Laura Olldashi: Caso chiuso…
Zbres nga autobusi. Në dorë qesja e plasmasit. Sipër shkruar “Caso chiuso”. Nuk është vend i rehatshëm, aty brenda. Pak nga pak, ajri do mungojë. Por s’duhet ta vras mendjen për këtë. Është një ide, apo metodë e gjërave që duhet të lerë të shkojnë. Edhe ti duhet të ikësh nga unë. Përdor fjalën “duhet”, sepse ti nuk je. Kështu, je i lutur të shkosh. Edhe kjo qese, ku të kam marrë peng, duhet të largohet nga këtu. Në të vërtetë, është një lloj pengu, edhe marrja jote, edhe futja në personazh. Nuk e bëra me vetëdije, por sepse i mungove reales. Ndoshta je një tjetër shembull i gjërave platonike, të cilat unë i krijoj me sy mbyllur. Edhe tani, ti zbret përpara syve të mi. Sytë e tu derdhin mungesën time. E njoh atë vështrim. E kam parë ato herë, kur pinim verë, por, më shumë, tani që nuk je.
E ke ndjerë heshtjen?
Aty brenda, në shpirt, e ke pranuar mungesën?
Nuk e kam bërë me kast, por doja të më rritej malli, aq sa të thërriste dhe ti të dilje në dritaret e qosheve të errëta, për të më spostuar flokët që më bien në sy; herë herë, edhe lotët. Ti nuk mund të më thuash që nuk je, sepse je përballë meje. Fytyra jote rri këtu.
Nuk mund të thuash që, mendja ime të krijojë dhe që kam aftësi të çuditshme, se, si të tjerrë sitën e ëndrrave.
Por, edhe sikur t’a thuash ti, apo të tjerë, çfarë ndryshon!?
Të tjerët i kam parë dhe i kam njohur në të përditshmen e tyre, dhe ia kam mbathur vrapit. Edhe kur të njoha ty, ika. Sikur ta kishim jetuar njëri-tjetrin, do të ziheshim. Derën do ta përplasja më me forcë. Por, dua të them se, jetën nuk ta kam parë bosh. Në laboratorin tënd, krijon gjëra interesante. Në diskun e fundit që të dëgjova, nënvizova fjalë të reja që nuk ia di kuptimin, por ishin të bukura.
– Nga e mora vesh që ishin të bukura, kur nuk i kuptoj?
Sepse tingëllonin bukur, në tërësinë e tyre. Mendoj se, kur i ke krijuar, je ndalur gjatë tek ato, pastaj i ke zbritur mbi gjuhë dhe ia ke ndjerë shijen që kanë lënë. Do të quaja usta të mirë, merakli, por, jo punëtor.
Një ditë, fjalët e panjohura do t’i fus në zarf dhe do t’i nis. Në një nga netët e errëta, kur të kesh hapur kanatet e ballkonit, për të tymosur me yjet gjumin, do t’i zbres fjalët. Shpjegimin do të ma nisësh në një ëndërr, gjysmën e së cilës e sheh ti dhe gjysmën tjetër, e vazhdoj unë. Kur të dalësh nga ëndrra, të më puthësh mbi buzë, do të ndjej kuptimin e fjalëve.
(E sheqerosur ca)!
Të shtunën në darkë, dola dhe po pija birrë me shokët. Një çast, doja të tregoja një histori. Ishte thjesht një krahasim, mbi çfarë po tregonte mikja ime.
Dikush nga të pranishmit thotë:
– E sigurtë që do të kalojmë nga një fakt real, në një platonik.
E kishte fjalën për historinë time, që nuk e kishte dëgjuar akoma. Kjo më vuri në mendime, sepse ndoshta nuk kam histori reale. Fus kokën brenda jetës, për të analizuar raportet e mia. Përveç shkrimit dhe personazheve, të gjitha janë të prekshme. Nuk po përdor fjalën “të vërteta”, sepse ka pak gjëra të tilla. Edhe vërtetësisë së qenies time, nuk është se i besoj gjithmonë.
(Nuk mund të jem kështu në një botë, ku i nxjerrin sytë njëri-tjetrit. Pak inat duhet t’a kisha fituar.)
