Miho Gjini: BABIA, SHOKËT E DETIT DHE FËMIJËT E TIJ

Rrëfim për piqerasiotin që i tha ‘Jo’ vullnetarizmit

Kur u kthye njerëzia nga “Varrezat e Shtodhërit” në Piqeras dhe bënë kryqin tek ulliri i fundit, përball manastirit 500 vjeçar, lart në qiell ku është vendosur, në kodrinën më të bukur karshi detit, thanë se u iku edhe një njeri i mirë, vërtetë i sertë, po që diçka ‘gjurmëlënëse’ pati mbrapa, si u mbulua me dhe e u ndezën qirinjtë. Dhe ky shkrim-homazh që bëjë unë tani, plot pas 50 vitesh, që zor se do ma pranojnë bashkëfshatarët e mi, do të ngjajë paksa i çuditshëm. Ndofta nga që bëhet, jo vetëm pesë dekada më mbrapa, porse i kushtohet një njeriu krejt të zakonshëm, i cili mbeti ‘i parëndësishm’ në vorbullën e kohërave, rrethuar me ca proverba e ‘humor të rezikshëm’, kundër kohës së veë, pa ndonjë ‘peshë të madhe’ në jetën e fshatit, po ama, edhe për habinë e mjaft njerëzve, mbeti në kujtesën e tyre si një personazh proverbial i papërfillur, pse jo, i këndshëm, ‘i kudondodhur’, realisht i paharruar!… Iku edhe një ‘Njeri Vogël’, do të kishte thënë Çehovi i madh!

Mirëpo, këtë njeri, i gjithë fashati e thërriste ‘Babë’! Apo thoshte se: “E di Babia ketë”, “E ka thënë Babia atë”. Po edhe “Xhindemadh, si Babia”! Ja që u dashkan edhe këta njerëz. Bëhen si të domosdoshëm në jetën e kujtdo njeriu. Më shpejt harrohet një gjeneral, një kryeministër se sa një njeri si Babia! Nuk qe ndonjë ‘trim i rrallë’, nuk ‘doli partizan ditët e fundit’, po ishte guximtar, nga ata që s’ia bënë veshi ‘tërr’ e si trembet syri! Dhe, akoma më tepër: një njeri i drejtë! Ky njeri e kishte emrin trish: Anastas Qendro (e) Thanasi, i respektuar doemos, që nuk e bënte kurrë fjalën ‘dy’, edhe pse thirrej me tre emra! E kur vajti për herë të parë të flinte në një hotel, sportelisti i tha se nuk i kishte ardhur aty të flinte asnjë person me këtë ‘llagap trish’, Babia do ti’a kthente se nuk ishte faji i ‘llagapit’, po i atij që nuk di gjuhën shqipe!… Po, të gjitha këto fjalë do t’i thoshte nën zë, që të mos mbetej pa fjetur aty! I mençur. Burrë soji, si kushëriu i tji i parë Apostol Qendrothanasi, me të cilin jetonin bashkë, atëhere, në disa baranga të sajuara me dërrasa në Sarandë, shumë afër detit dhe limanit të vjetër, që para se të nisnin trazirat e luftës, me të gjithë fisin e vëllazërinë e tyre, të cilët merreshin kryesisht me peshkim. Nga këta piqerasiotët me tri ‘llagape’ dallonte vetëm njeri prej tyre, Apostol Qendrothanasi. Ai ishte krejtë i veçantë dhe arriti të bëhej edhe Kryetar Bashkie i qytetit, me bëmat, mënçurinë dhe punën e tij të ndershme. Babia mburej me të, po edhe ishte habitur, kur e pa një ditë Apostolin, tek ecte gjatë limanit i nervozuar, me shumë njerëz mbrapa dhe, kur mbrriti në krye të limanit mbajti një fjalim, hapi çantën, mori prej andej vulën e Bashkisë, e ngriti përpjetë dhe tha: “Me këtë vulë e me dorën time, nuk del asnjë kriminel nga Burgu! Le të thotë kush të dojë”! Dhe e vërviti vulën në det! Diçka grisi e i hodhi coprat e letrës në det… Trimi nga Piqerasi, kishte grisur kështu shkresën e Kuesturës Italiane, për të liruar nga burgu kriminelin Italian që mbyti në det të fejuarën e tij! Italianq ishin vërtetë, po këtu zotëronin ende ligjet e vëndit, të shkruara e të pashkruara! E u kthye përmes duartrokitjeve të detarëve sarandiotë, shumica e te cilëve qenë nga Piqerasi… ‘BRAVO’,-tha dikush aty afër. Qe koha kur ata të “përtejë detit” kishin arrdhur të paftuar, si zaptues të vendit e që Sarandës donin t’i ndërronin menjëherë edhe emrin, në ‘Porta Eda’, si ‘peshqesh’ për vajzën e Duçes, që kishte po këtë emër! Disa vite më mbrapa, varkarët e Piqerasit do të mësonin edhe për aktin, shumë më të guximshëm akoma, që bëri trimi Vasil laçi, po nga Piqerasi, kur nuk ia kurseu fishekët e revolverit perandorit Viktor Emanueli i III-të, kur e përcollën ca ‘lango’ në Tiranë, me lule, duke ia numërruar në lule të ballit, edhe pse plumbat morën shkarazi, për ta shpënë kështu në litar djalin më të mirë të fshatit, trimin e çartur, pa iu trëmbur fare qerpiku!

