Tri tregime nga Ali Podrimja
MARITË DHE TË VDEKURIT
Edhe një Marie kishte hyrë në jetën time. Nuk mund të shpëtoja nga ato. Vërtiten rreth meje çuditshëm. E pabesueshme si hyri kjo dhe u mbështoll nëpër fjalët e mia. Në një lartësi të madhe ajrore më kidnapoi, atje lart te Zoti. Nuk e kisha marrë me mend se mbi botë ndodhka diçka e pabesueshme.
E lija qytetin Mazare del Vallo, i cili ishte çatia e mbramë e dheut Italian aty buzë Mesdheut. Disi qyteti m’i ngjante një planeti gjuhësor, ku dëgjoheshin të gjitha gjuhët e mundshme gjatë takimit ndërkombëtar. Secila kishte sharm të posaçëm theksimi. Në një degë ulliri unë kisha varur këmishën e përgjakur të Kosovës dhe në faqe mermeri kisha bërë portretin e Nënës Tereze.
Nga dritarja e hotelit kisha parë një mëngjes aeroplanët amerikanë. Ngriteshin aty diku nga thellësia. Në drejtim të Afrikës humbnin tek kërkonin caqet e Gadafit. Pas një kohe mbylleshin diku aty pas malit të errët. Dëgjoja pastaj radion se ç’ndodhte tej Ujit të Madh.
Hyja në javën e dytë kur humba nëpër fshatrat arbëreshe. Dëgjoja ndonjë kangjele që vetëm veshi i Zotit e kishte dëgjuar; këputja ndonjë portokall ose mahnitesha para ndonjë kostumi fantastik. Gjunjazi disi kisha zbardhur një ditë në Bari, ku Uji i Madh vazhdimisht përplaste shqiptarë e liburna ilire. Kisha zënë vend në një tavernë. Pija kafenë e tretë i rraskapitur nga udha e gjatë. U ngjaja atyre të legjendave. Kisha edhe pakëz pluhur e ndonjë lule në kaçurrela që nuk e mbaja mend se kur i kisha krehur. Përpiqesha të zgjohesha. Të shkund atë lodhje. Vendi im ishte në anën tjetër të Ujit të Madh, i cili nuk pushonte së nxjerri shqiptarë nga fundi i tij. Dikur kisha hedhur sytë përreth.
Përballë meje rrinin dy vasha që pak kishin të ngjarë në engjuj. Pinin kafe dhe buzëqeshnin në mënyrë diskrete me lëvizjet e mia të përgjumura. Por, nuk më kujtohet se si isha gjetur në tavolinën e tyre. Prania ime nuk i kishte shqetësuar fare. Përkundrazi buzëqeshjet e tyre ishin hapur edhe më. Më vonë u tregova nga vija, si më kishte qitur udha andej e pse kisha humbur atë; sa ditë kisha bërë deri këtu e kur isha nisur. Më kishin dëgjuar me vëmendje. Pastaj më kishin treguar ato nga vinin e kush janë. Popullin tuaj e njoh mjaft mirë, u thashë. Shpesh vete atje. I zura pastaj ngoje ca miq të mi. Ato shikuan njëra-tjetrën me një ngritje vetullash. Nuk munda të mos u flas edhe për përkthyesin e librave të mi në gjuhën sllovene.
Po atë e kam fqinj, pëshpëriti ajo që quhej Marie. Edhe më mirë shtova. Ngrita me fund një gotë uiski. Pres tragetin, u thashë dikur, liburnën time. Pëshpërita më tepër për vete. Thanë se nuk kishin kohë më shumë as ato. Pas dy orëve fluturonte aeroplani. Duhej të ishin atje para udhëtarëve. Për ku? – pyeta. Do të zbresim më parë në Shpuza, pastaj vazhdojmë për në veri. Ashtu! – thashë. Do t’ju shoqëroja, por… U shikuan ndërvete. Ajo që quhej Marie, hapi gojën: Po si jo. Do t’ju kontrabandojmë. Në fytyrën picegjate, me një lëkurë gati të tejdukshme, iu thelluan edhe më dy çukat që i jepnin një bukuri antike.
