Edvin Shvarc: Im atë dhe Bob Dilan

Lirikat e Dilanit në shqip, erdhën si pasojë e një pasioni të dikurshëm rinor që kur dëgjoja me ëndje këngët e një poeti të lindur apo trubaduri të kohëve moderne, kureshtja më shtynte gjithmonë të merrja vesh edhe kuptimin e tyre. Madje, ai ka qenë edhe shkaku që nisa të mësoj anglisht që në shkollën tetëvjeçare. Ishin fjalët profetike të Dilanit ato që u bënë sebep për të qëmtuar, gërmuar dhe hulumtuar më shumë rreth këtij artisti shumëdimensional, i cili për më tepër se pesë dekada e gjysmë, përveç teksteve origjinale, muzikës, luajtjes së disa instrumenteve, edhe pikturon apo monton instalacione hekuri që nga rinia e tij e hershme e kaluar në qytezën minatore të Duluthit në Minesota.

Kështu qëp ërgjatë viteve u rreka të mbledh aty-këtu lirikat e tij më të goditura e t’i sjell në shqip, siç janë përkthyer e përshtatur në shumë gjuhë të botës, në mënyrë që edhe lexuesi shqiptar të njihej deri diku me forcën shpërthyese dhe frymëzueze të këtij gjeniu. Kur u bënë më tepër se njëqind e njëmbëdhjetë, këmbëngula që të shikonin dritën e botimit dhe Ndriçim Kulla arriti të nxirrte një libër dinjitoz në Shtëpinë e tij botuese “Plejad” me një kopertinë mbresëlënëse të krijuar nga miku im i vyer, piktori Orion Shima. Natyrisht pa e ditur që një ditë Bob Dilanit do t’i vihej mbi kokë edhe kurora me gjethe dafine e fituesit të Çmimit Nobel, të cilin kur ia dhanë edhe ai vetë nuk po arrinte ta besonte dhe mbeti pa fjalë. E kush mund ta kishte përfytyruar ndonjëherë Dilanin – atë gurë të pashtershme fjalësh e vargjesh që rrjedhin si lumë – pa fjalë, dhe për më tepër fitues i 108-të i Nobelit për Letërsi! Jo se nuk e meritonte me vakt e me kohë, por Akademia e Nobelit nuk jep çmime për muzikantë, sado të shquar, të talentuar e me influencë mund të jenë ata.

Ky Çmim konfirmon faktin se Dilani është një poet i përkryer në gjurmët e lashta 2500-vjeçare të Homerit e të Safos.I pyetur lidhur me këto krahasime, Dilani u përgjigj me shumë thjeshtësi dhe sinqeritet: “Mendoj se po, në një farë mënyre. Disa nga këngët e mia si “Uilli i Verbër”, “Balada e Holis Brounit”, “Xhoi”, “Një rrebesh do të bjerë…”, “Stuhia”, si dhe disa të tjera, patjetër që mbartin një vlerë homerike. Megjithatë janë të tjerë ata që do të vendosin nëse lirikat e mia duhen konsideruar si letërsi apo jo. Janë akademikët ata, të cilët duhet ta dinë më mirë. Unë nuk jam i kualifikuar aq sa duhet për të gjykuar mbi këtë. Nuk kam ndonjë mendim.”  Nuk kam ç’të them tjetër, veçse që mbetem në pritje të ligjëratës së tij origjinale dhe të veçantë – për këtë jam mëse i sigurt, – në ceremoninë e ndarjes së çmimeve në Stokholm më 10 dhjetor 2016, datë që për ironi të fatit, përkon edhe me ditëlindjen e tim eti…, i cili quhej gjithashtu Robert dhe dikur në vitet ‘50-60-të ia kishte fort qejfi të shkruante poezi lirike…