Pra, ky Anastas Qendrothanasi, i mbiquajturi “Babia”, ishte nga kjo ‘farë’ guximtarësh, lindur e rritur në fshatin e Kapedanëve të Piqerasit, që kishin patur dikur, deri në 100 anije të vogla, varka mallrash e peshkimi që rrihnin tre dete: Jonin deri në Korfuz e Gumenicë, Adriatikun deri në Vlorë, Durrës, Shëngjinë, Shirokë e Ulqin dhe Mesdheun deri në Maltë. Po ishin të tyre edhe limanet e fundit të ‘Çizmes italiane’, deri në Trieste, ku shkonte Babia, bashkë me detarin e vjetër Koço Nikolloin, kapedan edhe ky, nga më të mirët që kishte Piqerasi, i cili matej në detin e pa anë, vetëm me ‘Ujkun e Detit’ Gaqo Lepuri që s’e hiqte kurrë çibukun nga goja, po as timonin e anijes së tij! Ata flisnin mirë greqishten e italishten dhe u bënë një faktor kryesor që, në fshatin e tyre të hynte kultura e Lindjes dhe e Perëndimit. Nuk numëroheshin dot detarët e Piqerasit, që nga Kostë Luçi i famshëm e deri tek Nikollorajt e shumtë: Vasili, Mihua, Anastasi dhe Pavllua, duke vazhduar me Golin e Meme e me radhë: Koço Priftin, Kliun e Meme, Kliun e Nine, Petro Konomin, Miho Gjiçalin, Qendro Qëndrin, Koço Memin, për të mbetur tek Babia i kudondodhur, hokatari i lindur dhe ‘tmerri oktapodhëve’! Se vetem ai dinte t’i zinte të gjallë oktapodhët, duke u zhytur në fundin e detit nëpër gurët dhe koralet.

