Artan Xh. Duka: Votё pёr ҫmimet e kripura!

Buxheti si pare xhepi

Normalisht nё politikё nuk kuturiset kush tё premtojё rritje ҫmimesh nё kёmbim tё votёs por ja qё tek ne jo vetёm ndodh por edhe mburren e bёjnё karshillёk kur e shesin e pёrdorin si kauzё zgjedhore kёtё gjё!

Tё thuash se po rritim vlerёn e pronёs ndёrkohё qё ka krizё strehimi, se po rritim numrin e turistёve ndёrkohё qё ҫmimet e ushqimeve, qeratё, shtёpive etj po shkojnё kacafiu etj, kёto nuk janё arsye pёr t’u votuar por arsye pёr tё lёnё “timonin” sepse po ecet kuturu dhe qytetarin nuk ka vegim BE-je qё e ngushёllon.  

Ҫmimet do tё rriten dhe tregu do tё bёjё tё vetёn, sidomos pas hapjes me BE por mirёqёnia e vёrtetё ёshtё barazpeshё mes ҫmimeve dhe fuqisё blerёse dhe kёtu ndahet merita nga dёshtimi nё qeveri.  

Rrogat, pensionet apo shёrbimet sociale nuk maten dot me revanin e ҫmimeve nё vёnd. Rama tund “dekoratat” e botёs pёr uljen e borxhit publik por ndёrkohё kjo po ndodh nё kurriz tё rrogёtarёve, pensionistёve, shёrbimeve sociale etj, qё mbeten njё “xhiro” pas ҫmimeve dhe po kompensojnё paradoksalisht pёr shpenzimet e administratёn e fryrё, shpenzimet buxhetore klienteliste, dhёnien badiava tё burimeve natyrore, qokat ndaj tё kamurve me ulje apo heqje taksash etj “bёma” qё veҫ rёndojnё borxhin publik. 

Prona me “bisht” pas

Nё kontekstin aktual, mburrja e qeverisё me rritjen e vlerave (lexo ҫmimet) e shtёpive si “dhuratё” e bonus pёr pronarёt nuk ёshtё ogur i mirё pёr qytetarin kur mendon se mirёqёnia, se sa nga ҫmimi i shtёpive, ёshtё mundёsia pёr tё blerё njё pronё. 

Ҫmimet e larta janё rrjedhojё e investimeve infrastrukturore (meritё qeveritare), blerjeve nga tё huajt pas hapjes me botёn e turizmin masiv, pastrimi i parasё (dёshtim qeveritar), kreditimit bankar etj dhe janё lajm i mirё dhe i keq njёkohёsisht. 

Lajm i mirё pёr atё qё shet e emigron, paguan azilin apo e lё pas si trashёgimi por ndёrkohё jo i tillё pёr ata qё ndёrrojnё banesё se shesin e blejnё po shtrёnjtё, ata qё duan tё blejnё njё pronё nga e para etj. 

Niveli i rrogave lidhet direkt me miratimin e kredive pёr strehim dhe nёse ia del, kredia e stёrmadhe jo vetёm qё lidh kёmbё e duar pёrjetё por edhe shoqёrohet me stresin e pasigurisё sepse karriera e punёsimi nuk kanё ende atё garanci si kudo nё perёndim. 

Mё tё diskriminuarit mbeten ata qё ia nisin nga zero sepse nuk trashёgojnё asgjё prej tё parёve tё tyre tё diskriminuar me ligj. Nga pronarёt e tokave qё nuk u kompensuan kurrё pas grabitjes ligjore me 7501, banorёt nё ish-banesa private qё nuk morёn tapi si tё gjithё nё vitet 90 ndonse kontribuan njёlloj (nёse me “fat” marrin banesё sociale duke u futur nё njё kategori me tё tjerё qё nuk kanё kontribuar dikur) etj. Ata sot konkurrojnё me ata qё kanё njё pasuri tё trashёguar, tё huajt qё blejnё pёr investim, pastruesit e parave, tё korruptuarit etj dhe nuk ia dalin dot. 

Si nё ҫdo sektor tё jetёs, edhe pabarazia me pronёn ёshtё sheshit me ligj – karshillёku ndaj pronarit historik, 7501, tapi zaptuesve tё tokave, mijra familje pa tapi dikur nё banesa ish-pronarёsh, kreditё klienteliste tё strehimit pa apo me interes tё ulёt, “bamirёsia” me ҫelsat nё dorё (pёr herё tё dytё) pas tёrmetit ndёrkohё qё ka familje qё nuk u tha kurrё kush “t’a gёzoni”, “dopio-bingo” e punёsimit nё shtet me kredi pёr banim si “thelё mbi bisht” mё pas, tundimi i emigrantёve me kredi pёr strehim etj. 