Por, ajo që nuk më dilte në llogari, ishe ti. Realisht, të kam njohur, por nuk bën pjesë te realja ime. Derisa nuk hyre, apo nuk munda, apo nuk dita të largoj, të futa në imagjinatë dhe në shkrim. Ndoshta, kjo ndodhi për të kuptuar ty, apo ato që ti nuk njeh, hijet e tua. Ose, ta them ashtu siç është: hijet e tua janë hijet e mia, sepse, përndryshe, nuk kishin pse të më shqetësonin.
Dikur kisha njohur një tip. Ishte real. Kur kuptova, se nuk kishim asgjë të përbashkët, e pyeta:
– Për çfarë dreqin u fute në jetën time?
– Unë burrë jam! – m’u përgjigj.
Ka kaluar një jetë dhe nuk kam mundur ta harroj këtë frazë. E kam parë nga të gjitha këndet, por nuk e kam kuptuar. As sot që, ndoshta, jam pak më e zgjuar.
Këtë kishte dashur të thoshte dhe prezenca jote e paktë?
Një gotë vere që, edhe pse nuk më dehu, ma mori mendjen.
Përgjigja, nëse jam bërë pishman, nuk është “po”, por as “jo”.
“Jo”- ja më ka shërbyer mua. Çfarë nuk kisha mësuar akoma?
(Mos u inatos që nuk di të jap përgjigje të saktë, por ti e di si janë këto gjëra.)
Megjithatë nuk ka kuptim më. Hyre dhe u bëre personazh. Nuk kuptova gjë, (apo që thënia “Unë burrë jam” është akoma këtu!?) dhe po të lë të ikësh. Fryj qesen, ku ti je dhe e kthej në një tullumbac. Po e vras mendjen për ngjyrën, por nuk kam ndonjë ide.
Marr një fije spango dhe lidh grykën e qeses. Të ngrej në ajër, duke mbajtur spangon në dorë. M’u kujtua fëmijëria, në një nga festat e majit, me çorapet e bardha të shkurtra, sarafanin blu dhe me babin përdore. Në dorën tjetër shtrëngoja ristelën, ku varej ylli i shtrembër prej kompesate. Ja, ashtu mbaj në dorë spangon e tullumbacit tënd, si fëmijë tekanjoz, që nuk do të kuptojë.
Përpara se të gjej një vend të sigurtë, për të të lënë, dua të tregoj diçka nga jeta ime. Jo sepse është interesante, por sepse nuk kam gjë për të treguar. E pamundur që të mendosh se një jetë s’ka çfarë të thotë!?
Edhe sikur të kishte, çfarë do të kishte thënë, vallë?
Të pyes ty, si mund të prezantohet jeta?
(Ty, brenda në qese, nuk e di nëse të bien në mendje dilema të tilla.)
– Ej përshëndetjeje! Jam jeta e asaj!
– Ej përshëndetje! Jam jeta ime!
Derisa, në bazë, të dy jemi jetë, s’ka asgjë çfarë të thuhet, ose të mburret. Gjithsecili me rrëmujë, dyshime. Apo si në rastin tim, me mjegullën e gjërave që, duhet ti bëj dhe nuk i bëj.
Po t’i shikoj me një teleskop, do të jenë të mbështetura në një copëz qielli blu, pezull, pa asnjë fluturim. Të ngrira. Presin dorën magjike që t’i vërë në lëvizje. Por nuk kam ngutje, ose, më mirë të themi, se jam pa një plan. Projekte më rrinë në mendje. Mjafton të zgjas dorën dhe të këpus atë “diçka”, që është mbështetur në kaltërsi. T’i jap pak frymë, për t’i dhënë formë. Por trembem që nuk kam frymëmarrjen e duhur dhe fryrja do të ngelë gjysmake, si shumë gjëra të tjera.
Kjo gjë e vështirëson lehtësinë e peshës së trupit.
Shpatullat do rrëzohen dhe do shkojnë drejt tokës. Ndërsa gjërat do të rrinë më lart, në qiell.
