Thjesht hiqni ligjin për shtetësinë, gjuhën dhe flamurin. Le të anëtarësohemi në BE dhe të zgjidhim të gjitha mosmarrëveshjet atje. A është në rregull, pro-evropianët e Putinit?

Nga Andrej Nikolaidis, kolumnist i CdM

Shumica në pushtet thotë se qëllimi kryesor i shtetit të Malit të Zi është hyrja në BE – sa më shpejt të jetë e mundur. Së bashku me rritjen e cilësisë së jetës së qytetarëve, integrimi në BE është gjithashtu një ind lidhës i bllokut në pushtet, thonë ata. Përveç kësaj, më në fund është hapur rruga drejt BE-së. Ata shtojnë.

E shkëlqyeshme. Kushdo që ndjen keqardhje për këtë, le t’i shkojnë gjërat keq. Nëse kjo është e vërtetë, pse gjithë kjo bujë për dyshtetësinë? Pse politika që polarizon shoqërinë malazeze dhe e bën atë të harxhojë energjinë e saj për një çështje që jo vetëm është jashtë agjendës së BE-së, por është një shpërqendrim serioz? Për më tepër: një çështje që zërat me ndikim të BE-së po e bëjnë të qartë se nuk duhet të jetë temë tani. Nëse integrimi në BE është prioritet, pra tema që nuk polarizohen, por bashkohen, pse një pjesë e bllokut qeverisës sillet sikur prioritet të jetë flamuri, gjuha dhe dyshtetësia? Pse nacionalizmi? Pse blloqet që vendosëm në rrugën tonë për në Kroaci dhe BE? Pse detyrojnë zhvillimin e një kulture monumentale që grind qytetarët?

Teksa ka folur për një çështje krejtësisht tjetër, ministri i Jashtëm i B-H-së, Dino Konakoviq, u ka dhënë përgjigje këtyre pyetjeve kur së fundi ka kujtuar bisedën mes presidentit të atëhershëm të Sllovenisë, Borut Pahor dhe Vladimir Putin.

Më pas Pahor e pyeti Putinin: “Cili është interesi i Rusisë në Ballkanin Perëndimor”? Ju në fakt tashmë po e humbisni lojën sepse Kroacia, Mali i Zi dhe Shqipëria janë tashmë pjesë e NATO-s, të gjitha vendet po aplikojnë për anëtarësim të plotë në BE”. Për të cilën Putini u përgjigj: “Po, është e vërtetë, ata janë anëtarë të NATO-s dhe po aplikojnë për në BE”. Sepse kemi bërë një gabim dhe nuk do ta bëjmë më kurrë një gabim të tillë”.

Kjo deklaratë mund të interpretohet në disa mënyra, por sigurisht kjo: ju jeni anëtarësuar në NATO – nuk do të hyni në BE.

Doktrina e Putinit, sipas së cilës ai e sheh Perëndimin si armikun kryesor, ku kjo armiqësi përcakton kuptimin dhe fatin e Rusisë si një pengesë për përhapjen e vlerave dekadente liberale perëndimore në Lindje, sigurisht që vlen edhe për Ballkanin. Çdo zgjerim i mëtejshëm nga perëndimi në lindje, madje as në këtë territor, është i pranueshëm për Moskën.

Ashtu si hyrja e Malit të Zi në BE nuk është e pranueshme as për Beogradin. Sepse do të thotë fundi i ‘Botës Serbe’. Unë mendoj se kjo është e qartë për të gjithë. Nëse Mali i Zi është në BE, nuk është në botën serbe. Nuk ka asnjë ndryshim të kufijve dhe statusit shtetëror-juridik. Nuk ka politika të diktuara nga Beogradi, ato që nuk janë në përputhje me standardet e BE-së. Po: anëtarësimi në BE është mbrojtja më e mirë për Malin e Zi. Po: puna e sinqertë që Mali i Zi të jetë pjesë e BE-së është e vërtetë, patriotizmi më i madh.

Megjithatë, në praktikë Mali i Zi duhet të futet në BE nga një qeveri plot me parti pro-ruse haptazi dhe fshehurazi, dhe një parlament i kryesuar nga Andrija Mandić, i cili ka ndjekur gjithë jetën e tij politikën e madhe serbe dhe pro-ruse. Por tani ai i ka dhënë fjalën dikujt se është “i orientuar drejt perëndimit”. Burri thotë bukur se Perëndimi i është për zemër dhe kjo gjendet në dosjet e Ambasadës Amerikane në Podgoricë: kush do të dyshonte normalisht në atë që thotë? Kush do të dyshonte se ishte super mirë për Beogradin dhe Moskën që pasuria e tyre ndërroi fanellën dhe e çoi Malin e Zi si prikë në anën tjetër? Kur ndoshta do të ngrenë supet dhe do të thonë: mirë, kjo është jeta, një pasuri është darka e dikujt tjetër.

Me afrimin e pranimit të Malit të Zi në BE, presioni dhe pengimi nga Moska dhe Beogradi do të shtohen.

Historia e shtetësisë së dyfishtë synon të fshijë Malin e Zi. Ky është ekuivalenti i inxhinierisë etnike në kohë paqeje, që është një politikë e njohur, në fakt një obsesion i Beogradit që nga vitet ’90. Në vend të gjenocidit dhe spastrimit etnik siç u bë në Bosnje, pra formimi i një shumice homogjene duke eliminuar grupet e tjera etnike, tani e njëjta gjë, dominimi etnik, po tentohet të arrihet duke ndarë masivisht shtetësinë malazeze, duke e kthyer shumicën etnike. në një pakicë. E para u tentua me luftë dhe forcë fizike; e dyta po kryhet me masa administrative, në frymën e fuqisë së butë si formë e politikës agresive.

Herceg Novi është një model për atë që do të ndodhë në nivel shtetëror nëse miratohet ligji për shtetësinë e dyfishtë, i propozuar nga Mandiq dhe Knezheviq. Thelbi i manovrës Mandiq-Knezheviq është herzegnovizimi i Malit të Zi. Po, Herceg Novi u krye nga DPS. Jo, ky nuk është një justifikim për atë që autoritetet e reja tani po përpiqen t’i bëjnë Malit të Zi.

Të njëjtën manovër, vetëm në të kundërt, Putin e kreu në Ukrainë, kur u dha shtetësinë ruse qytetarëve ukrainas. Kjo është pikërisht ajo që bën Beogradi kur vulos shtetasit e Bosnjë-Hercegovinës dhe Malit të Zi me nënshtetësi serbe. Por kjo nuk mjafton: tani qytetarëve të Serbisë duhet t’u jepet edhe shtetësia malazeze.