Poezia e Ilirian Zhupës, në italisht nga Harallamb Fandi

ILIRIAN ZHUPA: UN PRUGNO, UN CANE, UNA CINCIALLEGRA

Voglio sempre invitare a casa un albero, un cane e una cinciallegra.

L’albero l’aveva piantato per me il mio padre nel cortile,

Un prugno gracile che mi bussava ai vetri tutta la notte,

E io tenevo le finestre aperte,

Per farlo entrare dentro,

Soprattutto d’ inverno quando veniva fustigato dalla gelata

E dal vento.

All’alba l’ho ritrovato là all’esterno

Con la pelle strafatta dai rasoi di ghiaccio,

Con macchie scure da coaguli di sangue all’ interno

delle piaghe che ancora mi duolgono.

Al cane abbiamo fatto una capanna ricoperta di lamiera,

All’inizio si spaventava dai rumori della grandine e della pioggia

E correva fuori,

Ma durante l’acquazzone si rannicchiava sotto il tronco di prugno.

Più tardi si abituò alla nuova casa,

Con noi che non l’avevamo mai portato dentro,

Fino all’arrivo del giorno in cui raramente correva e abbaiava,

sia a me, sia agli nemici.

Solo la cinciallegra ci accompagnava di sera,

Ascoltando noi e il fuoco del focolare,

All’interno di una gabbia di fili e rami intrecciati,

Dove restò tutta la vita a cinguettare

E saltellare. La gabbia era piccolissima

E quella dimenticò il volare.

In estate, quando appendevo la gabbia ai rami di prugno,

Si spaventava dal folle coro di uccelli.

***

All’inizio, morì la cinciallegra, credo dall’afflizzione,

In una alba quando i cieli fruschiavano dalle ali degli uccelli.

Ho seppellito la cinciallegra in una scatola di scarpe,

Sotto la prugna, vicino a portone

Poi il cane è morto di profonda vecchiaia,

Con peli diradati e mascelle cadenti.

Ho seppellito anche il cane in una vecchia cassa,

Vicino a prugno, sempre nel cortile.

Alla fine, il prugno morì con il corpo pieno di cicatrici,

Con i rami secchi spezzati dal vento.

La nonna diceva di bruciarlo e ricordarlo nelle sere d’inverno,

Ma io rifiutai, lo seppellì in me, dentro.

Ilirian Zhupa: NJË KUMBULL, NJË QEN, NJË TRISHTIL

Përherë dua të ftoj në shtëpi një pemë, një qen dhe një trishtil.

Pemën m’a kishte mbjellë në oborr im atë,

Një kumbull e hajthme që më trokiste në xhama gjithë natën,

E unë ja mbaja dritaret hapur,

Që të hynte brenda.

Veçanërisht në dimër kur e fshikullonte cikma

Dhe era.

Në ag e gjeja sërish atje jashtë,

Me lëkurën të rreshkur nga brisqe prej akulli,

Me pllanga të zeza plagësh nga mpiksja e gjakut,

Plagë që më therrin ende.

Qenit i bëmë një kolibe mbuluar me llamarinë,

Në fillim trembej nga zhurmat e breshërit dhe shiut,

Vraponte jashtë,

Nën rrebeshin e madh strukej poshtë trungut të kumbullës.

Më vonë u mësua me shtëpinë e re,

Me ne që s’e morrëm asnjëherë brenda,

Gjersa erdhi dita që rralloi vrapin dhe lehjet,

Edhe për mua edhe për hasmit.

Vetëm trishtili na shoqëronte mbrëmanet,

Duke dëgjuar ne dhe zjarrin e vatrës,

Brenda një kafazi me tela dhe degë të thurura,

Ku ndenji gjithë jetën e jetës duke cicërirë

E duke kërcyer. Kafazi ish i vogëlth

E ai harroi fluturimin.

Në verë, kur kafazin e varja te degët e kumbullës,

Ai tulatej i trembur nga kori i çmendur i shpendëve.

* * *

Në fillim vdiq trishtili, besoj nga brenga,

Në një ag ku fërfëllonin qiejt nga krahët e shpendëve.

Trishtilin e varrosa në një kuti këpucësh,

Poshtë kumbullës, në oborr.

Pastaj vdiq qeni, nga pleqëri e thellë,

Me flokë të rralluar dhe nofulla të varura.

Qenin e varrosa në një sënduk të vjetër,

Poshtë kubullës, në oborr.

Në fund vdiq kumbulla me trupin gjithë vraga,

Me degët e thara që ja thyente era.

Gjyshja tha ta digjnim e ta kujtonim në mbrëmjet e dimrit,

Por unë nuk pranova, e varrosa brenda meje.