Një përrallë e lashtë arbëreshe shoqëruar me muzikën e Peppa Marriti Band

“Il Provinciale’ është një program popullor i RAI2 i cili në çdo episod rrëfen vende, histori dhe vlera të rajoneve të ndryshme të Italisë.

 Në episodin e radhës drejtuesi, Federico Quaranta u ndal në historinë e gjuhës dhe fesë së komuniteteve të lashta arbëreshe të Kalabrisë veriore; një territor i lashtë i pasur me tradita që na ka shoqëruar për mbi 500 vjet dhe e bën rajonin e Kozencës unik.

Kalabria, e vendosur përgjatë shtratit të lumit Crati, në luginën ecila rrjedh midis masivëve Sila dhe Pollino dhe më pas hapet në fushën e Sibarit. Nga këtu nis udhëtimi i Federico Quaranta për të zbuluar provincën italiane.

“Kjo zonë ka parë popullsi të ndryshme të vendosura gjatë shekujve: grekë, romakë, bizantinë, saracenë dhe në fund shqiptarë. Këta të fundit, të ardhur nga Shqipëria, Epiri dhe nga komunitetet e shumta shqiptare të Greqisë së lashtë, u vendosën në Itali duke filluar nga shekulli i pesëmbëdhjetë pas vdekjes së heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastriot Skënderbeut dhe pushtimit të paepur e progresiv të Shqipërisë dhe një pjese të madhe të Shqipërisë. territoret ballkanike nga turko-osmanët.

Arbëreshët, një term që rrjedh nga Arbëri, një principatë e rëndësishme shqiptare në mesjetë, janë shqiptarët e Italisë, qytetarë italianë që kanë qenë gjithmonë, edhe pse një minoritet etno-gjuhësor i shpërndarë në jug të vendit tonë. Arbëria është në fakt tërësia e këtyre zonave gjeografike të vendosura në shtatë krahina: Abruzzo, Basilicata, Campania, Molise, Puglia, Siçilia dhe, në të vërtetë, Kalabria. Kultura arbëreshe përcaktohet nga elementë tradicionalë të ruajtur me xhelozi në shekuj, para së gjithash idioma dhe feja katolike e ritit bizantin” sshpjegon ndër të tjera në dokumentarin që zgjat rreth një orë Federico Quaranta.

Udhëtimin e tij Quaranta e fillon nga rrënojat e Kalasë së San Mauros të shekullit të gjashtëmbëdhjetë, duke kaluar Piana di Sibari dhe për këtë arsye duke vizituar qytetet Civita, Lungro, San Demetrio Corone dhe Santa Sofia d’Epiro. Natyra, historia, feja dhe traditat e lashta, të rrëfyera në notat e kolonës zanore të Peppa Marriti Band, një grup rock-arbëresh kalabrez që shënon të gjitha momentet e udhëtimit.

“Një episod që i ngjan një përralle magjepsëse me një shije të lashtë por moderne, të përzier me mjeshtëri përmes tingujve origjinalë të grupit kalabrez” shkruan gazeta lokale e  Kozencës.

Grupi, i krijuar në Santa Sofia d’Epiro, një qytet i vogël me origjinë shqiptare në provincën e Kozencës, ka një synim specifik: të mbrojë gjuhën dhe kulturën e pakicave italo-shqiptare nëpërmjet muzikës rock.

Një objektiv i arritur me nota të plota duke marrë parasysh pjesëmarrjen në programe të ndryshme televizive në Rai dhe në festivale të shumta kombëtare dhe ndërkombëtare.

Kënga e tyre e fundit e titulluar “Xhamadani Vija Vija”, për më tepër, prodhuar dhe krijuar nga Boco Agency, një agjenci komunikimi në Cosenza, ka arritur 121,000 shikime në vetëm 1 muaj.

Prandaj konfirmohet si një vit padyshim me fat për grupin Rock Arbëresh, i cili po tregon në të gjithë Italinë dhe më gjerë, kulturën dhe traditat e një komuniteti të tërë. /DiasporaShqiptare/