Ndala taksinë e parë. Ikëm në drejtim të aeroportit, i cili gjendej në veri të qytetit. Binte shi. Ishte mpirë Maria disi. Mbështetej kthesave në krahun tim. Do të më kontrabandonte kjo vashë veriu, mendoja. Qesharake. Kur ra Kruja të mitë e kishin kaluar Ujin e Madh, kush me trapa e kush me kajkë. E mua më kontrabandonte një vashë alpine. Do e përcillja tani udhën e tmerrshme nga fluturimi i zogut. Do të vështroja nga lart mos kishte mbetur ende ndonjë trap a kajkë ilire pa dalë në bregun romak.
Në kthesën e fundit, Maria çuditshëm pyeti: Vini nga lashtësia? Me gishtërinj të gjatë shkundi një trohë pluhur nga kaçurrelat e mia dhe vuri një lule mes dhëmbëve, pastaj e zhyti tërë shuplakën në flokët e mi. Ilir jam, i thashë në gaz, duke kapur duart e saj. Ky është deti im. Edhe qielli ku po fluturueka aeroplani juaj dhe ti me këto kostume blu. Ato qeshën.
Pas formaliteteve që bëmë kaluam pikën kufitare në aeroport. Për pak minuta u zbraz holi. Ngjante në një guacë të madhe ku vazhdimisht frynte. Kidnapueset u zhdukën para syve të mi. Nga koka në këmbë më kishte mbështjellë një frymë e ftohtë, fishkëllima e së cilës dëgjohej në tërë aeroportin. Isha një trup që ngrija. Mund të ishte truk ky. Për herë të parë më mashtronte një femër. Ajo quhej Marie, në sytë e së cilës kisha zbuluar një copë qielli timin. Policia përcillte lëvizjet e mia. Iu kisha afruar dritares. Në fund të pistës së lagur aeroplani i fundit kishte ndezur motorët. Nuk dukej askush. Mendoja si të arrij liburnën time. Ndryshe do të bridhja edhe një javë nëpër fshatrat arbëreshe. Shikoja orën dhe aeroplanin. Nuk dorëzohesha ende. Dikur pas shpine dëgjova do hapa të lehtë. Ishte Maria. Më zuri për krahu dhe në drejtim të aeroplanit vrapuam, tek mbyllej hyrja e mbramë.
Ishte hera e parë që kaloja detin pa biletë. Nuk i besoja vetes. Aeroplani gjendej në lartësinë e vet. Poshtë atje, shikoja detin si shkëlqente. I ngjante një pasqyre të madhe ku rrezet e diellit bëheshin thërmi. Fluturoja mbi ndonjë trap a kajkë ilire të harruar, e cila ende nuk kishte arritur të kalonte në breg për të sjellë lajmin fatkob të Arbërisë. M’u kishte kujtuar vëllami. E luta Marien për një mesazh në numrin që ia shkrova në një cep të biletës së tragetit që e kisha prerë për kthim. Ajo buzëqeshi. Deshi të thotë: Ju nga Iliria shumë kërkueki. Ishte larguar duke pëshpëritur diçka intime. Pas ca minutash ia behu.
Mezi e kishte bindur vëllamin se gjendesha diku mbi det. Ai i kishte thënë se të nesërmen më priste me Zuvdinë në Tivar. Edhe pakëz vëllami zbret në aeroportin e qytetit tuaj, iu kishte gjegjur Maria. E pritni apo e mora në veri?! I ndërruam pastaj adresat. Pëshpëritëm diçka që vetëm ne e dëgjuam. Dhe para se të na linte të qetë stjuardesa tjetër, kishte pyetur duke u ngritur: Vërtet, jeni ilir? Më bëhet se po, i kisha pëshpëritur.