Ta shikoje Baben, me atë shtat të vogel, nuk ta mbushte as mendjen e as syrin, po ai qe burrë i zoti, shpuzë fare, po edhe njeri me humor, i prerë në ato që thoshte e që nuk e bënte asnjëherë ‘fjalën dy’. Kishte edhe tre vëllezër të tjerë: Kozmain që vajti e mbeti në Greqi e bëri prokopinë e tij, Thodhoriun e Timoleon në Piqeras, si  edhe dy motra të martuara, njera në Shën Vasil, Viton dhe tjetëra në Sarandë, Katerinën. Babes i vuri kurorë Toti i Xhane, me Lenën e Lazre e shpejt u zu me fëmijë. E para i lindi Melpomeni, në vitin 1931 dhe djalë i ri, i sapo martuar, babai i një vajze, shkoi e u vendos në Sarandë, në barangën e kushërinjëve nga Qendrothanasajt, sikundër thamë edhe më sipër: I gatshëm për të përballuar jetën, në detë e në stere, i vendosur, i paepur dhe i guximshëm, si Apostoli. Babia e varkarët nga Piqerasi, i ankoronin varkat aty, në Limanin e Sarandës, përpara asaj godine të hershme, ku dikur punonte si shkronjës, poeti ynë i Madh i Rilindjes, Naim Frashri. Po atëhere, që nga shpallja e pavarësisë, deri sa plasi lufta ishte kohë e pastabilizuar politikisht dhe dalja në detë, sa vente dhe u bë më e vështirë. Prandaj jo pak herë, Babia punonte edhe si hamall në limanin e qytetit. Deri sa bashkohet me Koço Nikolloin, me maunën e tij, duke punuar linjën Sarandë-Korfuz -Gumenicë- Trieste, për mallra e pasagjerë. Një piqerasiot i zoti,-ky Koçua i Nikollore, i rrahur nga erërat e detit e të tokës, i patrembur nga stuhitë, që punësoi edhe shumë varkarë të vegjël peshkimi e piqerasiotë të tjerë, si Baben, në maunën që i fali Qirjakua i Nikollore që u mplak e vdiq në Korfuz.

Po nuk e morëm vesh dot, se si ngjau që Anastas Qendrothanasin, Baben tonë të kudondodhur, t’a burgosnin ne Kalanë e Gjirokastrës! Ai vetë rrëfente se e kishin futur gabimisht në qelitë e nënëdheshme, bahkë me disa të burgosur të vjetër e të rrezikshëm, që u kishte dalë mjekëra një pëllëmbë aty brenda dhe Baben shtatshkurtër, jo vetëm që e tallnin, po edhe e rrihnin e i mernin edhe pjatën nga dora, duke e lënë pa ngrënë fare! Do ta kishin vdekur fare, po mos të kishte vajtur aty piqerasioti Petro Konomi, i punësuar gardian, për hir të shtatit të madh, forcës e mjekrës së dëndur, i cili e njohu bashkëfshatarin e tij varkar, e mbrojti dhe e ua hoqi nga duart Baben Shpototës, prej të burgosurve të tjerë, të hurit e të litarit.

Pasi e liruan, e pa punën keq dhe erdhi ne fshat. Ai u tha njerëzve se jeta ndërroi, se Karavaqi i tij (varka e peshkimit) “mori ujë dhe u kalb” e kështu i duhej të kthehej në fshatin e tij, pranë taborit të hershëm, ku kishte edhe shtëpine dy katëshe, që e bëri me ato pak para që fitonte nga tregëtia e vogël në Sarandë, Korfuz, Gumenicë e Trieste. Po edhe Koço Nikolloin e Gaqo Lepurin i lanë me “gishtë në gojë”, duke u shtetëzuar anijet e tyre të vogla, shpallur paskëtaj edhe si “tregëtarë-borgjezë”!

