Luan Rama: Një shi i hirtë bie mbi Drancy
Gjithçka është e dhimbur dhe e hirtë sot mbi Drancy,
vetë qielli, heshtja, braktisja,
hekurat e ndryshkur dhe ajri i atij stacioni trenash
që pa zhurmë hyri në histori me dhimbjen e tij.
Gjithçka është e hidhur në vagonin e vetmuar
të 60 trenave që shkuan udhëve të Europës
për në krematorët e vdekjes
me qiellin që nderej e zhdukej menjëherë,
me sytë e vrarë dhe ëndrrat e pamundura të lirisë
në fushat e ndërprera e fillikate tej,
me shijen e shkrumbit në horizontin që digjej
dhe erën kundërmuese të mishit
flokë të përcëlluar
në rrugët e Gjermanisë,
nga një kamp në tjetrin
nga një stacion në tjetrin
ku shkonin mijra jetë, pengje, dashuri.
*
Ja ku jam sot në Drancy,
stacioni i vjetër dergjet e përgjumet
me mallin e dhjetra mijra hebrenjve
humbur përgjithnjë
nën zhurmën e trenave
dhe lehjen e qenve të errësirës,
Drancy një imazh i dhimbur
ku mijra hebrenj lanë gjurmët e tyre
aromë thirrjesh dhe duarsh që tunden në erë
shami të përlotura përtej telave me gjemba
ku trenat fërfshëllejnë dhe shfryjnë
avullin e shpirtrave të handakosur,
shamitë e hebrenjve nga të çarat e vagonave
më tunden ende
si letra të padërguara, mbetur ndër duar,
si fjalë të pathëna përkushtimi,
në Drancy është ende aroma e tymit dhe e gjakut
dhe fjalët kanë mbetur në gojët e hapura e pa jetë
të poetëve Robert Desnos dhe Max Jacob,
aroma e gjakut ekarlat të vajzave të ëmbla hebre
që nuk u kthyen më nga Auchvitz, Birkenau, Majdanek,
në Drancy janë ende pëllumbat e shkrumbuar
– fëmijët e Izieut që fluturuan krahëhirtë me tymin në qiell.
Një shi i hirtë bie sot mbi Drancy…
Drancy, 9 maj 2016.
(Asnje nga femijet e Izieu qe nga Drancy u çuan ne kampet e shfarosjes, nuk u kthye. Ne Drancy kaluan 76.000 hebrenj, mes te cileve dhe poetet Robert Desnos apo Max Jacob).