Albspirit

Media/News/Publishing

Astrit Lulushi: Afërdita, e para perëndeshë

Thuhet se Urani i dëboi fëmijët e tij Ciklopët dhe Hekatonkeires, në Tartar, sepse i gjeti të neveritshëm dhe u uroi që të mos e shihnin kurrë dritën e ditës. Pasi lindi Titanët, Gaia, sigurisht e zemëruar me Uranin për keqtrajtimin ndaj fëmijëve të parëlindur, rekrutoi, sipas Hesiodit, “të zgjuarin, më të riun dhe më të tmerrshmin nga fëmijët e saj, Kronin”, për t’u hakmarrë ndaj Uranit të pamëshirshëm. Kroni, në këtë çështje, nuk ishte krejtësisht i pafajshëm vetë; në shumë burime, ai citohet si mizor, i urryer ndaj babait të tij. Megjithëse Gaia fillimisht kishte thirrur të gjithë djemtë e saj për t’u hakmarrë për dëbimin e fëmijëve të saj – vetëm Kroni iu përgjigj thirrjes për shkak të zilisë së tij të paepur për fuqinë e Uranit. Duke e pajisur atë me një drapër, ose në disa ritregime, me një kosë, që Gaia kishte krijuar nga stralli, e udhëzoi Kronin e ri të fshihej në pritë dhe të priste zbritjen e natës të babait të tij. I armatosur me armën e tij, dhe pasi ra nata, Kroni shfrytëzoi mundësinë e tij dhe tredhi të atin, duke i hedhur organet gjenitale në det. Kastrimi i Uranit dha dy rezultate interesante. E para ishte se gjaku nga plaga e Uranit, pasi goditi tokën, krijoi racën e gjigantëve, një krijesë tjetër  që kishte karakteristikat fizike të qenieve njerëzore. Gjaku i Uranit lindi gjithashtu tre Furies. Këtë mund ta kuptojmë në disa mënyra. Një interpretim, ndoshta tepër i zymtë, është se dhuna lind njerëzimin; aktet e dëmtimit të madh fizik dhe poshtërimit na afrojnë më shumë me veten, sesa çdo përvojë e këndshme. Një mënyrë tjetër për të parë këtë rezultat është se ndryshimi është i pashmangshëm dhe nëse dikush mbetet i vetëkënaqur dhe tepër i kënaqur, koha do ta bëjë atë të pafuqishëm për t’iu kundërvënë ndryshimit. E dyta që ndodhi për shkak të fatkeqësisë së Uranit ishte dalja e Perëndisë së parë në Tokë. Pasi Kroni i dërgoi pjesët në oqean, ato u ngjitën në ujë, duke krijuar një shkumë të bardhë të pamasë, si dita. Nga ajo shkumë lulëzoi perëndesha Afërdita, e cila erdhi për të përfaqësuar bukurinë, dashurinë, pasionin dhe riprodhimin; u bë Ylli që paralajmëron ardhjen e ditës, agimin. Ndarja e hyjnores nga vetja, miti i afrohet gjithnjë e më shumë njerëzimit. Nga njëra anë, ne kemi mbetur me trupin pa seks të Uranit, gjaku i të cilit prodhoi morinë e gjigantëve të ngurtësuar, të ngjashëm me shkëmbin; nga ana tjetër, copat e këputura të ndjeshme të gëlltitura nga deti sensual,  ngjallën një prani të vetme të pasionit të pavdekshëm. Dërgimi i Uranit solli atë që studiuesit, poetët dhe mitografët e lashtë e quajnë “epokën e artë”. Kroni sundoi mbi të gjithë kozmosin pa kundërshtarë, imoraliteti ishte i panjohur dhe si i tillë, nuk kishte nevojë për zakon juridik; ato të kohës ishin të shkujdesur dhe ushqimi ishte me bollëk.

Epoka e Artë shfaqet për herë të parë në veprat e Hesiodit, i cili duket se kapërcen sferën e fesë ose mitologjinë dhe zhytet pak në pseudohistori. Natyrisht, ne nuk mund t’i konsiderojmë këto histori si një peshë historike, por është intriguese të theksohet se ekzistonte një besim në Epokën e Artë të Kronit. Konceptualisht, ndoshta gjëja më e afërt që mund të barazojmë me këtë besim mitologjik është kopshti i Edenit, ku, sipas Biblës, ndodheshin njerëzit, megjithëse silleshin me instinktet e kafshëve.
Please follow and like us: