10 gjëra që (ndoshta) nuk i dinit për ndikimin rus në Ballkan

1.Rusia përdor Kishën Ortodokse si armë të butë (soft power): Moska kultivon lidhje me komunitetet ortodokse në Serbi, Bosnje, Mal të Zi dhe më gjerë, për të forcuar ndjenjat pro-ruse dhe për të penguar afrimin me Perëndimin.

2.Ndikimi rus kalon edhe përmes klubeve, shkollave, dhe mediave: Përveç marrëdhënieve zyrtare, Rusia financon organizata kulturore, fetare dhe media të cilat promovojnë narrativa kundër BE-së dhe NATO-s.

3.Rusia ka qenë e përfshirë në një tentativë për grusht shteti në Mal të Zi: Në vitin 2016, agjentë të inteligjencës ruse ndihmuan në organizimin e një përpjekjeje për të rrëzuar qeverinë pro-NATO në Mal të Zi.

4.Republika Srpska në Bosnje është një bastion i ndikimit rus: Moska mbështet udhëheqësin nacionalist Milorad Dodik dhe projektin e tij separatist, përmes diplomacisë, furnizimeve me armë dhe kontakteve me grupe paramilitare.

5.Serbia mban një marrëdhënie të dyfishtë mes Rusisë dhe BE-së: Presidenti Vuçiç ka refuzuar t’i bashkohet sanksioneve kundër Rusisë, por njëkohësisht ka votuar në OKB dikur, kundër pushtimit të Ukrainës – një balancë e rrezikshme.

6.Rusia e përdor Kosovën si argument kundër Perëndimit: Putini ka përdorur shpalljen e pavarësisë së Kosovës si precedent për të justifikuar aneksimin e territoreve në Ukrainë, gjë që ka shkaktuar zemërim edhe te nacionalistët serbë.

7.Gazprom dhe Sberbank janë instrumenta të ndikimit ekonomik: Rusia ka investuar përmes kompanive shtetërore në energji, banka dhe infrastrukturë në rajon – veçanërisht në Serbi, ku Gazprom kontrollon një pjesë të madhe të tregut të gazit.

8.Rusia ka ndikuar edhe në Maqedoninë e Veriut për ta penguar marrëveshjen me Greqinë: Në 2018, kur Shkupi po negocionte për marrëveshjen e emrit me Athinën për të hyrë në NATO dhe BE, Rusia u përpoq të destabilizojë situatën duke financuar protesta dhe duke përhapur dezinformim.

9.Ndihma ruse gjatë pandemisë ishte më shumë simbolike se reale: Gjatë COVID-19, Rusia dërgoi vaksina Sputnik dhe ndihma në Serbi, duke e paraqitur veten si shpëtimtare, por më pas Serbia diversifikoi burimet e saj të vaksinimit.

10.Lufta në Ukrainë ka dobësuar realisht pozicionin rus në Ballkan: Shumë shtete po kërkojnë alternativa ndaj energjisë ruse, si Serbia që ka nënshkruar marrëveshje me Azerbajxhanin. Ndërkohë, BE-ja ka shtuar prezencën në rajon.

CFR – Bota.al