Rafael Floqi: Komuniteti shqiptar në SHBA dhe fitorja e Trump!

Ishte momenti që ai kishte fantazuar për katër vjet. Në orën 2:24 të mëngjesit të datës 6 nëntor, Donald Trump doli në skenë në një sallë vallëzimi në Florida, i rrethuar nga këshilltarë, udhëheqës partie, familjarë dhe miq. Associated Press ende nuk e kishte shpallur garën e fituar, por ishte e qartë deri atëherë, se votuesit e kishin rikthyer atë në pushtet. Duke parë një det mbështetësish me kapele të kuqe MAGA, Trump u gëzua për triumfin, e sigurt. “Ne kemi arritur gjënë më të pabesueshme politike”, tha Trump. “Amerika na ka dhënë një mandat të paprecedent dhe të fuqishëm.”

Mënyra se si Trumpi, 78 vjeç, fitoi rizgjedhjen, do të jetë çështje e librave të historisë dhe tashmë zgjedhja e Amerikës mund të gjurmohet në disa vendime kyçe. Për ndihmësit kryesorë të Trump, teza e fushatës mund të përmblidhet në një slogan të thjeshtë: “Rritini maksimalisht numrin e burrave votues dhe mbajeni numrin e grave”. Kjo do të thoshte të theksohej ekonomia dhe imigracioni, gjë që Trump e bëri pa pushim. Kjo nënkuptonte largimin e vëmendjes nga kaosi i mandatit të tij të parë, ndalimet e ligjit të abortit që ai futi dhe sulmi i tij ndaj demokracisë amerikane katër vjet më parë. Kjo do të thoshte një fushatë që nxiti pakënaqësinë e votuesve të zhgënjyer. 

Për komunitetin shqiptar ishte koha të kuptuar se shqiptarët në Michigan janë në një numër që mund të sjellin ndryshimin me votat e tyre. Sipas sondazheve tona mund të ketë mbi 100 mije votues me origjinë shqiptare në Michigan. Në përgjithësi komuniteti shqiptar është i paorganizuar politikisht dhe ka një handikap që nuk voton.  Por me këto zgjedhje shqiptarët në Michigan kuptuan se vota e tyre mund të sillte ndryshimin. Kjo edhe kur disa organizime që u zhvilluan, ishin disi të shkëputur nga vet organizimet e  diasporës por të shtyrë nga fushata e Trump-it.

Sidomos në Michigan, ku fushata Trump ishte e interesuar për çdo votë fushata e kishte fokusuar synimin tek komuniteti arab dhe ai shqiptar. Këtë të fundit e mësova drejtpërdrejt si nga drejtuesit e fushatës Trump në Michigan dhe nga z.Rick Grenell. Por fitorja e Trumpit në Michigan mund t’i dedikohet kësaj here edhe angazhimit të komunitetit shqiptar.

Komuniteti shqiptar në Shtetet e Bashkuara ka një ndikim të dukshëm dhe të rëndësishëm në jetën politike të vendit, duke kontribuar në mënyrë të veçantë në zgjedhjet presidenciale dhe lokale. Një nga grupet që ka luajtur një rol të rëndësishëm në mobilizimin e votave për Presidentin Donald Trump në vitin 2024 ishte Shoqata Albanian American Conservative Republicans (AACR), e drejtuar nga Mark Gjokaj, një figurë kyçe e komunitetit shqiptar dhe aktivist i njohur.

Shoqata Albanian American Conservative Republicans krahas veprimtarëve të tjerë, ka pasur një ndikim të fuqishëm në përhapjen e vlerave konservatore në mesin e shqiptarëve të Amerikës, veçanërisht në shtetin e Michigan, ku një numër i konsiderueshëm shqiptarësh jetojnë dhe punojnë. Kjo shoqatë ka mobilizuar shumë anëtarë të komunitetit shqiptar të Michiganit, duke i inkurajuar ata të mbështesin kandidatë që promovojnë vlera konservatore, si Donald Trump, veçanërisht për shkak të platformës së tij mbi ekonominë, sigurinë dhe familjen.

Një nga faktorët kryesorë që i ka bashkuar shqiptarët e Amerikës në mbështetje të politikave konservatore është besimi i fortë në vlerat tradicionale të familjes, si dhe shqetësimi për sigurinë ekonomike. Shumica e shqiptarëve që jetojnë në SHBA janë të pasionuar për ruajtjen e strukturave familjare dhe kanë një orientim të theksuar ndaj mbrojtjes së institucioneve familjare dhe të jetesës stabile. Po ashtu, shumë prej tyre janë të shqetësuar për rritjen e inflacionit, i cili ka ndikuar në mënyrë të drejtpërdrejtë në bizneset e vogla, shumë prej të cilave janë pronë e shqiptarëve.

