Fitoret e së djathtës ekstreme në Francë e Gjermani do ta dobësojnë Bashkimin Evropian
Nga Joschka Fischer/Project Syndicate
Pas 5 nëntorit, bota do të dijë nëse amerikanët janë larguar nga lidershipi global apo kanë vendosur ta mbajnë atë, së bashku me angazhimin e vendit të tyre ndaj aleancave që ekzistojnë tashmë prej kohësh siç është NATO-ja. Këto janë alternativat e zymta të përfaqësuara nga izolacionisti Donald Trump dhe zv/presidentja Kamala Harris, përkatësisht.
Por, ndërsa bota ndjek me shqetësim zgjedhjet në SHBA, evropianët, në një farë kuptimi, kanë votuar tashmë. Zgjedhjet e fundit në dy vendet më të mëdha anëtare të Bashkimit Evropian, Franca dhe Gjermania, ishin më e pakta dëshpëruese, duke sjellë fitore të rëndësishme për të djathtën ekstreme anti-perëndimore, anti-evropiane.
Edhe pse së djathtës ekstreme iu mohua një shumicë e plotë parlamentare në të dy vendet, përfitimet e saj ishin shumë të konsiderueshme për t’u shpërfillur. Teksa shohim nga e ardhmja, do të jetë më e vështirë në secilin vend të formohet një shumicë e qëndrueshme e forcave demokratike, dhe kështu më e lehtë për të djathtën ekstreme që përfundimisht të fitojë pushtetin përmes kanaleve elektorale.
Në Francë, pas humbjes demoralizuese të qendrës politike në zgjedhjet evropiane të qershorit, presidenti Emmanuel Macron shpërndau papritur Asamblenë Kombëtare dhe njoftoi zgjedhje të parakohshme. Por larg nga sqarimi i çështjeve, kjo solli një parlament në ngërç. Megjithëse një aleancë e partive të krahut të majtë fitoi shumicën e vendeve, ato nuk arritën të siguronin një shumicë.
Nga ana e tij, Macron refuzoi të bashkëpunonte qoftë me të majtën ekstreme, qoftë me Tubimin Kombëtar të ekstremit të djathtë të Marine Le Pen, e cila kishte fituar më shumë vende në zgjedhjet evropiane. Duke mos pasur shumë mundësi zgjedhjeje, ai emëroi një kryeministër nga radhët e republikanëve të qendrës së djathtë goliste, e cila është zvogëluar në një parti të vogël në parlament. I zgjedhuri i tij, Michel Barnier, më parë udhëhoqi negociatat e Brexit-it me Mbretërinë e Bashkuar dhe shihet si një njeri i qëndrueshëm. Por, në fakt, Macron i ka hapur derën pjesëmarrjes indirekte të qeverisë nga Tubimi Kombëtar, për shkak të varësisë së Macron nga mbështetja e heshtur e partisë për Barnier-in.
Një situatë e ngjashme shfaqet tani në Gjermani, ku zgjedhjet shtetërore në Turingi dhe Saksoni gjithashtu nuk arritën të prodhonin shumicën në qendër. Si rezultat, e vetmja mënyrë për të mbajtur Alternativën e ekstremit të djathtë për Gjermaninë (AfD) jashtë qeverisë shtetërore është përfshirja e Aleancës së sapoformuar Sahra Ëagenknecht (BSË), një parti pro-ruse, qëllimi kryesor i së cilës është t’i japë fund luftës në Ukrainë duke kërkuar “paqen” sipas kushteve të Vladimir Putin.
Pavarësisht fitores së ngushtë të Partisë Socialdemokrate të qendrës së majtë në Brandenburg të dielën e kaluar, zgjedhjet e fundit shtetërore të Gjermanisë ishin një paralajmërim i keq për zgjedhjet federale shtatorin e ardhshëm. Tani për tani, dobësia e qendrës demokratike si në Francë ashtu edhe në Gjermani mund t’i japë Putinit një vend në tryezën e kabinetit në të dy vendet.
Sigurisht, politikisht, Franca dhe Gjermania nuk janë Hungaria apo Sllovakia. Por as Hungaria dhe Sllovakia nuk janë aq qendrore për të ardhmen e BE-së sa Franca dhe Gjermania. Nëse francezët dhe gjermanët lëkunden sepse nuk mund të formojnë një qeveri të shumicës së qendrës, BE-ja më e gjerë është pothuajse e sigurt se do të ngecë dhe do të paralizohet përballë luftës pushtuese të Putinit. Më keq, në një rend botëror që ndryshon me shpejtësi, që përkufizohet gjithnjë e më shumë nga rivalitetet e fuqive të mëdha, Evropa do të shtyhej në mënyrë efektive jashtë skenës globale.
Me fjalë të tjera, Evropa përballet me një kërcënim të trefishtë – një kërcënim që erdhi në fokus më të mprehtë pas zgjedhjeve të këtij viti. Rendi i saj demokratik kërcënohet nga nacionalizmi nga brenda, revizionizmi i dhunshëm nga jashtë dhe rikthimi i mundshëm i një presidenti amerikan që e përbuz NATO-n (dhe sigurinë që ajo ka garantuar).
Nacionalizmi është ringjallur në të gjithë Evropën prej të paktën një dekade, pasi dha rezultatin e tij të parë të madh dhe të rrezikshëm me referendumin e Brexit-it në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 2016. Por pasojat e kësaj ringjalljeje vazhdojnë të tronditin kudo që shfaqen. Rëndësia e arritjes së përfitimeve të forta elektorale në Gjermani nga e djathta ekstreme nuk mund të mbivlerësohet. Zhvillime të tilla janë dhe do të mbeten thellësisht dobësuese për BE-në, ndërsa ajo lundron në një mjedis gjeopolitik gjithnjë e më sfidues.
Një Evropë që mbetet ideologjikisht e përkushtuar ndaj epokës së shteteve-kombe nuk do të jetë në gjendje të ndjekë integrimin e mëtejshëm, i cili është i nevojshëm për ruajtjen e sovranitetit të saj në botën e sotme. Ajo as nuk do të jetë në gjendje të hartojë politika efektive dhe koherente për të menaxhuar çështje të tilla si emigracioni, edhe pse Evropa ka nevojë për të ardhur të rinj që të përballojë krizën e saj demografike. Nëse evropianët vazhdojnë të mbështesin partitë neo-nacionaliste, ata do të minojnë veten e tyre.
Mundësia e vetme e Evropës në botën e rrezikshme të ditëve të sotme është të tregojë forcë përmes unitetit. Sa më shumë të forcohen forcat nacionaliste, aq më e dobët do të jetë Evropa.