Po edhe në Piqeras ra jeta. Fshati u bë ‘udhë lufte’ e tani vuante pasojat. Dy nga djemtë më të mirë të fshatit, Mitro Xhani e Apostol Çuni kishin rënë si trimat, duke luftuar me gjermanët në Dukaj në Tepelenë, për ideale më të ndritura jete. Dhe, pasi mbyllet ‘perdja e luftës’, Mitroja u shpall hero. Po u shpall hero edhe Vasil Laçi. Pati edhe dëshmorë, të vrarë nga bombat e paplasura, invalidë, të mbetur nëpër internimet naziste e fashiste. Në fshat u shemb qetësia dhe ekonomia ra në nivelin zero. Plasi ‘zija e bukës’. Pati edhe vjedhje në arat me ullinj e agrume, kështu që Baben e vunë roje. Të ruante pronën e fshatarëve të tij. Bekshi i thonin këtyre anëve, si njeri i ndershëm e serioz, që ishte. Xhindemadh ishte Babia, po ama i drejtë në të gjykuar. Edhe zbutej, kur shihte që varfëria ishte e gjithanshme. Fshatarët u detyruan të ngjiteshin malit, drejtë Kalasës e Tatëzatit, për të siguruar bukën e gojës, duke këmbyer dy litra vaj ulliri me nje kilogram misër! Për të bërë një kulaç buke misri që ta hanin me lakra e me dy kokrra ullinj! Kooperativa bujqësore që u krijua atëhere, duke kolektivizuat ullinjt, tokën arë, më pas edhe bagëtitë, e bëri edhe më të varfër jetën e fshatarëve, pra edhe të Babes, aq sa ai tha i dëshpëruar se ‘na lanë lakuriq fare, a ua bëfsha t’ëmëm e s’ëmës’!

Po një ngjarje që do të vinte paskëtaj, do ta bënte Baben një personazh enigmatik, të cilit Operativi i Sigurimit i bëri kartat gati për t’a futur në ‘Shtëpinë pa qera’. Po përse, ç’kishte bërë bekshiu i fshatit? Kishte kundërshtuar Partinë e Qeverinë! U bë hataja në atë mbledhje, ku u lexua thirrja e Partisë dhe e Shokut Enver, që “hekurudhën e parë shqiptare, ta ndërtojë rinia jonë heroike, me gjoksin e saj rinor e në mënyrë vullnetare”! Qe bërë edhe një listë me djem e vajza, medemek ‘të zgjedhur” (!?) dhe u tha se këta të rrinj do nderojnë prindërit e gjithë fshanë me vajtjen falas në hekurudhë. Pllakosi heshtja e vdekjes! Asnje nuk foli. As miza nuk pipëtiu. U dëgjua një si mërmërimë e mbytur, si të ishte gjëmim dheu i nëndheshm! Po andej nga fundi i sallës gjëmoi një zë: “Jo, jo, nuk e dërgoj vajzën”! E kthyen kokën të gjithë, andej nga vinte zëri. Ishte Babia. “Është thirrja e Partisë”, -i tha sekretari i org. bazë. “OXI…IPA OXI”!,-foli Babia, këtë herë greqisht! (JO DHE JO!).. .U bë një zhurmë shumë e madhe, e pazakontë dhe u përgatitën hekurat për këtë të ‘çmendur’ që kundërshtonte vendimet e Partisë e fjalën e Enverit. Një dridhmë elekriku përshkoi trupin e këtij njeriu. S’kishte disa vite që kishte dalë nga burgu i italianëve e nuk dëshironte të provonte përsëri burgun e lemerishëm të Kalasë së Gjirokastrës. Po u ngrit e tha: “Do vete unë në vendin e saj dhe pikë”, – duke u ulur i dërmuar aty ku ishte…