Hendeku mes kredive tё mёdha apo qerave tё larta si nё BE pёrballё rrogave e pensioneve “afrikane”, pasiguria e punёsimit etj shoqёruar me pasigurinё e jetёs dhe pronёs, korrupsionin e nepotizmin politik qё gёrryen besimin tek politika e sistemi etj, nuk bёjnё veҫse e shndёrrojnё emigrimin, sidomos pas hyrjes nё BE, njё fatalitet. 

Qytetari vёren se puna e mundi i tij nuk mjaftojnё nё jetё. Tё “zotёt” qё spekullojnё, rrёmbejnё, korruptojnё, mashtrojnё, pastrojnё paranё, shfrytёzojnё postin, garantojnё pushtetin me kod zgjedhor etj, mbeten specie “dominante” qё sfidon evolucionin pёr mbijetesё. Njё pёrmbysje vlerash kjo qё nuk ka BE qё e ndreq sepse koha tregon se edhe atje (Greqi, Hungari, Poloni etj) autoritarizmi, korrupsioni etj, nuk janё nё “muze”!

“Pasurimi” i shpejtё me pronёn pas asfaltimit tё rrugёs pёrbri, lumit turistik etj, nuk ёshtё veҫse njё pasurim bumerang. Siҫ po ndodh, ёshtё fat e ters njёkohёsisht e sa kohё cёnohen mirёqёnia e kohezioni shoqёror, standartet e demokracisё, besimi tek politika dhe e ardhmja, vetё imazhi i BE, tё humbur jemi tё gjithё.

Turizmi nga hundёt!

Sot qytetari paguan gjithnjё e mё shumё e pёr gjithshka dhe ironikisht, sёrisht cinizmi politik nuk ka fund kur kёrkon votё pёr politika qё drejtёpёrsёdrejti apo jo, ndikojnё nё rritjen e ҫmimeve tё gjёrave tё domosdoshme nё jetё. 

Turizmi, po aq sa kontribues nё ekonomi e kohezionin mbarёbotёror po aq edhe krijon trysni e problematika tek vёndasit dhe kjo shihet edhe nё protestat nё vёnde “kampione” tё turizmit sot. 

Tam-tamet e turizmit masiv dhe meritat qё qeveria i vesh vetes pёr tё nuk mbulojnё dot faktin se pёr vёndasit, jo vetёm banesat e qeratё por edhe ushqimet po marrin kot. Tё gjithё preken, nga dyqanxhiu, fshatari etj qё vёrtet shesin mish, bulmet, fruta e perime mё shtrёnjtё por si blerёs paguajnё po aq shtrёnjtё e deri tek qytetari i thjeshtё, me pensionistin si ekstrem, qё mbajnё “pehriz” nga zori. 

Broҫkullat pёr rritje tё vlerave tё banesave, fluksin turistik, joshja ndaj tё huajve pёr tё blerё, bonuset pёr emigrantёt me paketa Malesh e strehim etj, shoqёruar me kaosin e mungesёn e standarteve nё jetёn e pёrditshme, shёrbimet sociale fasadё, pensionet qё shtyhen me bonuse etj, nuk flasin pёr politika qё nxisin qytetarin tё ndёrtojё jetёn nё vёndin e tij. 

Edhe “super-karta” zgjedhore e futjes nё BE nuk ёshtё ogur i mirё kur vetё Rama paralajmёron pёr rritje tё ҫmimit tё pronёs ndёrkohё qё saga e rrogave e pensioneve tё ulta vazhdon. Ajo do tё ishte njё shtytje mё tej pёr emigrim masiv nё dёm tё interesit kombёtar sa kohё Rama e bёn “gurin” mё tё lehtё nё vёndin e tij, Berisha tёrsёllon e mban nё makth qytetarin me rikthim nё epokёn e “gurit” dhe opozita e re nё emra ofron po “gur” nё trastё. 

Hapja e kufijve me BE nuk ka pse tё jetё “mallkim” pёr braktisje masive dhe blerje tё vёndit nga tё huajt. Me mijra vjet kombi e ruajti identitetin edhe pa kufij. Problem mbetet politika e mbrapshtё dhe e pafytyrё qё t’a quan sukses e nder e tё lyp votёn edhe atёhere kur t’a bёn jetёn mё tё vёshtirё. Vota e majit mbase nuk ia del tё largojё demagogёt e politikёs por sikur sadopak t’u tёrheqё veshin e tregojё me gisht “mbretin lakuriq”, mbase i ul ca me kёmbё nё tokё pёr tё mos vazhduar mё me retorikёn qё nuk e besojnё as vetё.