POETA ILIRIAN ZHUPA – ARISTOCRATE DELLA BELLA PAROLA

Con il nome di ILIRIAN ZHUPA, uno dei poeti più importanti albanesi, cavaliere d’onore delle nostre lettere, mi sono familiarizzato presto. Fin dalla metà degli anni ’80, ancora adolescente, frequentando Durazzo e Tirana, i circoli letterari di quel tempo e conoscendo da vicino molti creatori in diversi generi dell’arte.

Il suo nome, i suoi libri e la poesia particolare che creava, erano già allora molto discussi, rimanendo come un’aureola luminosa nel cielo grigio albanese. Pertanto, da allora e ancora oggi, il nome di Ilirian Zhupa è rimasto un nome caro per me e per i suoi numerosi lettori.

Senza dubbio, è un aristocrate della poesia, ogni suo verso è rivestito di splendore e arte. Come pochi altri, sa lavorare con la parola, e con maestria ci dona sensazioni belle e meravigliose di ispirazione poetica.

Pertanto, per i suoi grandi meriti letterari, viene e deve essere ulteriormente apprezzato anche in futuro. La sua poesia ci rende orgogliosi e ci stimola a promuovere la Bellezza. Per questo motivo, con le mie possibilità, ho desiderato tradurre 2 delle sue poesie nella dolce lingua italiana, dove vivo da molti anni, ed è diventata parte della mia vita. Spero che all’autore e ai suoi lettori piaccia.

POETI ILIRIAN ZHUPA- ARISTOKRAT I FJALËS SË BUKUR

Me emrin ILIRIAN ZHUPA ,një ndër poetët tanë me te rëndësishëm, kalorës nderi i letrave shqipe, jam njohur që herët. Që nga mesi i viteve 80, ende adoleshent, duke frekuentuar nëpër Durrës e Tiranë, qarqet letrare te asaj kohe dhe duke njohur nga afër shume krijues ne gjini te ndryshme të artit.

 Emri i tij, librat dhe poezia e veçantë që krijonte, që në atë kohë ishin mjaft të përfolur, duke ndenjur si një aureolë e ndritshme në qiellin e zymtë shqiptar. . Ndaj që atëherë dhe ende sot emri i Ilirian Zhupës ka mbetur një emër i dashur per mua dhe per lexuesit e tij të shumtë.

Pa dyshim, ai është një aristokrat i poezisë, çdo varg i tij është i veshur me shkëlqim dhe art. Si rrallëkush di të punojë me fjalën, dhe me mjeshtëri na jep ndjesi të bukura e të mrekullueshme frymëzimi poetik.

Ndaj, për meritat e mëdha letrare , vlerësohet dhe duhet vlerësuar akoma më shumë edhe në të ardhmen. Poezia e tij na bën krenarë dhe na jep nxitje për të promovuar të Bukurën. Për këtë arsye, me mundësitë e mia, pata dëshirë të përktheja 2 prej poezive të tij në gjuhën e ëmbël të italishtes, ku banoj prej shumë vitesh, dhe është bërë pjesë e jetës sime.Shpresoj që autorit dhe lexuesit te tij ti pëlqejë.

SOGNO

Notai una rragazza compiaciuta di se stessa

Oltre le rive, pensando che nessuno la osservava

Petinava i capelli sui specchi dimenticati delle pozze d’acqua

E si mangiava con gli ochi i suoi fianchi.

I capelli castani sul suo petto formoso cadevano

Come un soffice muschio dorato,

E sotto di loro in continuo il fruscio segreto dei seni

 più che mai parlava chiaro.

Girava sulle sue ginochie perfette,

traballava

Si spostava e sulla terra pesava su una sola gamba

Si inchinava, correva, cacciava via, si rasegnava

E si baciava col vento.

Era cosi naturale nei liberi movimenti del corpo

Che a me dispiaceva chiamarla

Perche mi sembrò che con il mio amore da uomo

Avrei uciso dentro di lei qualcosa di prezioso.

Mi sembrò che con il mio innocente desiderio

Calpesterei dei rami fragili apenna sbocciati

Credo, tanto lo amai…Mi allontanai da lei come un cieco.

Lo amo…e fugo ancora.

1984

Dal libro” Non chiedermi dove sono stato”

ËNDËRR

Pashë një vajzë që i gëzohej vetes,

Diku mes brigjeve, duke menduar se s’e shihte njeri,

Krihte flokët mbi pasqyrat e harruara të pellgjeve,

Përkëdhelte supet me sy.