Para doganës më prisnin vëllami dhe autori i romanit “Viti i Gucisë”. Një i urtë yni më kishte thënë: fatkeqësisht që ky roman është shkruar në gjuhë tjetër… Nuk prish gjë, i kisha thënë. Plavniani është më shqiptar se shumë të tjerë që rrahin gjoks. Është nga ata të mëdhenjtë. Familja e tij ishte strehuar në Plavë, kur kishte braktisur Kodralinë shkaku i djegieve, i pushkatimeve dhe rrënimeve të fshatrave shqiptare nga Savë Batarja. Më vonë e kishte kërkuar Yllin e Davidit, pastaj Sabetaj Cevin nga Izmiri aty në një teqe të Ulqinit.
Te ura e Cemit ishte vrarë Isa. Sa herë më qitte udha andejpari e hidhja nga një lule për shpirtin e tij. Ngjashëm kisha vepruar edhe tani. Aventurën time të kaltër e më të çuditshmen që kisha përjetuar ua tregova miqve pastaj. Ajo bëhej më interesante sa i afrohej fundit. Ju zotërinj, qenkeni nga një familje e perëndive. Vetëm shqiptarët mund ta bëjnë këtë. Një ditë do ta pushtoni edhe qiellin, kishte thyer heshtjen duklani, sapo përfundova tregimin për njërën nga Maritë…
Edhe pakëz kishte deri në Munhen. Dhjetë vjet kishin kaluar. Para meje u shfaq një grua e pashme me kostume blu. E njoha tek kur tha: Mos i kërkoni qiejt e Ilirisë, zotëri? Pastaj më pyeti a i kujtohem. Të gjitha më kujtohen Marie, i thashë. Edhe udhëtimi mbi Ujin e Madh. Edhe…edhe…Ajo vetëm lëvizi kokën. Dy çukat në fytyrën e saj picegjate, me një lëkurë gati të tejdukshme iu thelluan. Dhe m’u bë se buzën e poshtme ende e kishte të kafshuar. Pas dy-tri psherëtimave pakëz e hutuar tha se është nënë dhe ka dy fëmijë… Lexuesi i pasionuar në antikitet, në mileniumin e ri do ta lexojë këtë si një variant të mundshëm të Shën Mërisë.
Në një letër të bardhë tërhiqja ca vijëza, përpiqesha të formoja portretin tim, të cilin për herë të parë e kishte skicuar Bobi. Miku im kishte një gaz karakteristik. Nuk e kishte as pamjen që e pashë për herë të fundit në një spital diku në periferi të Tiranës, ku kishte kaluar në botën e tejme. Më ishte shfaqur pastaj një boem i rrallë në letrat shqipe, shqiptari i Kralevës, siç e quanim Mirkon, ikja e të cilit është pikëlluese. Pas shtatë ditëve e kishin gjetur të vdekur, në banesën e tij diku në Dardani, i vetmuar plotësisht. Kisha mbyllur sytë. Në anën e tejme ishin bërë më shumë. Ndërsa unë kisha filluar ta ndiej marshimin e Kasapit të Ballkanit, sapo në një kënd qielli ngrihej një fytyrë e përhënë, mejti. E kujt ishte, kë kërkonte ajo, maskë e humbur mos ishte?
Kisha humbur qetësinë? Një Marie helene e kisha lënë në Mazara del Vallo, tjetra më kishte kidnapuar tek pritja liburnën time ta kaloja Ujin e Madh me një kajkë ilire. Pastaj zunë të më shfaqen të vdekurit e mi… Në pikën e vetmisë sime nën dritën e një qiriu që e kisha ndezur kalova natën.
Zotëri, pimë kafe – më trandi Pali i Tanushëve.
Gjendem në një rreth, ku duhet të çrrethohem vetë.
SHKRETËTIRA E KARKALECAVE
Ndizja llambën dhe kërkoja ibrikun me ujë. Nëna ma linte afër shtratit. Dhomën e pushtonin pak më vonë karkalecat. Përcillja fluturimin e tyre rreth llambës. Përbiroheshin nëpër të çarat e xhamit ose të plafonit. Asgjë nuk ndërmerrja, as nuk më shkonte ndërmend të ndërroja diçka, bile as xhamin e pëlcitur. Shtëpia ishte gati në ajër. Flatrat e insekteve neveritëse bëheshin të padurueshme. E fikja dritën me rrëmbim, futja kokën nën jorgan dhe ndieja zbrazësinë e dhomës. Në gjumë më shfaqej ndonjë gurgullimë gati e mbytur e Erenikut.
