Cikël poetik nga Rudolf Marku
NDONJËHERË
Ndonjëherë ndjej mallin e Odisesë,
Shtrirë në shtratin bashkëshortor pranë Penelopes besnike,
Për puthjen e sirenës mes dallgëve të detit;
Mallin e Akilit për atë frigen e papritur se mos nuk vdes,
Edhe pse Perenditë e Olympit
I kanë premtuar solemnisht pavdeksinë;
Ndonjëherë ndjej se jemi fare pak, si Orfeu
Ne jemi veç ata që do të vijnë pas vdekjes sonë,
Të joshur që të kthehemi pas, veç nga dorë shtrirë në terr;
Dhe ashtu si Dante Alighieri,
Ndonjëherë ne ndjejmë mallin për vendet që ende s’kemi
qenë,
Mallin njëlloj për Parajsën a Ferrin skëterr!
Prill 2025.
NË BREG TË DETIT
Nga bregu i detit shoh sipërfaqen ku dallgët,
Vijnë dhe rrëzohen para këmbëvë të mia,
Në shkëmbin e trishtimit tim më të thellë si deti larg;
Ajo prapë është diku në një breg deti tjetër, a buzë oqeanit,
Më kot përpiqemi t’i bashkojmë në një drejtëz të gjatë
distancat tona prapë,
Kam bërë rrrugë më të largëta se dallgët, se alget, delfinët
dhe peshkaqenët;
O shpresa të thyera, nga ju mësuan dallgët oshëtimat e
përplasjes brigjeve.
Dëgjoj prapë poetët që besojnë se të vërtetat janë larg, në
thellësi,
Ndërsa unë vetë këmbëngul të deshifroj humnerat e
cektësive.
Prill 2025.
LETRA E FUNDIT E POETIT
Vetëm Lumi Danuvius më ndan nga barbarët,
Më flasin tej bregut në një gjuhë të pakuptueshme, dhe i
kuptoj menjëherë;
U lexoj poemat e mia, pa marrë vesh asgjë, tundin kokat e
tyre mendueshëm,
Përpara se qetësisht të shpërndahen, si të treteshin në erë.
Po në Romën time, ku lashë miqtë e mi poetë, lexuesit, librat
e botuar,
Dhe dashuritë e mia, Korinën e çthurur, dhe gruan time të
panjollë,
Perandorin e plotfuqishëm, kritikët e zinj
letrarë, bibliotekat, akademitë,
A ka të paktën një njëri të vetëm mes tyre që prapë të më
kujtojë?
Prill 2025.
NË PRITJE TË PJETËR BOGDANIT
Nuk më thanë Sibilat para-shikimin, por atë që ndodhi me
fatin tim,
Kohën kur endesha maleve dhe pyjeve si një ujk i vetmuar,
me plagë,
Që ende kullojnë gjak, shkaktuar nga gjahtarët tinzarë.
Ndonjëherë jam vetë unë një shpatë
Që ka refuzuar të vendoset në Muzeum,
Për t’u admiruar nga njerëzit e veshur me lëkurë qengji.
Vizitorët janë më të kënaqur, sepse Shpatë kurrë më s’do
mbaj;
Në Muzeume armët mund të jetë paqësore deri në
ndryshkje,
Fisin tim nuk e njoh, dhe as gjuhën e tij,
Kanë kaluar shekuj dhe ende dëgjojë zërin e Pjetër
Bogdanit,
Që më thërret t’i bashkohem Çetës së Profetëve,
Por tani koordinatat kanë humbur, dhe askush nuk e di se
ku është,
Kënga është thyer dhe fytyrat e njerëzve janë të errëta,
As drita e hënës së plotë nuk i ndriçon,
Bredh majëmalesh dhe pyjeve të dendur,
Pyes zogjtë e plagosur, larg nga qytetet moderne,
Që flasin një gjuhë që s’e kuptoj. Netëve shoh
konstelacionet,
Dhe i ulërij Hënës me instiktin e lashtë të ujqërve,
Thjesht për ta mposhtur vetminë,
Këtu, në majën më të lartë të malit të Pashtrikut,
Në pritje se një ditë Çeta e Profetënve do më shfaqet,
Dhe unë prapë do shoh Pjetër Bogdanin,
Dhe mjekrrën e tij si një kometë qiellore që vjen nga larg,
Në mesin e dy palë mjergullave të zeza,
Për të cilat ai flet në Librin e tij të mbathur me diell,
Thënë përmendsh, në gjuhën e vjetër të Perëndive, zëlartë.
