Çerçiz Loloçi: Lulzim Tafa dhe libri i ri poetik “Rivali i Adamit”

Pikërisht me librin e tetë, Lulzim Tafa do vijë sërish para lexuesve me përmbledhjen më të re poetike, ‘Rivali i Adamit’, që ka brenda saj tetë cikle: ‘N’zanafillë’, ‘Reumë’, ‘Ninullat e vdekjes’, ‘Zinxhirë’, ‘Tjetër kashelashë për atdheun’, ‘Konop’, ‘Kozmopolit’ dhe ‘Lisat flejnë në këmbë’.

I lindur më 1970, por i shkolluar dhe i doktoruar për drejtësi në Prishtinë dhe Sarajevë, ai do të bëhej shpejt i njohur me letërsinë e vet që përveç viseve shqiptare Kosovë, Shqipëri, Maqedoni e Veriut, Mali i Zi, do përkthehej edhe në nëntëmbëdhjetë gjuhë të tjera, përfshi anglishten, frëngjishten, gjermanishten, italishten, serbishten, kroatishten, serbishten, greqishten, turqishten, suedishten, rusishten, rumanishten, arabishten, sllovenishten e ukrainishten.

Autori nuk ka një periodicitet të caktuar në publikimin e librave, as ndonjë preferencë për entet botuese, teksa shohim se katër botimet e para i ka bërë me ‘Rilindjen’ (1993, 1995, 1997, 1998), dy me ‘Faik Konicën’ (2012, 2015) dhe dy të fundit me ‘Botimet AAB’ (2019, 2024), por nga një libër te tjetri ka zgjeruar tematikën dhe ka përsosur më tej mjetet shprehëse, çka e ka veçuar nga kolonia e pafund e poetëve dhe vargëzuesve të panumërt duke e vlerësuar me dekoratën ‘Juri fitimtar’ të patriarkut të Ukrainës dhe me ‘Medaljen presidenciale të meritave’ e ‘Oficer i urdhërit kombëtar të letrave dhe arteve’ në Francë.

Siç pohon me të drejtë recensenti i librit, shkrimtari dhe studiuesi Rrahman Paçarizi, “përmbledhja e poezive ‘Rivali i Adamit’ konfirmon edhe një herë tjetër pas të gjitha çmimeve e çmuarjeve poetin Lulzim Tafa, duke thënë se përfundimisht me këtë përmbledhje është dëshmuar siguria në të shkruarit e poezisë, guxim për trajtimin e temave në mënyra ndonjëherë tronditëse, duke shpërfillur masat dhe besimet, ndërsa rikonfirmon një stil krejt të veçantë të të shkruarit të poezisë, pa u kornizuar brenda teorish letrare dhe pa u ndikuar nga modele të të shkruarit”.

Autori preferon poezinë e shkurtër dhe vargun e lirë duke shkuar atje ku nuk mund të shkojë çdokush, ai gjen imazhe poetike edhe në ndodhi fare të zakonta, por edhe në mite, traktate e dokumente të hershme biblike; ka dhimbje për ikjen e nënës apo për mungesën e ‘një dritareje buzë vorrit’; ironizon deri në sarkazëm me ngjarje të jetës së përditshme, apelon te shkrimtarët e shteteve agresore duke risjellë në mënyrën e vet poezinë e e njohur të Aleksandër Pushkinit ‘Exegi monumentum’.

Për poetin Lulzim Tafa nuk ka tabu dhe gjëra të paprekshme, të ndaluar, s’ka idhuj e modele të krijuar epokë pas epoke, por lëvrimi i kësaj lloj poezie lë një mesazh për fanatikë besimesh dhe vullnetarë turmash; ai ruan befasinë në çdo poezi dhe cikël me paraardhës të tjerë.

Krijues me ndjeshmëri të mëdha, Tafa kërkon të komunikojë me miliona lexues si të përmbush një mision që e kanë mjeshtrat e mëdhenj, jo ata të pushteve dhe regjimeve, por të pushtetit kulturor.