Po do të ishin ‘të veçanta” për këtë ‘Vullnetar të Enverit’, si vajtja edhe kthimi nga Hekurudha. Në vajtje, e hipën në një kamion ‘Skoda’ që ngjante si ‘plaçkë lufte’, të mbushur dëngëza me të rinj, të cilët i kishin porositur që sa herë që kalonin nëpër fshatra e qytete, duhej të thërrisnin , sa kishin fuqi, vetëm dy parrulla: “Pariti- Enver, jemi gati kurdoherë” dhe “Hekur-Udha-E-Rinisë”! Të ndara fjalët nëpër rrokje e që duhej të ngjanin në korin e përbashkët, si një zë i vetëm! Babia që ishte i ‘ngjyer’ për të rrëfyer ‘historira me kripë’, kur do të kthehej, do t’u thoshte njerëzve të shtëpisë e miqve të zemrës së tij, se qe i shtrënguar të bënte sikur thërriste e, me zërin e brendshëm, të tjera fjalë thoshte, duke shqiptuar ca fjalë shpirti: “Mirë-mirë-vullnetarë-me pahirë”! Dhe, në atë ditë që u kthye në fshat e hapi valixhen prej kompensate, përpara femijëve të tij, do t’i linte të gjithë pa gojë! Brenda valixhes kishte vetëm thasë çimentoje të palosura me kujdes, një Fletë Lavdërimi dhe kater gërma “S” në ngjyrë të kuqe pej teneqeje. Ne anë të tyre, të pështjella me një letër të mirë, me disenjo lulesh, nxori diçka tjetër me kujdes dhe tha se kjo ‘plaçkë’ që mezi e kishte blerë, qe për vajzën e madhe, Melpomenin që u fejua e do martohej së shpejti me ‘Ujkun e Detit’, sikundër quhej në atë kohë Koço Memi-, Nostromi, njëherësh edhe Bilbili i Këngës! E bija nisi të qante nga gëzimi, i doli një “uaa” nga shpirti dhe pastaj i tha të atit se do t’i bënte një kafe të mirë, rrahur me ‘Shtypësin e Kafes’ e të bluar me mullirin ‘e artë’ që vetë ai i kishte sjellë nga Korfuzi… Dhe, të gjithë Qendrothanasajt që u mblodhën rreth tij e bënin sehir, tek rrufiste kafen ‘Vullnetari i Enverit’, dëgjuan deri vonë, qyfyret që ai i rrëfente me aq lezet… Mirepo Babia kishte edhe huqet e tij dhe fjalën nuk e bënte dy dhe ta thoshte “fjalën e fundit në fillim”, po ta gënjeje. Qe një ‘qerata i mençur’ dhe të kuptonte menjëherë, në i bëje dredha. Të bënte gjëmën po e gënjeve! Dhe kur kërkoi përsëri t’i  bënte e bija një kafe të mirë, si e para, ajo, nga varfëria që kishin, i bëri një tjetër kafe, nga ajo e vendit, sikundër kishte rekomanduar Enveri, i cili thoshte se “ishin të rrethuar nga armiqë te egër e s’duhej të dorëzoheshimm asnjëherë, sikur të hanin edhe bar dhe kafen duhej ta pinim të përzier me elbë ose me rrënjë rradhiqesh”! E, ajo që do të ndodhte, mbahet mend edhe sot e kësaj dite. Ai, sa e vuri në buzët  filxhanin, e kuptoi menjëherë rrengun që i bëri e bija, nga e keqja e kohës, po e pa vëngër, e derdhi kafenë, u ngre nga vendi, u vërtit një copë herë, sa gjeti sqeparin, i gjeti edhe këpucët e reja që i kishte blerë së bijës, i vuri ato mbi trungun që prisnin mishin e i bëri fërtele, copa copa, me tehun e sqeparit!… Ra gjëma e zisë dhe kuja  e mbytur e Melpos, po asnjeri tjetër nuk bëri ‘gëk-mëk’ e u panë vetëm lotët e së bijës që do martohej me këngëtarin e fshatit, tek i venin çurkë nëpër faqet e bëra lulëkuqe. Qenë ca çaste, kur asaj i thoshte zëmra se nuk duhej ta kishte më si baban e saj këtë njeri të egër, po ç’t’i bënte atij Enverit, që na kishte trazuar edhe kafenë e na prishi edhe familjen, ne të gjorëve, ndërsa Baben ajo do ta donte, deri sa të kishte frymën gjallë…

