Fatmire Duraku: “Rruga e lilakëve”, portretizimi i një histori të brishtë

(Libri është botuar nga shtëpia botuese “Fad” në Prishtinë dhe është përkthyer prej gjuhës kroate nga Fatmire Duraku)

“Rruga e Lilakëve” është një roman i autores kroate Karmela Shpoljariq që tregon për jetën e një gruaje të re, që përballet me sfida të shumta në jetën e saj personale dhe profesionale. Ky libër është një tregim i pasur emocionalisht, që shqyrton tema të tilla si familja, dashuria, humbja dhe identiteti. Përmes një stili të ndjeshëm dhe të thellë, Shpoljariq portretizon një histori të brishtë, ku ndodhin ngjarje që mund të pasqyrojnë realitetin e shumë individëve. Rrëfimi ndjek një udhëtim emocional që përqendrohet në natyrën e dashurisë, vështirësitë që ndodhin në marrëdhëniet familjare dhe sfidat që hasim për të gjetur kuptimin në jetë. Libri gjithashtu merret me pasojat e zgjedhjeve dhe si ato ndikojnë në individë dhe shoqëri.

Të gjitha këto aspekte janë të shprehura në një kontekst të pasur dhe të thelluar nga perspektiva e autores, që sjell një histori të ndërlikuar, të përshkruar me ndjeshmëri dhe realizëm. Nëpërmjet këtij libri, Shpoljariq kërkon të ngrejë pyetje të rëndësishme mbi natyrën e jetës dhe zgjedhjet që bëjmë, duke i dhënë lexuesit mundësinë të reflektojnë mbi vetë jetën dhe marrëdhëniet që kanë.

Në libër, macja luan një rol interesant dhe të veçantë si një bashkëbiseduese e personazhit kryesor, “shkrimtares”. Kjo mace, e cila është një figurë simbolike, e ndihmon autoren të përballet me sfidat dhe dilemat që lindin gjatë procesit të krijimit të veprës. Macja është një krijesë që bredh e kudo, duke e future personazhin kryesor në situata të ndryshme dhe shpesh herë të paqarta, të pasigurta, që shtojnë tensionin dhe konfuzionin në jetën e shkrimtares.

Macja duket se është një pasqyrë e aspekteve të brendshme të personazhit, një përfaqësuese e ndikimeve dhe mundësive që ndodhin jashtë kontrollit të autorit. Ajo e "sfidon" shkrimtaren të shohë botën dhe veten e saj nga këndvështrime të tjera, shpesh duke e shtyrë përtej kufijve të njohur dhe të parashikueshëm. Macja simbolizon emocionet e dyshimta dhe tensionet që lindin nga procesi krijues – për të krijuar, për të shpërfaqur, dhe për të marrë përgjegjësi për pasojat e veprës që një shkrimtar krijon. Përmes maces, Shpoljariq krijon një figurë që ka një ndikim të fuqishëm, por që gjithashtu sjell kaos dhe pasiguri. Në këtë mënyrë, macja përshkruan një lloj marrëdhënieje të çuditshme dhe të tensionuar mes shkrimtares dhe krijimeve të saj, ku gjithçka është e hapur për interpretim dhe mund të shpërthejë papritmas, duke sfiduar shkrimtarin dhe duke e detyruar atë të përballet me pasojat e veprës së tij.

Në fund të librit “Rruga e Lilakëve”, Karmela Shpoljariq përmes personazhit kryesor, një shkrimtare, për të pasqyruar një aspekt të thellë të jetës së një autoreje dhe për të shpjeguar përpjekjet dhe ndërlikimet që has një shkrimtare gjatë krijimit të veprës së saj. Ky personazh, duke qenë një shkrimtare, përballet me konflikte të brendshme dhe të jashtme që lidhen me procesin e krijimit të veprave të saj. Në roman, Shpoljariq eksploron tensionet që lindin kur personazhet e një libri, që janë krijime të shkrimtares, "ngrihen" dhe fillojnë të veprojnë në mënyrë të papritur, duke krijuar një konflikt të brendshëm për shkrimtaren. Ky është një moment reflektimi për natyrën e krijimtarisë dhe marrëdhënien që ekziston mes autores dhe personazheve të saj. Shkrimtarja, edhe pse krijon këta individë, përballet me pasojat e zgjedhjeve që ka bërë, duke i parë ata si entitete që mund të veprojnë jashtë kontrollit të saj. Ky përfundim tregon kompleksitetin e krijimit, si dhe pasojat që ka çdo veprim i autores në jetën e personazheve të saj, të cilat mund të ndikojnë dhe të ndryshojnë rrjedhën e tregimit. Ky moment është një ndihmë e fuqishme për të kuptuar natyrën e shkrimit dhe procesin e krijimit, duke i dhënë lexuesve mundësinë të reflektojnë mbi marrëdhënien mes autorit dhe veprës së tij. Në këtë kuadër, Shpoljariq tregon se krijimi i një historie mund të sjellë tensione dhe dilema, dhe se autori nuk ka gjithmonë “nën kontroll” të gjitha, pasi personazhet dhe ndodhitë mund të “jetojnë” vetë në një mënyrë që i shkëputet vizionit të saj të fillimit.