Këto vlera konservatore janë të natyrshme për shqiptarët, që historikisht kanë kaluar shumë sfida për të siguruar mirëqenie dhe mbijetuar në një mjedis të pasigurt. Shumica e tyre e ka të qartë se politikat që favorizojnë uljen e taksave, mbështetje për biznesin e vogël dhe nxitjen e një ekonomie të hapur janë kritike për prosperitetin e tyre në SHBA.

Shoqata Albanian American Conservative Republicans dhe aktivistët e tjerë kanë luajtur një rol të rëndësishëm në këtë kontekst, duke ofruar një forum ku shqiptarët mund të mblidhen, të diskutojnë dhe të koordinojnë aktivitete lobuese për të mbështetur kandidatët që janë në harmoni me vlerat e tyre. Aktivistët dhe anëtarët e shoqatës, duke përfshirë avokatë, prokurorë, dhe intelektualë të komunitetit, janë bërë mbështetës të fuqishëm të platformës konservatore.

Në vitet e fundit, kjo shoqatë ka udhëhequr një sërë fushatash për të rritur ndërgjegjësimin dhe angazhimin e shqiptarëve në procesin zgjedhor. Aktivitetet e shoqatës përfshijnë organizimin e ngjarjeve, forumeve, dhe mbështetje direkte për kandidatët që përqafojnë vlerat e konservatorizmit amerikan. Kjo ka përfshirë gjithashtu aktivitete lobuese për të siguruar mbështetje për politikat që ndihmojnë në forcimin e sigurisë kombëtare, mbrojtjen e familjes dhe krijimin e mundësive për bizneset e vogla, sektor i cili ka qenë një shtyllë e rëndësishme për komunitetin shqiptar.

Një nga faktorët që ka ndihmuar në këtë mobilizim ka qenë shqetësimi për rritjen e inflacionit dhe ndikimi i tij në jetën e përditshme të shqiptarëve, shumë prej të cilëve janë të angazhuar në biznesin e vogël. Politikave të Trump që favorizonin uljen e taksave dhe mbështetje për bizneset e vogla i kanë siguruar një mbështetje të gjerë brenda komunitetit shqiptar. 

Komuniteti shqiptar, i udhëhequr nga figura të tilla si Mark Gjokaj dhe Shoqata Albanian American Conservative Republicans, do të vazhdojë të luajë një rol të rëndësishëm në politikën e ardhshme të Shteteve të Bashkuara, veçanërisht në shtete të tilla të rëndësishme si Michigan, ku mbështetja për vlerat konservatore është gjithnjë e më e fortë. Takimet e zhvilluara p.sh. në lokalin shqiptar Don Christ’s bar and cigar ishin me vlerë në fushën e lobizmit partiak. 

Por si komunitet ne duhet te bëjmë më shumë për të vendosur shqiptarët që nga pushteti lokal e deri në kongres. Dhe është fatkeqësi që dasitë me shqiptarëve të të njëjtit orientim dhe qëllim politik u shfaqën në Michigan në takimin e organizuar në Imperial House me përfaqësuesin e Fushatës Rick Grenell ku ishte i pranishëm edhe djali i z Trump Don jr. Takimi mblodhi sipas të pranishmëve mbi 400 vetë por qe  i organizuar keq, me një moderator nga Shqipëria që mund të jetë i mirë për Big Brother, Arjan Ikonomi por që nuk e ka haberin për komunitetin shqiptar, dhe nuk pati suksesin që duhej. Dasitë bënë që ky takim përgjithësisht mos të realizonte krejtësisht qëllimin.

Nga ana tjetër, komuniteti shqiptar ka një opinion të përzier për rolin e Rick Grenell në lidhje me Kosovën. Disa e konsiderojnë atë si një mbështetës të fuqishëm të përpjekjeve të Kosovës për njohje ndërkombëtare dhe zhvillimin e raporteve të saj me shtetet e tjera. Ai ka luajtur një rol të rëndësishëm si ndërmjetësues në negociatat për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, veçanërisht gjatë periudhës kur ishte i dërguar i posaçëm i administratës Trump për dialogun. Angazhimi i Rick Grenell për të lehtësuar arritjen e marrëveshjeve ekonomike dhe përpjekjet për të sjellë një stabilitet më të madh në rajon është pritur me miratim nga disa segmente të komunitetit shqiptar. Megjithatë, disa kritikojnë se përqendrimi i tij në marrëveshjet ekonomike mund të ketë lënë pas dore çështje më të ndjeshme politike, të tilla si njohja e plotë e Kosovës nga Serbia. Kjo ka krijuar një debat të brendshëm, ku disa e shohin si një diplomat pragmatik, ndërsa të tjerë e akuzojnë për kompromise me serbët që mund të minojnë integritetin territorial të Kosovës.

