Shqiptarë dhe grekë,..una faccia, una razza!

Mbaj mend aty diku nga fillimi i viteve nëntëdhjetë, kur Samaras hapi kufirin me Shqipërinë (duke ftuar minoritarët të bënin Krishtlindjet në atdhe) qindra mijëra njerëz erdhën  papritmas në Psorokosta. Një valë migratore që i gjeti të gjithë të papërgatitur në të dyja anët. U takuan dy kultura, thuajse identike të ndara nga një ndërprerje e komunikimit që po i afrohej një gjysmë shekulli.

Po ndalem këtu për të renditur disa përvoja personale. Shqipërinë pata mundësi të vizitoj në vitin 1987, shumë kohë përpara se të hapeshin zyrtarisht kufijtë. Në atë kohë me iniciativën e ish-ministrit Papulias u abrogua “gjendja e luftës” (këtu zë vend edhe slogani i asaj kohe “Papulias tradhtar, Papulaias shqiptar) dhe disa operatorë turistikë organizuan turnetë e parë. Si mund ta linin grekët shëtitës këtë mundësi t’u ikte ngaqe duart ? Mbaj mend që më kishte marrë në telefon im atë dhe më kërkoi të ndiqnim një tur lokal nga Trikala në Shqipëri. “Eja, do jetë aventurë, do shkojmë në një tjetër planet”, më tha duke u përpjekur të më bindte. U binda.

Dhe ai kishte të drejtë. Shqipëria e vitit 1987 ishte një tjetër planet. Me një komunizëm filokinez dhe Ramiz Alinë në pushtet, rruga nga kufiri në Korçë çdo njëqind metra ishte me artileri të drejtuara nga Greqia. Kishtë baltë, shumë varfëri dhe mizerje, zero dyqane dhe burra të kapur për krahu që i vinin rrotull pazarit. Miqësi burrash apo ndonjë zakon i vjetër, nuk ka pse të pushtoheni nga mendime të liga.

Fqinjët kishin mbetur në vitet tridhjetë dhe nuk kishin ndjekur rrjedhën e pjesës tjetër të Evropës – as Perëndimit e as Lindjes. Pra, imagjinoni që ky popull u vu në kontakt papritmas me Greqinë e viteve nëntëdhjetë. Rezultoi një përzierje eksplozive dhe trazim i madh. Me grekët, që i quanin të gjithë shqiptarët kriminelë.

Ua thosha që atëherë dhe e besoj edhe sot: 
Po të ishin të gjithë kriminelë, nuk do kishte mbetur grek në këmbë. E njëjta përqindje  banditësh është nga të dyja anët dhe ne u ngjajmë më shumë nga sa mendojmë..

Ua thosha atëherë dhe insistoj dhe tani. Ne nuk jemi “una faccia, una razza” me italianët, por me shqiptarët. Të dy fiset kanë qenë enë komunikmi për mijëra vjet, kanë luftuar dhe janë  marrë vesh për bukuri (të mos harrojmë kontributin e Arvanitëve në luftën e vitit 1821) i prishnin dhe i rregullonin muhabetet vetë.

Komunikimi u ndërpre për pesëdhjetë vjet nga çmenduria dhe terrori i Enver Hoxhës (edhe për faktin se Perëndimi nuk e dinte se çfarë do të bënte me Shqipërinë) dhe ne i humbëm koordinatat për një kohë të gjatë. Por prej disa vitesh i kemi gjetur muhabetet dhe tani po bashkëudhëtojmë. Me kaq shumë martesa të përziera, me kaq shumë fëmijë të origjinës shqiptare që kanë lindur këtu dhe njohin Greqinë si atdheun e tyre, me aq shumë biznese që veprojnë përgjatë vijës kufitare, nuk ka si të mos merremi vesh.

Prandaj ngjajnë jashtëzakonisht absurde ulërimat e atyre që po bëjnë thirrje për luftë pas ngjarjes në Bularat. Veçanërisht britmat e atyre që thonë se aviacioni grek duhet të veprojë. Si ai heroi  Thoma Vraka, i cili para disa vitesh mori një avion duke lëshuar fletushka ku thuhej “Berisha dhe Meksi, do të largoheni para se të feksi”. Që atëherë, karagjozllëku ka veshur tjetër kostum, por flokët, thonjtë dhe dhëmbët nuk kanë ndryshuar për asnjë moment …

http://newpost.gr/blogs/xrhstos-ksanthakhs/702066/albanoi-kai-ellhnes-oy…

Përkthimi: ResPublica