Të burgosurit politikë iranianë shënojnë javën e 30-të të grevës së urisë në fushatën “Jo ekzekutimeve”
Fushata “Jo ekzekutimeve të martave” në Iran, që shënon javën e saj të 30-të më 20 gusht 2024, është një lëvizje e rëndësishme proteste kundër dënimit me vdekje, e udhëhequr nga të burgosurit politikë në të gjithë vendin. E nisur në shkurt, fushata është rritur në mënyrë të vazhdueshme, me qindra të burgosur nga 18 burgje të ndryshme që marrin pjesë në greva javore urie. Mesazhi thelbësor i fushatës është një refuzim i vendosur i dënimit me vdekje, për të cilin të burgosurit argumentojnë se është çnjerëzor dhe i pakthyeshëm, pavarësisht nga krimet e kryera.
Këmbëngulja e fushatës vjen në një kohë kur gjyqësori i Iranit dhe forcat e sigurisë i janë drejtuar gjithnjë e më shumë ekzekutimeve si një mjet represioni. Që nga fillimi i vitit persian 1403, më 21 mars 2024, janë ekzekutuar mbi 310 persona, përfshirë 16 gra. Vetëm gushti pati 118 ekzekutime, duke reflektuar një qasje sistematike të regjimit për të përdorur dënimin me vdekje si një formë “hakmarrjeje e ashpër” kundër popullatës së tij mes krizave të vazhdueshme.
Gratë kanë qenë veçanërisht në shënjestër në këtë goditje. Ekzekutimi i 16 të burgosurve femra gjatë pesë muajve të fundit, krahas zbatimit të dhunshëm të politikës së detyrueshme të hixhabit, nënvizon qëndrimin shtypës të regjimit ndaj grave, të cilat kanë qenë në ballë të kërkesave për ndryshim në Iran. Ky represion i dhunshëm ka rezultuar në pasoja të rënda shëndetësore dhe madje edhe vdekje midis grave dhe vajzave.
Metoda e regjimit iranian për të kryer ekzekutime është veçanërisht tinëzare, duke shmangur ekzekutimet masive në favor të atyre të izoluar. Kjo lë mijëra të burgosur në izolim, në pritje të radhës, duke e përkeqësuar më tej terrorin. Si përgjigje, të burgosurit kanë bërë thirrje për veprime kolektive dhe mbarëkombëtare për të ndaluar atë që ata e përshkruajnë si një “makinë vrasëse”. Ata theksojnë se kundërshtimi i dënimit me vdekje, një çështje sociale e përjetësuar nga qeveria, kërkon unitet dhe një përgjigje kolektive të shoqërisë.
Të burgosurit në grevë urie, të shpërndarë nëpër burgje të ndryshme, përfshirë Evin, Ghezel Hesar dhe Lakan Rasht, i kanë bërë thirrje edhe organizmave ndërkombëtare për ndërhyrje. Ata i kanë kërkuar Raportuesit Special të OKB-së për të Drejtat e Njeriut, Mai Sato, të fokusohet në ekzekutimet e Iranit dhe të punojë për t’i dhënë fund këtyre praktikave brutale.
Elisabetta Zamparutti, një ish-deputete italiane dhe një anëtare e organizatës së të drejtave të njeriut “Duart larg Kainit”, shprehu solidaritetin e saj me fushatën më 19 gusht. Ajo kritikoi rritjen e vazhdueshme të ekzekutimeve nën Udhëheqësin Suprem të Iranit dhe u angazhua për t’iu bashkuar grevës së urisë çdo të martë, në një gjest proteste kundër përdorimit të pamëshirshëm të dënimit me vdekje nga regjimi.