Ilir Levonja: Realiteti në Rumani dhe ai në Shqipëri

Ileana Anghel travelled all the way from her home in Spain with her husband to take part in the demonstration.
“We want to see modern roads and schools and above all to not have to pay bribes to the left and right,” she told AFP.

Teksti i mësipërm është shkëputur nga njoftimet e agjencisë franceze AFP, mbi situatën në Rumani. Konkretisht nga e premtja e javës që shkoi, me një inisiativë të emigrantëve, a diasporës, shoqëria rumune sot proteston. Pra ka plot tre ditë. Protesta që kanë hasur në dhunën e forcave të rendit dhe në indinjatën e një presidenti të dyzuar në qëndrime, garantit të Kushtetutës së vendit. Po t’i referohemi fjalëve të Ileanës, emigrante rumune në Spanjë, ajo midis të tjerave thotë se, erdhëm nga Spanja për të protestuar sepse duam ta shohim vendin tonë jo vetëm me rrugë e shkolla moderne, por gjithandej…, mjaft duke paguar haraçe sa për të majtën po aq edhe për të djathtën.

Në fakt Rumania edhe pse një vend anëtar i Komunitetit Europian renditet e fundit. Kjo në raport me ekonominë e vendeve të tjera. Korrupsioni ashtu si në gjithë vendet ish bllokut socialist kap shifra alarmante. Kësisoj shoqëria rumune ka humbur plotësisht besimin tek klasa politike aktuale, me një fjalë si tek e majta ashtu edhe tek djathta. Ndofta është vazhda e asaj pranvere europiane që shkërmoqi hirearkitë a oligarkët e klasave politike tradicionale që pas Luftës së Dytë Botërore, në vende si Italia, Greqia, Hungaria, Austria etj. Nisën si një protestë paqësore, por që mori rrjedhë tjetër. Aq sot numri i të lënduarve kap shifrat e 150 qytetarëve.
A ka lidhje e gjitha kjo me Shqipërinë, pasi shpesh i referohemi lëvizjes së minatorëve të karpateve në Rumani, më 1989, menjëherë pas shembjes së murit të Berlinit. Pra ishte Rumania ajo që filloi pranverën ballkanike. Megjithëse gjatë gjithë këtyre viteve Rumania ka protestuar me pjesmarrëmarrje për t’u admiruar. Mjaft të kujtojmë protestën kundër rritjes së korrupsionit në shkurtin e vitit 2017-të. Ishin rumunët, shoqëria civile…Dhe a mundet që emigrantët shqiptarë, a e ashtuquajtura diasporë të kontribuoj në Shqipëri. Kam përshtypjen se jo dhe arsyet janë të shumta. Në përgjithësi shqiptarët akoma nuk e kanë kuptuar se mirëqenia dhe të drejtat e njeriut janë thelbi i demokracisë. Po ta kishin kuptuar do ishin ndarë nga diktatura e proletariatit ashtu si rumunët me Çausheskun. Por nuk u ndanë, përkundrazi Sigurimi i regjimit dhe sekserët e Partisë së Punës morën në dorë frenat e demokracisë. Asnjë Çaushesk nuk u dënua…, jo më të varej publikisht. Kësisoj ne shqiptarët mbahemi akoma tek ideologjia dhe kjo demonostrohet herë më herë nga mendësi o je me mua o je armik. Nuk ka asnjë shenjë, a një fije frymë ku të shohësh përshembull se llogaritë a bilancet vjetore të një qeverie të kenë efekt tek shoqëria. Jemi dru në këtë drejtim. Rroftë iksi apo ypsiloni. Asesi, mjaft të jesh besnik i Ramës, Bashës, Metës dhe kaq. Nga ana tjetër është katërcipërisht e verifikueshme që mes shqiptarëve në vendin amë dhe atyre emigrantë ka një raport jo miqësor. Edhe pse emigrantët kanë qënë dhe janë motori i ekonomisë së vendit…, ata shihen si objekt përfitimi, madje tallje, paragjykohen, sa, një polic dogane në vend të mirëseardhjes të shikon vëngër nga duart. Emigrantët përfliten dhe përgojohen sikur kanë kapur qiellin a botën, qoftë edhe për shërbime të imta personale. Kur i thashë dikujt, këtu, po pse edhe gojën do shkosh të rregullosh në Shqipëri, mu përgjigj… Po çfarë të bëj, me ato që do paguaj këtu, po ndihmoj vëllain …, pa punë, pa asgjë vet i gjashtë. Më dhëmbi zemra dhe mu mbushën sytë me lot. Ashtu siç njoh edhe të tjerë që marrin kredi me interesa të larta si e si të ndihmojë motrën pa katandi e asgjë e tjetër. Dhe kur thonë ndonjë mendim, për vendin që u dhëmb, gjykohen me përçmim. Megjithëse nuk thonë aspak, veç realitetin…që, po ta thonë troç, në raport me vendet ku jetojnë dhe ku shohin me sytë e tyre se si bëhet politika përshembull në Suedi, ta dini që ai parlamentari shqiptar duket një zog gomari kur thotë shkodrani. Ndofta kjo e gjitha ndodh edhe nga një farë urrejtje a zilie që kemi karshi njëri-tjetrit. Dhe diaspora këtej është e ushqyer fort nga dy rryma, po te kemi parasysh ata që u larguan në vitet 90-të…, të parët ishin ata që u kish ardhur në majë të hundës nga regjimi, të dytët ata që kishin frikë se mos ndëshkoheshin nga pushteti i ri. Kësisoj edhe këtej ka akoma plot mendje që thonë lëri të vrasin veten se nuk ndreqet ai vend. Ashtu si ka plot të tjerë që hanë, edukohen, martohen, bëjnë bashkime familjare në botën e kapitalizmit dhe bëjnë duvanë e Enver Hoxhës. Dhe këtë jo se nuk duan kapitalizmin, por janë deri në asht me urrejtje karshi vëllait.
Nuk e di se kur do të marri fund kjo, por si shoqëri edhe ne duhet të heqim dorë nga idhujt. Merrni për shembull reformën në drejtësi, pastrimi fillon nga vetvetja. Shoqëria jonë u pajtua menjëherë me një reformë gjyqtarësh, jo të atyre që drejtonë vendin. Kjo është mangësi humnerë. Ose merr të opozitën, demonstroi vullnet në një çadër, kërkoi protesta për muaj me radhë. Dhe në fund, bash në pikun ku mori kuptim opozitarizmi, la shoqërinë mënjanë dhe mori një post fiktiv në arsim e rend. Nuk ka më pse nuk më pëlqen mua, kur unë ashtu e kur unë kështu, por ka rezultat. Jep, nuk jep, hap krahun. Kjo është demokracia…, kurse në Shqipërinë time, tënden, tonë populli i shikon si Enverin dikur, këta që kakarisin ditë e natë për patriotizëm dhe veç patriotë nuk janë.