Astrit Lulushi: Rilindja e një miti

Epoka moderne ka dëshmuar një rritje të pabesueshme të popullaritetit në lidhje me mitologjinë e Mesopotamisë së lashtë. Të nxitur nga këto prirje janë shkrimet e një numri studiuesish të cilët propozojnë lidhje midis disa cikleve të miteve sumeriane dhe teorisë, se raca njerëzore është projektuar ose krijuar nga një grup qeniesh jashtëtokësore.

Në qendër të mitit është një grup qeniesh të njohura si Anunnaki, për të cilët disa studiues thonë se kryqëzuan ADN-në e tyre me atë të Homo Erectus në mënyrë që të krijonin njerëzimin – me qëllim përdorimin e njerëzve si skllevër për të nxjerrë arin dhe mineralet e tjera. Njeriu shpesh konsiderohet “rob i zotit”; Anunnaki-t portretizohen si ekuivalenti i Zotit krijues të Dhiatës së Vjetër.

Por çfarë thotë në të vërtetë korpusi kuneiform për Anunnaki-t dhe qeniet e tjera mitike?

Anunnaki përkthehet në “gjak princëror” ose “fara e Anu-t”, dhe jo “ata që zbritën” ose “ata që erdhën nga parajsa në tokë”, siç kanë pohuar shumë burime moderne. Anunnaki-t janë “hyjnitë sumeriane të kohës primitive;” një panteon perëndish që ishin fëmijët e perëndisë së qiellit Anu dhe motrës së tij, Ki. Disa studiues thonë se Anunnaki-t duhet të konsiderohen në mënyrë më të përshtatshme gjysmë perëndi ose qenie gjysmë hyjnore. Me sa duket, motra e Anu-t, Ki, nuk konsiderohej fillimisht hyjni dhe iu atribuua statusi i një perëndeshe shumë më vonë në historinë e ciklit të mitit.

Vula e cilindrit akadian që daton rreth vitit 2300 pes, përshkruan hyjnitë Inanna, Utu dhe Enki, tre anëtarë të Anunnakit.

Siç shpjegohet nga William Klauser:

“Disa autoritete vënë në dyshim nëse Ki konsiderohej si hyjni, pasi nuk ka prova të një kulti dhe emri shfaqet vetëm në një numër të kufizuar tekstesh të krijimit sumerian”.

Samuel Noah Kramer e identifikon Ki me perëndeshën nënë sumeriane Ninhursag dhe pretendon se ishin fillimisht e njëjta figurë. Më vonë ajo u shndërrua në perëndeshë babilonase dhe akadiane Antu, bashkëshorte e perëndisë Anu (nga sumerianja An).

Në thelb, kjo do të thotë se Anunnakit lindën nga një bashkim midis një perëndie qielli dhe një femre të vdekshme, e cila më vonë u hyjnizua në traditat mitike.

Për më tepër, “Ki” është shenja sumeriane për “tokën”, dhe bashkëshortja e Anut nganjëherë konsiderohet personifikimi i vetë tokës. Kjo është e ngjashme me traditën biblike, ku njerëzit e vdekshëm u krijuan nga pluhuri i tokës. Koncepti i një grupi qeniesh gjysmë hyjnore të lindura nga gra të vdekshme është shumë i ngjashëm me traditën biblike dhe jashtëbiblike të nefilimëve.

Një nga tekstet e lashta më të referuara që përshkruan nefilimët është Libri i Enokut që i atribuohet patriarkut Enok, birit të Jaredit dhe babait të Methuselahut. Enoku konsiderohet sot një tekst apokrif dhe refuzohet nga shumica e institucioneve kryesore teologjike, por nuk ishte gjithmonë kështu. Shumë nga Etërit e hershëm të Kishës, si Athenagora, Klementi i Aleksandrisë, Ireneu dhe Tertuliani e pranuan librin si shkrim të shenjtë dhe fragmente të 10 kopjeve të Enokut në aramaisht janë gjetur midis rrotullave të Detit të Vdekur. Enoku citohet gjithashtu në Librin Biblik të Judës, dhe është vlerësuar se ka deri në disa qindra referenca të tjera përgjatë vetë Dhiatës së Re.