Megjithatë fëmijët e donin dhe e respektonin, duke i marrë edhe tabiatet e mira. I pari, djali i tij i madh, Aristidhi që hapi tek sheshi, karshi Kishës së Shën Thanasit një kafene të vogël, bënte kafe të mirë, me gjithë shtrëngesën e madhe të kohës, duke përdorë po këtë shtypëse prej guri e mulli kafeje, që e bluante hollë, si e kishte ai merakun e vetë i ati, të vetmin huq që kishte. Këtu ktheheshin edhe udhëtaret të pinin një kafe të mirë, sikundër dinte t’a bënte Cidhja, shoqëruar edhe me një gotë raki rrushi. Babia pinte edhe deri dhjetë kafe në ditë, kur kriza për gjetjen e saj qe kthyer në një ‘heroizëm’ e jepej me recetë nga organet e pushtetit, në raste vdekjesh. “Po unë do ta krrej kafen edhe nga guri”, thoshte Babja e nuk linte njeri nga ata që venin e vinin nga jashtë shtetit, aq të rrallë sa ishin, që të sillnin edhe ndonje pako a dy për Baben, “Terjaqiun e Kafesë”. Sepse Babia nuk e vinte në gojë, as rakinë e as verën… E bënte edhe rakinë, edhe verën në shtëpi, duke patur tani në krah të birin, Aristidhini, e cili  e mbante derën hapur, me bujari, si për gjitoni e fshanë, po edhe për miqtë e shumtë që vinin në lokalin përbri xhadesë, nga ana e anës, të pinin një kafe e një gotë raki, për të takuar mandej të afërmit e tyre në Burgun 305 të Borshit  ose ne atë të Shën Vasilit e që s’dinin ku të mblidhnin zemrën, të hanin nje kafshitë buke e të nerrnin një sy gjumë. Djalin e Babes, Cidhen e imtë e të shkurter, që edhe jetën të shkurtër e pati, e donte i madhë e i vogël, sepse qe më puntor edhe nga Babia. Edhe ai pati pesë fëmije, të cilëve u dha të njëjtën gjë si ‘trashëgim’: edukatën e punës, duke pritur rritjen e tyre, për t’i vënë në rresht, si ushtarët, drejt malit, për të mbledhur bimë medicinale. Se jeta nuk mund të përballohej ndryshe. Edhe  Melpomenin, edhe Evanthinë, Babia i martoi në fshat, po Qiranën e dha shumë larg, në Pogradec dhe shkonte e shikonte, ngadonjëherë. Kënaqej aty, buzë liqenit të Lasgushit që krente vjersha të bukura, po çdo mëngjes e mërziste rituali i krushqëve që i bëhej për mirësjellje, duke e pyetur gjithmonë, me të njëjtat fjalë, dhjetra herë, se si i kishte njerëzit në fshat. Dhe, një ditë e kishte humbur durimin e u tha atyre: “Ç’më pyesni mua, o krushq… Unë kam një javë që rri me ju e asqë di fare se si janë ata atje”! E i pëlqente t’a thoshte këtë histori sa herë qe e pyesnin, po edhe kur nuk e pyesnin!