Mars 2025.
RRUGËT ME GURË
Na pëlqen të ecim në rrugën më gurë,
Mos thoni se rrugët e tjera i bëni për ne,
Rrugët e gjëra, të lëmuara si një sallon banke
Ku prisni të merrni çeqet tuaja,
Në rrugët me gurë dhe pluhur ne vazhdojmë të ecim,
Kokëfortë si një rënje;
Rrugëve që gjarpërojnë,
Pa e ditur se ç’ka pas kthesës që nuk e shohim.
Kurse rrugët tuaja janë të drejta, pa të papritura,
Të mërzitshme si një hapje goje pas një dreke të bollshme;
Nuk u besojmë parashikimit të motit,
Dhe as nuk na trembin lajmet tuaja,
Me avalanzhe dhe luftëra dhe ngritje çmimesh,
Ecim në rrugët me gurë të çveshur si një mençuri e lashtë,
Që mban përjetësinë e mbuluar me pluhur.
Na pëlqen të ecim pa u ndalë dhe kurrë nuk ndjehemi të
lodhur,
Secili nga ne duke mbajtur mbi supe një mal,
Me atë lehtësinë që lypësit mbajnë trastën e fatit të vet,
Kur udhëtojmë drejt zotave sekretë dhe fatlumë
që askush veç nesh nuk i njeh.
Mars 2025.
DOBIA E DREJTSHKRIMIT
Shkruaj letra që kurrë nuk do arrijnë,
Njerëzve më të dashur, iu shkruaj pakujdes,
Letra që s’i marrin kurrë ndonjëherë,
Të vdekurve të dashur, yjeve në qiej,
Një planeti sekret, me të cilin nuk flas kurrë,
Iu dërgoj letra që asnjë postë nuk i merr,
Dhe ty, e dashur, të shkruaj netëve pa gjumë,
Për t’i grisur letrat në mëngjez copë e grimë.
Letra që nuk shkruhen kurrë, asnjëherë,
I shkruaj pa kaligrafi, pa bukurshkrim,
Me ë-të dhe ç-të dhe ll-të gabim,
Pa çarë kokën se nuk postohen kurrë,
Sepse të dashurit nuk na gjykojnë,
Shkruar nga zemra pa asnjë mendim,
Thjesht dashuri, siç e ndjen në fillim.
Kurse atyre që s’i duam iu shkruajmë me kujdes,
Me ortografi, bukurshkrim pa bërë gabime,
Politikanëve, bankierëve, borxh-dhënësve me kamatë,
Drejtorì Ujnash, Dritash, e-Albanias në on-lajnë,
Sa shumë u pëlqen që t’u shkruajmë pa gabim,
Atyre që gabimisht u shfaqën në këtë botë,
Dhe që secili prej tyre në këtë Botë janë,
Një -ë- e pazëshme që bëjnë më shumë zhurmë,
Se trafiku i makinave në ditë-Festash në Tiranë.
Mars 2025.
MË SHKRUAN…
Më shkruan me delikatesën e një gruaje të sofistikuar,
Ashtu siç je vetë- fjalët imitojnë atë që i shkruan-,
Pa e ditur se sa më qeta të jenë fjalët që më thua,
Aq më shumë zjarre në shpirtin tim ndez.
E di se jemi në shekullin e Njëzet e Një,
Së shpejti Intiligjenca artificiale do të shpikë Marrëzinë
Artificiale,
E cila do predikojë hapur paturpësinë dhe do të tallet
Me ndrojtjen time prej adoleshenti të moshës së tretë;
Ashtu si ai i aksidentuari buzë rrugës, në një vend të
shkretë,
Pret të dëgjojë i dëshpëruar një zë njerëzor, një lëvizje
degësh,
A vetë sirenat e makinës së ndihmës së shpejtë,
Ashtu pres dhe unë të dëgjoj se si shkenca më në fund
Do shpall lajmin e shpikjes së mirëkuptimit të ndjenjave;
Se njerëzit si ti dhe unë kërkojmë një armëpushim me
Terrorin brutal,
A me skërmitjen e dhëmbëve nga Ferri i njerëzve që nuk
duan me dalë
Nga rrethet danteske, pse jo, komodë si një ves a plagë.