Pjesët më të famshme të librit të Enokut paraqesin një shtjellim të ngjarjeve të caktuara përpara përmbytjes, të regjistruara në Bibël. Sipas Enokut, një grup prej 200 engjëjsh të rënë të njohur si Rojtarët, të udhëhequr nga një individ i quajtur Semyaza zbritën në malin Hermon, ku u betuan për të lindur pasardhës me gra njerëzore. Secili prej tyre “mori për vete gra dhe ky bashkim rezultoi në lindjen e “gjigantëve të mëdhenj”.

Këta gjigantë përfundimisht “konsumuan të gjitha ushqimet e njerëzve” dhe, “kur njerëzit nuk mund t’i mbanin më, gjigantët u kthyen kundër tyre”. Këto aktivitete provokojnë veprimin e Perëndisë, i cili i mallkon gjigantët dhe dërgon kryeengjëjt për të lidhur udhëheqjen e Rojës “në luginat e tokës”.

Studiuesit kanë gjetur ngjashmëri të thella midis mitologjive të Anunnaki-ve dhe Nefilimëve. Në vitin 1971, Eduard Lipinski botoi një analizë shkencore të disa teksteve të lashta, duke përfshirë versionin babilonas të Eposit të Gilgameshit. Të gjitha përmbajnë detaje të rëndësishme që zbulojnë vendndodhjen e vërtetë të shenjtërores së Anunnaki-ve në mendimin dhe kozmologjinë e lashtë lindore. Lipinski thekson shkatërrimin e Humbabës, kujdestarit të banesës së perëndive nga duart e shokut të Gilgameshit, Enkidu. Në poemën epike thuhet. se të dy “depërtuan në pyll, dhe hapën banesën e fshehtë të Anunnaki-t.” Ndërsa mitologjitë e mëvonshme sugjerojnë vendndodhje alternative për shtëpinë e Anunnaki-ve, Lipinski shpjegon se tekstet më të vjetra kananite të Mesopotamisë dhe Lindjes së Afërme tregojnë për pyllin e malit Hermon:

“…gjurmët e traditës më të vjetër mund të gjenden në përmendjen e malit që ishte vendbanimi i perëndive dhe hyrjet e të cilit ishin të fshehura nga Pylli i Kedrit, kujdestari i të cilit ishte Humbaba. Ky mal ishte, besojmë, Anti-Vargu jugor i Anti-Libanit ka të ngjarë të jetë mali në skutat e të cilit banonin Anunnakit. Në periudhën e Babilonisë së Vjetër, Anunnakit ishin ende perënditë në përgjithësi. Mali Hermon duhet të identifikohet kështu me banesën e perëndive”.

Lipinski gjithashtu vë në dukje faktin se mali Hermon konsiderohej si mbrojtësi i traktateve ndërkombëtare në botën e lashtë dhe e lidh këtë traditë me betimin e bërë nga Rojtarët. Duke përfshirë tekste apokrife si Testamenti i Dymbëdhjetë Patriarkëve dhe Enoku, në studimin e tij, Lipinski përfundon:

“Mali Hermon është mali hyjnor që bashkon tokën me qiellin. I njëjti konceptim qëndron pas episodit të bijve të Perëndisë në Librin e Enokut. Qeniet qiellore mblidhen në majën e malit Hermon, sepse ky është mali i perëndive, Olimpi kananit”.

Mali Hermon ndodhet në skajin jugor të vargmalit që shtrihet në kufijtë e Sirisë dhe Libanit. Maja më e lartë e Hermonit arrin 2814 metra. Zona është e mbushur me altarë të lashtë që datojnë mijëra vjet më parë dhe ishte ende mikpritës i faltoreve dhe ritualeve deri në kohën e Kostandinit të Madh. Me rëndësi është fakti se Gilgameshi ishte i njohur në botën e lashtë për marrjen e njohurive nga bota paradiluvian.

“Ai eksploroi kudo vendet e pushtetit; dinte tërësinë e urtësisë për të gjitha gjërat; udhëtoi rrugën e largët që përshkoi oqeanin, detin e gjerë, deri në lindjen e diellit dhe solli lajme nga epoka paradiluviane”.

Këto pasazhe na sjellin ciklin e plotë me interpretimin e Lipinskit për versionin babilonas të eposit të Gilgameshit, ku mbreti i lashtë udhëtoi në malin Hermon – vendbanimi i Anunnaki-ve.