Në mëngjes vëreja: nata nuk kishte qenë aq e qetë. Nëpër mure kacavarej ndonjë flatër karkaleci ose qartë shiheshin vijëza gjaku. Pas ca kohe mësova se karkalecat lanë shkretëtirë gërditëse. Nga gjurmët e harruara lexohej tmerri. Shushurimë të lisit sa vinin e shtoheshin. Mezi shihja një rriskë qielli. Gjethet e tij dallonin nga gjethet e drunjve të tjerë. Tufa e karkalecave aty nuk kishte prekur ende. Më vonë pashë se edhe lisi im kishte nisur të thahej. Një ditë e shkulën me rrënjë si një cung hakaret dhe midis të oborrit lanë një gropë të madhe. Aty mbaronin të gjitha udhët. Edhe dhiaret.
Ajo që më mungonte kishte formën e klithjes, me majë gati të thikës. Gjysmën e udhës e kisha kaluar, megjithëse besoja se ajo tek fillonte. Qetësi absolute më pushtonte. Ishte hera e parë, që gjërat fillova t’i shikoja ashtu siç janë: pa kurrfarë zbukurimi. Fundi i shekullit afrohej, Ballkani përpëlitej brenda hasmërive. Është koha kur lëvizin gurët. Kur të kthehem nuk di sa gurë do t’i kaloj nëpër trojet arbërore. Ata vazhdimisht më ngulfatin. Ndonjë lajm përvidhet: Arbërorët po dalin nga legjendat e mitet dhe po e marrin Europën në sy. Smira nuk i lë të qetë as andej. Ç’popull jemi, more?! Do të ketë lajme taze me siguri. Al Paçino ose Rapsodi do të më zgjojnë me ferk. Arbëria nuk është pikë uji në det. Ajo që më mungonte është tërësia, prandaj rropatem me vetveten e bërë pikë e pesë. Por të shohim ç’do të nxjerrë nga brendia vala që duket në horizont.
Çështje mbetet liria, ekzistenca ime në katarkën e derrave.
Nuk di a ka natë që zgjat më shumë se nata që pret të gdhijë. E kalova vijën e fundit me një vrap. Nxitoja të shihja atë që e takoja vetëm në ëndërr. Ia kisha harruar hijallin. Në krah të majtë zgjohesha, në krah të djathtë rrotullohesha. E kisha thyer dikur pasqyrën dhe kisha dalë tinëz nga shtëpia. Më kishte marrë malli të ndërroj fjalë me ata që kisha bërë një gjysmë jete udhë. Takimi i parë: Dukeni mirë, zotëri! Keni qenë te mjeku?, më pyet një mik fëmijërie. Do të shkoj, ndoshta, – përgjigjem në mënyrën e tij – Po ju zotëri, sa herët qenkeni zgjuar. Ai zgërdhihet. Kap maçokun për bishti dhe ikën.