Flokët gështenj mbi kraharorin e plotë i binin,

Si një myshk i njomësht, i artë,

E prapë nën ta fërgëllima e fshehtë e gjinjve,

Diç fliste qartë.

Vërtitej mbi pulpët e saj të arrira, hepohej,

Kërcente dhe mbi tokë peshonte me njerën,

Përkulej, vraponte, përzinte, dorëzohej

Dhe puthej me erën.

Ish aq e natyrshme në lëvizjet e lira të trupit,

Sa mua më erdhi keq ta thërrisja,

Sa mua m’u duk se me dashurinë time prej burri

Diçka shumë të shtrenjtë do t’i vrisja.

Sa mua m’u duk se me dëshirën time të pafaj,

Do shkelja ca bisqe të blerta, të njoma.

Besoj shumë e desha… Ndaj ika si i verbër prej saj.

E dua… dhe iki akoma.

1984

Nga libri: “Mos më pyet ku kam qenë”- Ilirian Zhupa , Botimet “Naim Frashëri” – 1988; Toena – 2016

ORMAI È TARDI DI MANCARMI

Mi mancano tante cose, ma tu di più.

La strada mi spinge a gomiti, come se vuole che esco fuori.

Nelle panchine si siedono dei anziani, con le facce scandide

E tutte queste facce si assomigliano.

Io dove vado? Chi devo seguire? A chi devo parlare?

Vado nelle biblioteche e i libri mi piegano dal peso dell amore

Seguo il volo dei uccelli e nei cieli mi si dipinge una rragazza

Parlo con un sconosciuto e non mi rendo conto cosa dico.

Ho tutto,e vedo che mi mancano, mi abbandonano

Il fuoco spalanca il mio petto

Si scaldano in tanti, ma tu no.

Le vie dove pelegrino finiscono

Sopratutto, li dove sbocciano

Gli occhi mi si rabbuiano dal attesa che non li chiamo più occhi.

Sorbo un caffe con amici. Ci separiamo. Loro corrono da le sue amanti

Apoggiano il capo nelle loro spalle fragili

Susurrano, purificano l’anima dalla brina.

Ma cosa potrei fare io? Torno in me stesso!

Appoggio la testa sugli orizzonti increspati,

Sussurro fino a esaurirmi e mi manca il respiro.

Dopo tutte queste fatiche, scrivo e cancello versi

Il cielo si ilumina di azzurro, l’eta diventa soportabile, la notte si copre di stelle.

Canto l’amore che ho e non ho, che lo trove fragile e grande

E mi sento un demiurgo e preda degli amori.

È tardi ormai di mancarmi, Amore mio!

ËSHTË VONË TË MË MUNGOSH

Më mungojnë shumë gjëra, po ti më mungon e para.

Rruga më shtyn me bërryla, sikur do të më nxjerrë në skaj.

Atje, nëpër stola, rrinë ulur ca pleq me fytyra të bardha

Dhe të gjitha fytyrat ngjajnë.

Unë ku të shkoj? Unë kë të ndjek? Unë kujt t’i flas?

Shkoj në biblioteka dhe librat më kërrusin nga dashuria,

Ndjek fluturimin e shtërgjve dhe në qiej më pikturohet një vajzë,

Flas me një që s’e njoh dhe s’di se ç’thonë fjalët e mia.

O, po i kam të gjitha e prapë më mungojnë, më braktisin,

Zjarri brufullon brenda gjoksit, ngrohen shumë në të, po jo ti.

Udhët ku shkoj përfundojnë pikërisht atje ku nisin,

Sytë më erren nga pritja sa s’i quaj dot sy.

Pi një kafe me shokët. Ndahemi. Ata vrapojnë te të dashurat e tyre,

Mbështesin kokat mbi supe, pëshpërisin, pastrojnë shpirtin nga bryma.

Po unë çfarë të bëj? Vij te vetvetja. Mbështes kokën në horizontet e grivëra,

Pëshpëris gjer në thirrje dhe më merret fryma.

Pas të gjitha këtyre shkruaj e ç’shkruaj vargje.

Qielli më bëhet i kaltër, mosha më ndihet e bukur, nata më mbushet me yje.

Këndoj dashurinë që e kam dhe s’e kam, po e gjej të brishtë e të madhe

E ndihem demiurg dhe pre i dashurive.

Është vonë të më mungosh, e dashura ime!

Përktheu: Rifat Ismaili

Tradotto da: Rifat ISMAILI