Televizioni i Shqiptarëve të Amerkës gjithnjë ka mbështetur komunitetin shqiptar dhe të zgjedhurit shqiptar pa dallim, nëse dikush refuzoi ftesën e TV për tu drejtuar komunitetit nëpërmjet TV shqiptar, në zona të tilla si Macomb apo Oakland, ku ka një shumicë shqiptarësh, tregon se kandidatët nuk arrijnë të kuptojnë rolin e medias në komunitet dhe në këtë fushatë. 

Ne do dëshironim, që p.sh, kandidati shqiptar Nik Gjonaj të fitonte në qarkun që Trump e fitoi. Por Biznesmeni Nik Gjonaj humbi në zgjedhjet për Ekzekutivin e qarkut Oaklandit ndaj Dave Coulter që fitoi një mandat të dytë pasi totalet përfundimtare të votave të mërkurën në mëngjes tregonin se  demokrati Coulter mundi Nik Gjonajn me 57% me 43%, sipas rezultateve të plota jozyrtare.

Por duke u kthyer te fitorja e Trumpit, mbi të gjitha, rezultati mund t’i atribuohet një figure të veçantë, kthimi i së cilës në Shtëpinë e Bardhë gjurmoi një hark politik të ndryshëm nga asnjë në 250 vjet të historisë amerikane. Trump u largua nga detyra në vitin 2021, pasi nxiti një turmë mbështetësish për të sulmuar Kapitolin e SHBA-së në fund të një përpjekjeje për të përmbysur humbjen e tij elektorale. Tre vjet më vonë, ai krijoi një rikthim të paprecedent politik. Trump largoi pa mundim rivalët e tij në GOP, e detyroi Presidentin Joe Biden të largohej nga gara dhe e mposhti Zëvendës Presidenten Kamala Harris në një fitore dominuese që i tejkaloi pothuajse pritshmëritë e të gjithëve. Gjatë rrugës, Trump u përball nga një dënim me 34 akuza për krime dhe një sërë padish të tjera penale dhe dy tentativa për vrasje.  Shkalla e suksesit të tij ishte mahnitëse. Trump mbajti Karolinën e Veriut, e ktheu Xhorxhian në kolonën e tij dhe e goditi Murin Blu. Fushata e tij ia kaloi qëllimit të saj për të rritur zgjedhësit burrat dhe për të mbajtur gratë. Sondazhet e jashtme treguan se Trump fitoi një numër të madh burrash latinë në shtetet kryesore të fushëbetejës, duke përmirësuar numrin e tij me atë grup në Pensilvani nga 27% në 42%. Në nivel kombëtar, mbështetja e Trump midis burrave latinë u rrit nga 36% në 54%. Trump gjithashtu rriti pjesën e tij të votuesve pa diplomë kolegji, fitoi terren me votuesit zezakë në Pensilvani dhe Uisconsin dhe qëndroi i qëndrueshëm në nivel kombëtar me gratë e bardha, duke tronditur demokratët që prisnin një kryengritje. Mes votuesve për herë të parë, Trump rriti mbështetjen e tij nga 32% katër vjet më parë në një shumicë prej 54%.

Në ketë mes, kur çdo votë kishte rëndësi për ketë votim. Shqiptarët në Michigan kuptuan se janë një shumicë etnike që mund të bënte ndryshimin në një shtet të luhatshëm të murit blu, siç është Michigani, ku Donald Trump mori 49.8% Partia Republikane 2,795,917 vota dhe mori 15 vota elektorale, Kamala Harris 48.3% Partia Demokrate 2,714,167 vota , Jill Stein 0.8% Partia e blertë 44,642 vota, Robert Kennedy 0.5% Independent 26,769 vota. 

Michigani ishte një nga shtetet kyçe në zgjedhjet presidenciale të SHBA dhe një shtet me një popullsi të konsiderueshme shqiptare, sidomos në qytetin e Detroitit dhe përreth. Në vitet e fundit, fushatat elektorale janë intensifikuar, dhe shqiptarët kanë pasur një rol të rëndësishëm në mobilizimin e votuesve. 

Urojmë që angazhimi politik i shqiptaro- amerikanëve, pavarësisht orientimit politik, të jetë në rritje dhe shqiptarët të kuptojmë se mund të luajnë rol, jo vetëm me donacionet e tyre, por me votat e tyre dhe se nevojitet të kemi të zgjedhurit tanë në Kongresin amerikan.