ndërkombëtare të lëshojë urdhra arresti për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ministrin e mbrojtjes Yoav Gallant, duke thënë se GJPN-ja ka “baza të arsyeshme për të besuar” se ata “e mbajnë përgjegjësi penale për krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit të kryera në territorin e Shtetit të Palestinës (në Rripin e Gazës) nga të paktën 8 tetori 2023. Ai gjithashtu kërkoi që të lëshohen urdhërarreste për tre liderë të Hamasit.

Statusi i Palestinës

Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi një rezolutë për krijimin e dy shteteve – një hebre dhe një arab – në vitin 1947. Pas themelimit të Izraelit në 1948, vendet arabe dërguan trupa në territorin e vendit; megjithatë, ata u mundën. Ndërkohë izraelitët pushtuan territorin që duhej të bëhej shtet arab.

Në vitin 1988, në mbledhjen e Këshillit Kombëtar Palestinez në Algjeri, u miratua një vendim për krijimin e një vendi me kryeqytet Jerusalemin Lindor. Megjithatë, kjo ende nuk ka ndodhur. Palestina nuk ka ushtri apo monedhë, ndërsa shumica e zonave të saj kufitare, si dhe Jeruzalemi Lindor, kontrollohen nga Izraeli. Përveç kësaj, që nga viti 2007, Palestina është e ndarë politikisht: Bregu Perëndimor kontrollohet nga lëvizja Fatah dhe Hamasi sundoi Rripin e Gazës përpara se të fillonte operacioni i Izraelit. Rreth tre të katërtat e shteteve anëtare të OKB-së e njohin Palestinën e pavarur, e cila nuk pranohet nga shumica e vendeve perëndimore. Palestina është anëtare e Ligës Arabe, por nuk ka fuqi në OKB.

https://tass.com/world/1791797