Kurse ti më shkruan me delikatesën e një shpirti të butë,
Dhe të tjerët na quajnë fajtorë, naivë
Se nuk dëgjojmë ulërimat e ujqërve në kafè, në Parlament,
në rrugë.
Së shpejti Marrëzia Artificiale do na këshillojë një tjetër
rrugëdalje,
T’i depozitojmë shpirtnat tanë në një bankë aty afër,
Që dhe ne të kthehemi në bashkësinë e njerëzve me
lumturi të pafund!
Mars 2025.
SI TË NDËRTOJMË NJË POET
Më kanë ftuar që të shoh ofiçinën e ndërtimit të poetit,
Nuk mund të thuash se teknologjia është tepër moderne,
nuk ka elektronikë,
Një poet mund të ndërtohet si një makinë, si ato modelet
e vjetra,
Që ecën shpejt a ngadalë-sipas dëshirës së konstruktorit,
Natyrisht, pa kaluar limitin e shpejtësisë të vendosur me
Ligj,
Ose si një anije e destinuar të vizitohet veç në breg të detit,
Pa lundruar asnjëherë, pa njohur kurrë shijen e athët të
kripës,
Në fillim porositet një famë- bërës gazetash; një kritik me
mision
I cili poezitë e Safos i ngatërron me tekstet e këngëve të
Euro-Vizionit,
Nëse është burrë, nuk duhet të ketë opinion të lartë për
gratë,
Dhe nëse është grua, nuk duhet të ketë fëmijë.
Poeti duhet të ketë vështrimin e qartë,
Që të mos përsëriten rastet e Homerit a të Borhesit të
tmerrshëm;
Të verbërit besohet se shohin më mirë se ata me shikim të
mprehtë,
Sepse shohim me imagjinatë, dhe dihen dëmet që
imagjinata u sjellë njerëzve.
Nëse poeti do ndërtohet sipa modelit të anijeve,
Duhet ndërtuar që të qëndrojë jo në ujë, por në brigje
gjithë jetën e vet,
Dhe nëse do modelohet sipas makinave, duhet te jetë
elektrike,
Që t’ia heqim spinën nëse shohim tendenca mosbindjeje,
Dhe që të shmagen karambolet a rënjet në greminë gjatë
ngjitjes për në Olymp;
Dhe nëse modelohet sipas arkitektures së grataqieleve,
Te këtë më shumë dhoma ngrënjeje se shtretër a sofa
seksndjellëse,
Dhe nëse kërkohet të ndërtohet si anije kozmike
Të konstruktohet si një dhomë-komandë ,me
elektroskopër gjigandë
Që shohin qiejt e errët netëve,
Ku flenë të qetë botuesit, rrethuar me llampat të ndezura
butonesh
Të cilat do t’i pandehim si yje të një Universi që do
zbulohen së shpejti.
Mars 2025.
NGA UDHËTIMET NË FRANCË
Sa herë që të udhëtosh qyteteve, maleve në Provancë,
Deti do të shfaqet papritë, çdo herë;
Ishte Një Janar. S’e mbaj mend vitin e as nuk dua në mend
ta mbajë.
Me dorën e djathë shtërngoja timonin me targë Ju Kej,
Ndërsa dora tjetër prehej në prehërin e saj.
Në mendjen time vinin emra trobadurësh me radhë,
Daniel Arnô, Rydel, Fransua Vijô, udhëtonim në Provancë
Dhe dora im e majtë zbriste poshtë, më poshtë, ngadalë,
Dhe nuk flisnim asnjë fjalë, por kuptoheshim më mirë se
kurrë më parë;
Ishin Trobadurët, Provanca a Dielli i saj?
Flisnin në heshtje veç shpirtnat tanë,
Derisa u ndalëm buzë një rruge. Natën e kaluar kishim
qenë në Versajë,
Kishim admiruar shtretërit e mëdhenj mbretërorë,
Portrete mbretërish, mbretëreshash numerikisht në radhë,
I dhjeti, i dymbëdhjeti, i katërmbëdhjeti- ruá solei,
Dhe i gjashtëmbëdhjeti- numër ters, i pafat (gjashta është
djallë).
