Sadik Bejko: NJË THUPËR MARAJ

 

Më trishtojnë mbrëmjet e verës sa dhe tmerret.

Me një thupër maraj ende të njomë, gjethe zverdhur

kthehem në qytet mbrëmjeve.  Ja shtyp kërcellin,

lëngu më i paktë se aromat m’i lag gishtat gjer kockat

nyje-nyje.  Me një thupër të tillë rrah erën, gjunjët, gjuhën,

të folurin tim me vete si një i rrethuar shajnish.

Gjethet djegur si rrjetë e hollë merimange i shkojnë

kësaj toke me vetmi,

verës e dheut goditur si me thika dielli të skuqur.

 

Qytetit i iki çdo mbrëmje për te gryka lumi e ajri,

ku qielli, dheu e flladi takohen mbi zverdhëllimë

të qethur vere. Pi një bulëz të njomë vakësie,

një grusht erë që pikon e spërkatet mbrëmjeve,

dherave pa avull dhe mbi bucelën tharë të trupave tanë.

Në ajritë e papërshkuara si ledh a si dhe i mbufatur

barre të kalbur, eci për të gjetur këtë kërcell të blertë,

vetëm të blertë, pa gjeth tashmë, kërcell maraji.

 

Dhe flas me veten. Në tunelin tim të shpelltë

troku i hapave si në kube të terrta tej e më tej humbon.

Litarët e gjuhës si të gjunjëve po më këputen, fjalë

që s’i mbaj dot brenda lidhin fruta që i merr era.

Fruta që nuk i mban pema e as rrugët ku ranë.

Tokë, grua që pjell fëmijë të vdekur, pemë

fatakeqe çati për korba, tokë me një brinjë

sa një gojë të hapur me një of e of në skaj

Veten e shkund si ullinjtë e vjeshtës me një thupër maraj.

 

E di se ndonjëherë nunos e nusëroj plagë.

I rendis si unaza e si gunga gishtash në maraj,

si fruta tytë arre e si iriqë të gjakosur në tela kampi:

pse ta kisha atë vrundull të krisur, avull në sytë,

si munda ta mbyt hidhërimin, në grykë ta ndryj,

si një qen të zi në shpellë të harruar, si munda të jem

i dehuri i erës, rrezesh veshur, tek pandeh se botën ndryshon,

si u ndodha nën një re kundër një reje, kur plasnin rrufetë.

Hëngra bukë të pasigut, rrugë të pasigurta,

dhashë fjalë sigurie në pasiguri të tuneltë.

Dhe ja në duar mbaj një fill maraj, një fill maraj blertë.

 

Mos ky vend ka fatin nën dhê, te zhardhokë e rrënjë,

te një pus vuv i pahapur ndritoka ende një hënë?

Ky vend – një kalorës që në vrap e plas kalin,

një kalë vrik e hedh kalorsin teksa gëlltit frerin

dhe e plehërojmë me trupa dheun si dallgët e blerta të fierit;

vend që i do muret ngulur gjer në gjak të butë njeriu.

Një litar më mban lidhur, një gur gjyle nëpër këmbë,

i rrethuar, me lejën të rroj, (kush e di gjer kur,

ky burg drite dhe ere më është dhënë)?

Gjer atëherë, filli i marajit me aromë,

Ky i blerti, veç i blerti kërcell ndër dhëmbë.

 

Maraj, maraq = kopër, bimë aromatike.

Gjirokastër, 1997.