Hap derën e kafenesë “Ardhmëria”. Takimi i dytë: Deri në fund të sallës tavolinat. Aty-këtu ndonjë duq cigare dhe shishe të harruara “Skënderbeu”. Kamerieri i zdesh dhëmbët. Dua të zë një vend i them. Nuk bën, zotëri – thotë ai – tavolina është vetëm për pozitarë. Po aty? – ia bëj me dorë. Është e opozitarëve. Bëjnë zhurmë po qe se mbesin pa karrigia. Më tutje – vazhdon ai – rrinë telallxhinjtë e tyre. Harrova t’ju them zotëri, lartë atje fëmijët e sigurimcave kallëzojnë përralla më fantastike për baballarët dhe nuk turpërohen për atë që i kanë bërë miletit. Siç e shihni, merren dhe me punë të mëdha të atDheut. Tek ajo e qëndisme grumbullohen sharësit dhe të sharët. Aty në fund pëshpërisin hafijet e të gjitha partive. Nuk di kush kë spiunon, por hahen ndër vete… Do të thotë se kafeneja “Ardhmëria” qenka një diagonale e çuditshme ku rrëshqitet për mrekulli…
Gjendem prapë në krye të sallës: tavolina të zbrazëta dhe karriget që lëvizin në mënyrë të çuditshme. Më bie ndërmend Mario Soresku dhe deklamimi i tij i hidhur para boshllëkut nacional. Por dallimi në mes karrigeve shqiptare dhe atyre rumune është se pak më vonë në këto tonat do të ulen gjithfarë copash mishi të të gjitha formave e peshave, nga fërkimi i të cilave mund të ndezësh edhe cigaren. Takimi i tretë: Ja kalemxhiu, zbret nga bina. Ndez cigaren në xixën e dy kofshëve që sa përflaken! Më vonë: thotë nuk ka vend. Prapë m’i tregon dhëmbët. Faleminderit!… Po kush sundon këtu?, e pyes pa të keq. Qoftëlargu ende, zotëri – thotë disi turpshëm, tek i fsheh dhëmbët e verdhë. Ashtu! Në flakën e një qiriu ndez gazetën te dera dhe ik në shtëpi.
Prapë rënia. Nuk ishte ky kërcim nga Ura e Shenjtë. E shihja pusin e errët që hapej tmerrshëm. Dhe sapo i afrohesha, pashë se me të vërtetë isha i veshur në rroba të vdekjes. Këtë e hetova kur Alenë e Shpëtimtarëve të Kombit mezi e ndriçonte një poç elektriku, të cilin e kishte vënë dikush në një hu për të parë se ç’ndodhte atje poshtë. Poçi fatkeqësisht mezi bënte dritë. Ishte humbur gati në tufën e karkalecave, që thyenin heshtjen mortore duke hëngër njëri-tjetrin. Tamam si… Rënia vazhdonte. Dhuna e poshtërimi nacional i afroheshin tetikut. Mbyll derën e shtëpisë se më tmerronte shkretëtira e karkalecave…
NJË ALI MEGJITHATË QENKA VRARË
Nga Ura e Shenjtë kishte pesëmbëdhjetë vjet që nuk isha hedhur. Sapo ngjitesha atje lart, se ç’e qiti plazhin në punë të trollit një poet nga Malësia. Kërkonte një fletë dhe një laps dhe u premtonte se do ta shkruante baladën më të çuditshme mu te këmba e urës përrallore. Nga uji kur kisha dalë, ai nuk i kishte hequr sytë nga shkumba e mbetur pas kërcimit. Në një cep kishte shënuar vetëm: U turr nga vdekja, por as vdekja nuk e deshi… Në matinenë letrare, vargjet që i kishte shkruar me atë rast, i kishte bartur thellë në një kohë, tek luftërat çlirimtare kundër osmanlinjve. Në kujtesën e tij, megjithatë kisha lënë një gërvishje të thellë.
Guximit tim i kishte dhënë përmasa mitiko-kombëtare.
Më ishin shpalosur shumë ndodhi nga e kaluara tek shikoja atë. Historia kështu qenka shkruar, thashë më vete. Në momentin kur isha hedhur, poeti i Malësisë e kishte parë Drinin e Bardhë si një kuçedër, e cila gojëhapur priste viktimën, që binte me një shpejtësi të rrufeshme në mes të grykës së thellë e të ftohtë. Pas matines më ishte afruar: Ty vërtet nuk po të dashka as vdekja! Lumi ti… Në syprinë të ujit kisha shikuar fytyrën dhe isha zhytur thellë në Dri pastaj. Tek i merrja erë një manjolle Çabrati, më kishte parë në bregun tjetër syri i keq.