Kurse ajo Ditë – Jona ishte Një Janar,
Dhe dihet që nga të vjetërit se atë që bën së pari atë ditë,
Do e bësh çdo ditë gjith’ atë vit,
Dhe u çveshe krejt, dhe më the-Këtu në makinë,
Do bëjmë seks çmendurisht,
Le ta lëmë mënçurinë për Akademì Fransez,
Le t’ia lëmë shtratin më të madh Luigjit të
gjashtëmbëdhjetë
Ai ka nevojë për dy vende njëherësh- trupi dhe koka të
prerë barbarisht,
Kërkojnë më vend, natyrisht;
Le t’ia lëmë moralistëve shprehjet gjithë delikatesë,
Dhe vetë Volterit t’ia lëmë cinizmin shterp,
Dhe bëmë si të marrë në makinë seks
Ashtu me orë dhe orë, si askush tjetër më parë, dhe ishte
Një Janar.
Dhe e dinin mirë të vjetrit- atë që bën në Një Janar,
Do e bësh një vit rresht, çdo ditë, pa u ndalë!
Mars 2025.
ECJA LAKURIQE E GRUAS
E çveshur lakuriq kalon përmes dhomës,
Madhërishëm, si një gjeneral perandorak në fushën e
betejës,
Tek numëron fitoret dhe humbjet e ditës që shkoi.
Kjo është ecja lakuriqe e gruas pas aktit të seksit,
E sigurt dhe e pushtetshme, si një Mbretershë e Egjiptit të
Lashtë,
Ndërsa unë vetë rri shtrirë mbi shtratin e madh të Fushë
Betejës,
Si një ushtar – krenar nga çdo plagë që kam marrë.
Çdo gjë të sheh me admirim, Perendeshë lakuriqe e zbritur
nga Olimpi,
Pasqyrat, pikturat e varura në murë, librat e bibliotekes,
Ekrani i fjetur i tv-s që zgjohet nga gjumi,lulet e ballkonit
jashtë,
Madje dhe nudot e mjeshtrave pikturuar në Renesansë.
Ndërsa rrobat e tua perandorake hedhur mbi dysheme
pakujdes-shëm,
Bëjnë ende dashuri ngatërruar me rrobat e mia të
ushtarit pa gradë.
Mars 2025.
SI NË METAMORFOZAT E OVIDIT…
Erdhe në dhomën time,
Duke parë me kujdes mos të shihnin të tjerët,
Me hapin e lehtë të mos dëgjohej ecja jote gjithë frikë,
Shtyve lehtë deren e dhomës,
Me lehtësinë e shfletimit të fletës së një partiture në
muzikë,
Dhe mbyllëm më çelës dhomën nga brenda me lloz,
Si një libër modern hermetik.
Le të trokisnin tani forcat speciale a togat e ushtarëve,
Batalionet a NATO-s a mercenarët e Rusisë, a fuksat dhe
patrozhonistët e Tiranës,
Le të merrnin në telefon- le të lëshonin urdhëra arrresti,
Ishim veç ti dhe unë, dhe yjet lart përreth
Që dinin çdo gjë rreth nesh…
Dhe si në metamorfozat e Ovidit,
Dalëngadalë ti u shndrove në një mosqënie që të kisha në
krahë,
Në një mosqënie që do jetoje përjetësisht,
Pa u prekur nga ikja e viteve, nga plakja e kohës,
Nga harresa a frika e vdekjes, nga fjalët e njerëzve,
Dhe nga zilia çmontuese e pa-lumturisë së të tjerëve;
Me hapin e lehtë, të mos dëgjohesh nga askush,
Veç unë me të mbajtë prapë, në mosqënie, shtërnguar
pranë meje…
Shkurt 2025.
FLUTURIM MBI QIEJT E EUROPËS
Fluturoj mbi qiejt e zhubrosur të Europës plakë;
Jashtë dritareve, ca re hutaqe, dhe poshtë reve
Ushtritë që marshojnë. Duhet të jetë diku afër Fusha e
Vaterlosë,
Ndërsa fqinji pranë, pi nje lumë shampanj dallgësh
-ndoshta Danubin, Rinin, a Lumin Volgë-,
Dhe fshin here pas here buzët me borë të virgjër Alpesh.