Një dite prej dite, atje, në fshatin Piqeras, do të ndodhte diçka e pazakontë: xhirimi i një filmi. Dhe kjo do të ndodhte vetëm disa metra largë shtëpisë së tij. Qenë vitet ‘60 të shekullit të kaluar dhe Babia aty do të rinte, sa fillonte e sa të mbaronte xhirimi. Thonin se filmi qe për një ‘Kapedan’, po a e dinin këta njerëz se, më kapedan se sa ai, nuk kishte fshati?! Donte, a s’donte Muharrem Fejzua me Fehmi Hoshafin, si regjisorë që ishin, u mësuan me të dhe e ftonin këtë plakush të lezetshëm me shkop në dorë, që e thërrisnin të gjithë “Babe”, edhe si figurant në skenat masive. Se qe figurë Babia, jo shaka! Artist origjinal, pa asnjë grimë, sikundër bënte Albert Verria në rolin e Kapedanit, shoku im i klases, që vinte edhe mustaqe artificiale! Po Babia kishte më shumë qejf Nikolin Xhojën, që lozte Xha Beqon dhe u bë tifoz i tij. Sidomos kur ai do ta kritikonte Kapedanin e Albertit se “kishte mendime mikroborgjeze”! Figuranti -Babe do të ngrinte shkopin përpjetë, për të thënë se “ai tip kapedani, që i urrente gratë, e donte me shkop në kokë”. Por kur nuk kishte skena masive, figuranti proverbial Babe, do të rrinte gjthmonë përkrah regjisorëve të filmit ose përbri kamerës së Ilia Terpinit, i cili, një herë pezulloi xhirimin, ngaqë Babia, si pa dashje, kishte rrëshqitur paksa më përpara, që ta kapte kamera edhe atë.. “Ej, Babe, pak më andej, -kishte thirrur operatori,-bashkë me shkopin që ke ndër duar, se na prishe xhirimin e filmit”. Po s’bëhej ndryshe, se edhe Babia ishte si të tjerët aty, artistë mbi artistët!

Ky shkrim bëhet edhe roman, ngaqë historitë e Babes, nuk mbarojnë asnjëhere, si të ishin historitë e Nastradin Hoxhës! Bile edhe kur nuk janë të Babes, do t’i ‘vishen’ atij! Sepse figura e tij qe emblematike. Po, që të gjithë e donin, e respektonin, i hapnin, vend në taborr, në kishë e në manastir, në sheshin e Shën Thanasit e në kafenenë e vogël të të birit, Cidhes, kur vente atje të pinte kafenë e dhjetë a të trembëdhjetën, nga ajo më e mira. Nuk bëhej shaka me të! Ai qe për t’a bërë shakanë e për ta rrëfyer historinë, ashtu serbes, si të ishte një aktor i bitisur, shkuar Albertit, po edhe Nikolin Xhojës që ai e pëlqente aq shumë. E që, të mos i ‘vdiste’ emri, kur i lindi djali i parë Cidhes, do t’i vinte emrin e tij, Anastas. Po Anastas Qendrothanasi, i mbiquajturi “Babe” nga fshati i tij, nuk do të kishte fatin që të rronte më shume e do t’i jepte ‘lamtumirën’ kësaj bote, pa e parë, deri në fund rrënimin e saj, sikundër ndodh edhe nëpër filma. Se i nipi do të rritej e bëhej burrë, do të shikonte e ndjente se ‘bota qe vaisur’ e kishte marrë vendimin që të ikte natën nga fshati i tij, drejt Korfuzit, me një ‘varkulë’, sajuar me dërrasa, mbi katër goma makinash e u nis për atje, ku ishte parajsa e ku vente çdo ditë gjyshi i tij Anastas Babia me Koço Nikollonë,- Kapedanë mbi Kapedanë që të dy, derisa do t’i zinin në mes të Detit Jon. Ata shihnin tani më mirë dritat tek llamburisnin nëpër rrugë e nga dritaret e shtëpive të ishullit grek, po bregu qe akoma larg. Po të gjorët ëndrrimtarë, që ëndrrën e tyre e kishin përgjuar të tjerë biçimsëzë dhe ata do t’i zinin në mes të detit, do t’i  rrihnin për vdekje e do t’i xarrisnin fshat me fshat me një zetor të vjetër. “Medet, do të bërtiste, Babia, – i ziu unë për ty! Po ai nuk jetonte më, që ta shihte edhe këtë skenë makabre të realitetit shqiptar të ditëve të tij të fundme, kur ky njeri i kishte parë vetëm në filmin ‘Rënia e Trojës’ dhe qe tmerruar… Dhe bota sikur u ngushtua së tepërmi. Po nuk jetonte më ai, Ai “NJERIU I VOGËL” I ÇEHOVIT TË MADH!

Shkruar në ditën e parë të motit 2021, në Athinë, në kushte ‘LOC DAWN’,