Pra, do të thotë të “heqësh dorë”dhe të kërkosh një tokë të butë, për t’u shtrirë. Ta mbështesësh trupin dhe të çlodhesh përgjithmonë, nën hijen e një peme të madhe. Nuk di pse imagjinoj fije bari, të cilat i kafshoj lehtë me dhëmbë. Ndoshta për të shijuar të ardhmen. Por, edhe tek ajo, nuk e di nëse do shkoj. Më thanë që ka çmim të lartë vdekja. Dhe ky lajm, më revoltoi. As jeta dhe as vdekja nuk është e imja. Ai rrip toke ku do prehet trupi, e paska një çmim, dhe s’do të jetë i disponueshëm për të gjithë. Atëherë, një mendje më thotë të mos shkoj, të mos vdes. Jo se po pres të bëhem e pasur, por po mendoj të shndërrohem e gjitha në shpirt. Nuk do kem pikë trupi për ta futur nën tokë.
Pastaj, as për lirinë nuk kanë menduar.
Pse duhet ta mendojnë?
Nuk na duan të lirë. As miku nuk të do të lirë, as i dashuri dhe, aq më pak, eprori. Jemi të gjithë vartës të diçkaje apo të dikujt. Na duan se u duhemi.
(Në sy më zbret imazhi i portokallit të shtrydhur.)
Po më pyet, vartëse e kujt jam?
Po mundohem që të jem vetëm e shkrimit. Është i vetmi që më bën të fluturoj, pa i ndjerë qelitë që kam brenda. Edhe jashtë meje, kur kam parë çorbën e botës, më ka thirrur të bëj revolucione të brendshme. Zgjime në të tjera botë dhe porta që nuk janë të aplikueshme për të gjithë.
Edhe kur ike ti, shkruajta.
Të largohesh nga ty, është si të largohesh nga bota.
I ngjan asaj dhe, sa më shumë e njoh, aq më shumë bindem se nuk bën për mua.
Tani zgjedh pak elementë, mundësisht të vërtetë, që ti mbaj afër vetes.
Kam përshtypjen se nuk po më kupton. Në fakt, s’ke pse. Je gati të m’i plasësh fjalët:
– Pse dreqin shkruan për mua atëherë?
Përgjigja është: nuk e di.
(Sikur ta dija do të kisha heshtur)
Flasim gjuhë të ndryshme, por nuk besoj se jemi këtu për t’u kuptuar. Jam këtu për të larguar nga vetja. Jo sepse nuk je i vërtetë, apo nuk je çfarë kisha në mendje, as pse nuk erdhe mbas meje, as që ke një mal me gjëra që nuk ti toleroj. Jo për këto, por për një tjetër gjë: ti nuk dashuron më. Dikush ka ecur keq mbi ty. Dhe kjo më trishton. Njëlloj si dje që dëgjova një këngë tënden. E ndjeva aty në shpirtë dhe mund të betohesha mbi çdo perëndi që ishte për mua. E largova tekstin, për të kuptuar motivin pse e quajta timen.
(Jo vetëm e imja, por e shumë të tjerave, sepse edhe ato kanë menduar të njëjtën gjë).
Në thelb, të gjithëve na lidh një dhimbje dhe një mungesë fikse. Dhimbja, e jona, e përbashkëta, ishte takuar, por nuk u pëlqyen. U larguan në kahe të ndryshme.
Nuk është e mundur as me laps të shkruaj dhe, as të fshijë viza mbi një tjetër jetë. As ti sheshoj, apo ti zbus.
Pastaj, nuk je në realen time…
Heq këpucët dhe eci zbathur në këtë livadh. Prekja me tokën do të më japë energji të reja. Në dorë, spangoja e tullumbacit tënd. Të lëshoj një moment. Largohesh, kthehesh përsëri tek unë. Shtrihem mbi bar. Hap krahët mbi një tokë, që nuk do të jetë e imja, as kur të vdes.
Me mendje mund të shkruaj shpejt një tjetër histori të një personazhi, që nuk e gjen lirinë në jetë, por te një libër, ashtu si unë, që shtrihem bollshëm në faqet e mia dhe kam kaq vështirësi të jetoj realisht. Dashuria është një shpikje e atyre që shkruajnë.
Largohesh nga unë dhe nis fluturimin. Dikur njerëzit, nga poshtë, shikonin qiellin dhe imagjinonin pafundësinë, madhështinë e tij. Ndërsa tani, që po ndjek zhdukjen tënde, mendoj: si është e mundur që kërkoj gjëra reale, në një qiell kaq të gënjeshtërt dhe në një botë që po merr fund.
E vetmja gjë e vërtetë, je ti.
Gusht 2024.