Më thotë se është drejtor i Bankës së Shpresave të Thyera,
Më tregon një pikë në tokë,
Ky është Strasburgu, këtu do ta bëjmë takimin, më thotë,
Për depozitimet me kamate të Ëndrrave Kote.
…E di se dhe në qiej kujtesa është një mjek i kujdesshëm
që përpiqet të mos ndjesh dhëmbje plagësh.
… Jashtë dritares kërkoj atdheun tim, nuk duket. Është
larg,
Nuk është të paktën as dhe një pikë e vogël në hartë,
Fqinji im sapo ka ngrënë 12 shtete, në biznes klas,
Dhe unë që këmbëngul të arrijë në Tiranë sa më parë!
Veç pas dy orëve stjuardesa lajmëron se ja, arritëm
Teksa avioni fillon të ulet në mesin e shkretëtires, në
Saharë.
Avion në fluturim, Shkurt 2025.
NË ÇASTIN E FUNDIT
E di se në çastin e fundit,
Do të shtrish dorën drejt dorës time të pajetë,
Për t’i lypur mëshirë yjeve që shohin nga lart.
Vdekja nuk është asgjë. Veç të ikësh larg nga ti,
Është dhimbje që nuk durohet as dhe përtej vdekjes,
Qoftë dhe për një çast.
Shkurt 2025.
DËGJOJ ERËN
Dëgjoj erën që fryn me vrull përmes pemëve,
Dhe ndalet papritë, sapo ndjen praninë time perreth.
Është natë, nuk e shoh nga cila pikë e horizontit vjen,
Por e ndjej se si trishtohet,
Kur e kupton se thjesht jam një qënie njerëzore,
Kur e kupton, se nuk jam as bimë e as pemë.
Jam i brishtë dhe i pafuqishëm para elementëve,
Dhe nuk mësova ta lexoj natyrën asnjëherë,
Si librat e vështirë që lexoj çdo mbrëmje.
Por era që unë nuk e di nga vjen,
Mbështillët rreth trupit tim,
Si një nënë rreth trupit të birit,
Kur sheh një rrezik të papritë,
Para se shtërngata të fillojë
Para se rrebeshi të pushtojë çdo gjë;
Vetë pemët më hedhin mbi trup gjethe,
Që t’më mbajnë ngrohtë, degët e pemëve përkulen,
Dhe më japin strehë. Një kurorë gjethnajesh e shtrirë,
Më bëhet më e sigurt se një çati shtëpie;
Por më vjen turp që as era dhe as gjethet nuk e dijnë,
Se ditëve jam druvari që i pres pemët pa mëshirë.
Shkurt 2025.
LUTJE MIQVE PUPLORË
Mblidhen nga gjithë anët e botës zogjtë,
Me gjuhën e tyre universale të cicërimave, që s’ka nevojë
për fjalorë,
Është koha për t’i ikur sa më parë të ftohtit, rrebeshit që
vjen,
Unanimisht votojnë të fluturojnë larg, në një vend të
ngrohtë.
Sepse të gjithë zogjtë e dijnë se është një vend i largët,
Mijëra kilometra larg, me diell dhe lule që sapo kanë çelë,
Veç njerëzit nuk kanë ndërmend të lëvizin as kur stuhitë
fillojnë,
Nesër në ditëlindjen e udhëheqësit të tyre, kohë e mirë
patjetër do jetë.
Njerëzit që besojnë te parashikimi i Motit, te leximi i
qiejve,
Kjo vranësinë që sapo filloi, s’e ka të gjatë, nuk ka rrrebesh
a shi,
Ata që nuk arritën t’i parashikonin as lindjet e veta,
Ata që vuajnë nga marramendja, kur shohin në qiell
pafundësi.
Ndërsa zogjtë nuk kanë as nevojë të përgatiten për
udhëtimin e gjatë,
Udhëtojnë pa u ndalë, nuk bëjnë pushim as në ditën e Djelë
Dhe asnjërit prej zogjve nuk i kërkohet vizë. Miqt e mi
puplorë,
Ju lutem, më bëni një vend dhe mua drejt vendit tuaj me
diell.
Shkurt 2025.