Astrit Lulushi: Akronime
Njerëzit gjithmonë kanë përdorur inicale për të shkurtuar kohën e shkrimit ose të folurit. Siç janë hieroglifet e lashta, të pakuptueshme për ne sot, ashtu janë edhe akronimet që në fillim nuk kuptohen derisa të mësojmë inicialet e fjalëve nga të cilat ato formohen.
NATO, OKB, BE, USA etj., nuk mund të kuptoheshin nëse nuk do të dinim emrat e plotë të tyre. Pas 1000 a më shumë vitesh, njerëzit do të përpiqen të gjejnë kuptimin e tyre, por më kot; si tani ne kërkojmë të zbulojmë domethënien e tabletave të lashta.
Nga supa te arrat, ekziston një markë që përpiqet të na shesë diçka. Disa prej këtyre emrave janë inicializma, si AT&T (American Telephone & Telegraph), CNN (Cable News Network) ose KFC e inicializuar së fundmi (që ne dikur e njihnim si Kentucky Fried Chicken). Por shumë emra të tjerë të markave janë akronime, në të cilat emri formohet nga shkronjat (ose pjesët) fillestare të një serie fjalësh dhe shqiptohet si vetë fjalë.
Emri GEICO është absolutisht një akronim: Leo Goodwin (një ish-punonjës i USAA Insurance) dhe gruaja e tij Lillian themeluan kompaninë në vitin 1936, Government Employees Insurance Co. (GEICO). Warren Buffett ishte një investitor i hershëm, dhe tani kompania është në pronësi të Berkshire Hathaway, konglomerati shumëkombësh i Buffett.
Shumë artikuj të shitur në IKEA duhet të montohen – ashtu si emri i markës. Në vitin 1943, adoleshenti suedez Ingvar Kamprad mori inicialet e tij dhe i shtoi ato në shkronjën e parë të emrit të fermës së tij (Elmtaryd) dhe fshatit (Agunnaryd) për të krijuar emrin e kompanisë së tij të re të vogël, e cila shiste mallra shtëpiake si stilolapsa dhe korniza. Sot, IKEA ka më shumë se 400 dyqane të mëdha blu-verdhë që shesin orendi skandinave të shtëpisë në pothuajse 60 vende të botës.
Në vitin 1985, dy kanadezë të quajtur Frank (Toskan dhe Angelo), punuan një buzëkuq të frymëzuar nga një shkumës rozë Crayola dhe dolën me një perandori kozmetike. M·A·C (fillimisht njihej si Make-up Art Cosmetics) u themelua nga Toskan (një grimier dhe fotograf) dhe Angelo (i cili zotëronte një sallon flokësh). Motoja e M·A·C është “Të gjitha racat, të gjitha gjinitë, të gjitha moshat” dhe përfshirja e Frankëve është shpërblyer. Tani pjesë e Kompanive Estée Lauder, M·A·C është një markë kryesore e shitur në 120 vende të botës.
Marka ikonë italiane Fiat është një nga prodhuesit më të mëdhenj të automobilave në botë dhe linja më e shitur e makinave në Itali. I lançuar në 1899, FIAT është një akronim për Fabbrica Italiana Automobili Torino, i cili tregon se çfarë bën kompania (fabrikonte automobila) dhe ku e bëri atë, në qytetin e Torinos, Itali. Sot, FIAT është i dashur për makinat dhe kupat e tij klasikë të dizajnuar bukur dhe pa kohë, si dhe për fitoret e shumta në gara.
Shkencëtarët vlerësojnë se në një moment, çdo person në Tokë do të shkelë këmbëzbathur mbi një copë Lego. Këto tulla plastike të ndërthurura, të prezantuara për herë të parë në 1949, janë një nga lodrat më të njohura në botë, me më shumë se 400 miliardë copë në planet dhe 60 miliardë tulla tani që prodhohen çdo vit. (Ata madje kanë arritur në hapësirë!) Fraza daneze “Leg Godt”, e cila përkthehet “luani mirë”, është origjina e akronimit të kësaj marke.
Në vitin 1927, austriaku Eduard Haas shpiku një karamele mente si një alternativë ndaj pirjes së duhanit. Emri i markës Pez vjen nga tre shkronja në “PfeffErminZ”, fjala gjermane për mente. Karamelet fillimisht u paketuan në kuti të vogla metalike dhe përsëritja e parë e shpërndarësit mekanik doli në vitin 1949. PEZ u prezantua në SHBA në vitin 1952 dhe dispenzuesit popullorë me kokë lodrash u shfaqën në vitin 1957, duke filluar me një shtrigë me temë Halloween. Karamelet tani shitet në 90 vende dhe janë krijuar më shumë se 1400 karaktere të ndryshme.
Siç po përdoren gjithnjë e më shpesh fjalët i shkurtuara në iniciale, kjo mund ta kthejë njerëzimin pas kur fjalët ishin një rrokëshe, një shkronjëshe, ose në gjuhën e klithmave, gjesteve dhe shenjave.