Një makinë me regjistrim të NS ishte lëshuar nga hoteli. Tek dredharakja e parë kishte marrë udhën e lumit dhe ishte parkuar aty diku në një hije pishe. Tre veta kishin dalë: një plisbardhë e dy kryeshtruar. Përreth kishin shikuar. Kishin fikur cigaret dhe kishin fshirë fytyrat me shami. Në turmën gjysmë të lakuriquar ishin shkepur. Dikur ishin nisur në drejtim të një dore, që kishte mbetur e ngrirë në ajër. Ju kishin afruar ujit tek prekeshin disa herë në brez. Nëpër gurë vetëtimthi kishin kapërcyer njëri pas tjetrit.
Edhe ne ishim tre. Por mbetëm dy. I treti kishte hetuar përthekimin në unazë nga hijet, që afroheshin me një lëvizje të çuditshme. Miku u kishte dalur para. Fjalë kishin ndërruar tek më shikonin mua. Unë kisha qeshur. As vetë nuk e di pse. Ata ishin zbehur si fletë e duhanit. Pritnin përgjigjen, ndoshta; ose të bënin punën për çka i kishte qitur udha buzë lumit në pikë vere. Prapë ishin prekur në brez sapo dilnin nga hija. Buzëqeshja ime ishte shtangur diku në rremb. Ata bëheshin më të zbehtë se fleta e duhanit. Miku u kishte thënë: Ky nuk është ai që e kërkoni dhe te ne rrallë del. Sy më sy ishin shikuar. Në syrin e plisbardhit kisha parë një pikëz gjaku, që mbuloi bebzën e zmadhuar më vonë. Dy të tjerët i kishin sytë të thatë, shkretëtirë. Miku kishte hyrë midis nesh: ky nuk është ai që kërkoni. Ata ishin ndalur dhe e kishin shikuar njëri-tjetrin. Për herë të parë nuk i kishin çuar duart nga brezet. Plisbardhi i kishte rrudhur sytë fort dhe rrëmbimthi ishin kthyer. Nëpër të njëjtët gurë kishin kapërcyer ujin e ftohtë. Kishin ndezur makinën me regjistrim të NS.
Më vonë mësova se një ditë gushti në Serbistan ishin takuar dhe të nesërmen në mesditë ishin ngjitur në katin e nëntë të pallatit; krejt të heshtur pa fije gjaku në fytyrë. Aty u kishin treguar se ku gjendem. Pas dy ditësh kishin kaluar ujin e ftohtë tamam si në filma të Hiçkokut mbështjellë me hije. Të bindur se ai që kërkonin nuk isha unë, tym e mjegull ishin bërë grykës.
Shpesh e kisha pyetur mikun: Për çka mund të vrasë Llapi? Ai kishte qeshur pikëllueshëm dhe në tymin e cigares kishte kërkuar diçka. Një mot ishte nisur edhe ky udhës së gjatë e të mundimshme, nëpër të cilën u ktheva pak më parë për ta thyer drynin në derën e shtëpisë.
Të mërkurat e mia pak dallojnë nga ditët e tjera edhe pse ndodh të bjerë ndonjë e kremte rastësisht. Isha shtrirë në një kanape, kërkoja pakëz trimëri tek ndonjë këngë e Arif Vladit kur ra telefoni: A jeni mirë? Po fëmijët? Aliu? Prapë një zë tjetër: Mirë qenkeni? Edhe fëmijët? Edhe Aliu? Po mirë jemi edhe fëmijët, edhe Aliu. Dhe u mbyll biseda. Dhe prapë telefoni. Në anën tjetër dënesje: Ju lutem, a bën t’ju thërrasim më vonë? Arif Vladi ishte nga fundi. Cingërrimat bëheshin më të rënda dhe zbrazej vaji. Gruaja mbyll telefonin gjithnjë e më e shqetësuar. Më drejtohet: Mos ke bërë diçka? A bën gjë i vdekuri, i përgjigjem preras dhe zëri i fortë i Arif Vladit sa nuk m’i ka përgjakur veshët.
Kur na bezdisën edhe ca telefonata, i them: E shkyqim telefonin Zonjë e Madhe. Nesër e zbulojmë misterin. Por gratë janë shpirtra të çuditshëm. E ndiejnë të keqen. Nga gjysma e natës më trandi zëri i saj: Zgjohu, sonte të paskan vrarë! I përgjumur: Si? Më paskan vrarë? Bile edhe të vajtuekan më tha dikush në tel. Nuk e ditkan: përditë më vrasin e zgjohem, i thashë pasi më solli kafenë. Thuaji ç’të duash. Ti sonte qenke i vrarë. A i dëgjon telefonatat? Vërtet kurrë nuk kishin rënë aq shumë telefonata në shtëpinë tonë. E luta: E shkyqim telefonin! Dhe kur i thosha këtë, cingërrima trishtuese më ngriti në këmbë: Shtëpia e Aliut? Po, i përgjigjem zërit të panjohur. Si jeni? Habitshëm më pyeti me një zë tjetër. Paj, si i vdekur më… Tani hoqa edhe plumbin e dhjetë nga trupi, i them në tallje. Plumbin e dhjetë e hoqët? Sa i fortë qenkeni! Bile as lëkurën nuk ma kishte grithur, ia kthej. Në anën tjetër të telit humbet zëri.
Nuk do të na bezdisin më, e qetësoj gruan. Shtrihem në kënape. I njëjti zë dëgjohet: Thatë se e keni hequr plumbin e dhjetë dhe e ruani në pjatën e artë? Më paskët kuptuar gabimisht, zotëri, i përgjigjem qetas. Sonte hoqa plumbin e dhjetëmijtë dhe i mbaj në shuplakë. Në cingërrimën e tretë ngris receptorin: Ti në këmbë qenke?! Po ç’duhet të bëj, krejt akull ia kthej. Asgjë, thotë i largëti, trupin e ke në xhami. Nëse dëshiron, eja e merre! Deri aty paska arritur xhenazja ime? A është e bukur, ju lutem, e pyes pikëllueshëm. Tepër e shëmtuar, zotëri. Si duket edhe Zoti ka çuar duart nga ti. Gruas i drejtohem: Vërtet më paskan vrarë. Do të shtrihem në dhomën tjetër. Kam të ftohtë. Dua t’i shkund edhe plumbat e tjerë nga trupi. Me sy të zgurdulluar më shikon ajo. Pritueshëm ngrit telefonin: Ia lidhëm edhe plagën e nëntë, e dëgjova kur iu përgjigj një telefonate. Mbylla sytë me një buzëqeshje të hidhur. Por, telefonatat nuk pranin. Njërën mezi e kapa, ishte nga Lidhja e Shkrimtarëve: Nekrologun për mua, ju lutem, lëreni për një vdekje më të madhe… Parasysh më kishte vetëtuar poeti i Malësisë, bregut të Drinit tek vraponte me një fletë të bardhë. Tevona ishte shafqur makina me regjistrim të NS dhe tre veta atje në fund të rrugës së shkretë: fytyra e parruar e mikut dhe varret e prindërve në breg të Erenikut. Po, kush ishte talaban apo ndonjë gexhë stepe që më kishte qëlluar tek zbritja Velanisë? Nuk mund t’ia shihja fytyrën. Ishte yni apo i atyre.
Rashë në krah dhe mezi vëreja konturat e ditës. Kishte rënë një hije e frikshme. Së shpejti shtëpia u mbush me njerëz. Askush nuk nxirrte zë. Dikur thashë: një Ali megjithatë qenka vrarë. Oh Zot, deri kur do të na vrasin! Në krye të dhomës qëndronte profesori plak, me ag ishte ulur aty dhe nuk bëzante. Nxori pastaj një pako cigare, e përtypi si një kore buke. Nuk di se ç’ndodhi më vonë. Rrugët gumëzhijnë nga vrasësit e padukshëm. Vështirë e kam t’i bëj leqe vdekjes. Vetëm të mos jetë turpi ynë…
Marrë nga përmbledhja me tregime “Fundi i mitit”. Ndalohet riprodhimi i paautorizuar i përmbajtjes së kësaj faqeje.