Eduard Kukan: Reforma zgjedhore duhet të përfundojë para zgjedhjeve vendore
Në intervistën për gazetën “Shekulli”, Eurodeputeti i Grupimit të Partive Popullore në Parlamentin Evropian, Eduard Kukan, thekson se për reformën elektorale duhen përfshirë partitë e reja, por edhe opozita, shoqëria civile dhe ekspertët
Erjon Dervishi
Bashkimi Evropian ka përcaktuar kritere të qarta për vendet kandidatë të cilat aspirojnë të anëtarësohen në BE. Ecuria dhe finalizimi i reformës së drejtësisë do të përcaktojë edhe ritmin e afrimit të Shqipërisë me Bashkimin Evropian. Eurodeputeti Sllovak, Eduard Kukan i cili i përket grupimit të partive popullore evropiane, në Parlamentin Evropian, ka dhënë një intervistë për gazetën “Shekulli”. Një njohës i mirë i Shqipërisë dhe Ballkanit Perëndimor, Kukan, thekson rëndësinë e reformës gjyqësore dhe procesit të reformës elektorale, e cila sipas tij, duhet të përfundojë para zgjedhjeve elektorale të vitit 2019 në Shqipëri. Ajo që ka rëndësi për Kukan, është zbatimi i të gjitha kritereve të OSBE/ODHIR, të cilat janë edhe bazat kryesore, në të cilën mbështetet edhe reforma elektorale në Shqipëri.
Sezoni parlamentar ka filluar në Shqipëri dhe opozita është në bojkot. A keni ndonjë koment për komunikimin politik mes dy palëve në Shqipëri?
Unë nuk e konsideroj bojkotin, veçanërisht bojkotin e parlamenteve, si mënyra për të zgjidhur dallimet politike. Ato nuk sjellin rezultate pozitive. Siç e kam përsëritur në shumë raste, bojkotet nuk kontribuojnë në krijimin e një mjedisi politik konstruktiv. Në rastin e Shqipërisë, mjedisi i tillë është vendimtar, jo vetëm për proceset e reformave, por edhe për procesin e integrimit në Bashkimin Evropian. Le të mos harrojmë se Shqipëria ka nevojë për institucione demokratike funksionale, përfshirë parlamentin. Opozita luan një rol të rëndësishëm në nxitjen e llogaridhënies së partisë në pushtet, nëpërmjet mbikëqyrjes dhe shqyrtimit në parlament. Parlamenti është një gur themeli i demokracisë, ashtu si dhe shumica dhe opozita, ka ndarë përgjegjësinë për funksionimin e saj. Prandaj, unë mund të thërras të gjithë politikanët, por veçanërisht ata që janë në opozitë, për të nderuar institucionet demokratike dhe për të kontribuar në krijimin e një mjedisi më të mirë politik në vend.
Kukan, një nga reformat kryesore në Shqipëri është ajo e drejtësisë. Si e shikoni ritmin e këtij procesi?
Mendoj se procesi i reformës së drejtësisë në Shqipëri, ka qenë relativisht i shpejtë dhe ka pasur përparim në rrethana mjaft të vështira. Duhet të marrim parasysh se është një reformë komplekse. Ajo sjell ndryshime thelbësore në një degë të tërë të pushtetit shtetëror. Nuk ka të bëjë vetëm me numrin e gjyqtarëve apo prokurorëve që largohen nga sistemi, por për cilësinë e njerëzve që do të mbeten në sistem dhe cilësinë e procesit. Procesi, duhet të krijojë gjyqësorin e pavarur dhe të mbështesë demokracinë shqiptare. Në këtë drejtim, duhet të kujtojmë se reforma ka qenë vendimtare për qytetarët shqiptarë dhe për t’u përgatitur për negociatat me Bashkimin Evropian. Unë nuk mendoj se mund të ketë ndonjë reformë të mirë apo të keqe të gjyqësorit. Është e rëndësishme që reforma të zbatohet siç duhet dhe sistemi i ri i drejtësisë të funksionojë sa më shpejt që të jetë e mundur. Unë besoj se kjo është ajo që qytetarët shqiptarë presin.
Një reformë e iniciuar nga Bashkimi Evropian, është edhe reforma zgjedhore, cili është limit kohor për miratimin e saj?
Politikanët shqiptarë duhet të zgjidhin sa më parë çështjet e amendamenteve të Kodit Zgjedhor. Rekomandimet e OSBE/ODHIR janë mjaft të qarta dhe duhet të miratohen para zgjedhjeve të ardhshme. E vlerësoj që parlamenti shqiptar ka vazhduar dialogun në komitetin “ad hoc” për reformën zgjedhore. Është e rëndësishme të forcohet besimi i qytetarëve në proceset zgjedhore. Për më tepër, zgjedhjet e lira dhe të ndershme janë pjesë kyçe e vlerësimeve të standardeve demokratike në vendet kandidate të Bashkimit Evropian. Mendoj se spektri i gjerë i partive politike, duke përfshirë partitë jo-parlamentare, por edhe opozitën, shoqërinë civile dhe ekspertët, duhet të përfshihen në diskutimin mbi reformën zgjedhore. Ky duhet të jetë proces gjithëpërfshirës, pasi aktorët kryesorë të saj janë qytetarët e vendit.
Kukan, opozita shqiptare dhe mediat, kanë theksuar rritjen e situatës së krimit në Shqipëri. Si e shihni situatën e krimit në Shqipëri? Para disa javësh familja e gazetares shqiptare u kërcënua me armë zjarri? A rrezikohet siguria në Shqipëri?
Sulmi mbi shtëpinë e prindërve të Klodiana Lalës është një akt i pastër kërcënimi. Incidentet e tilla duhet të dënohen fuqishëm dhe duhet të tregojmë solidaritet me gazetarët. Unë do të pres që të gjithë politikanët shqiptarë do mund të bëhen bashkë dhe së bashku do të dënojnë akte të tilla, veçanërisht rritjen e kërcënimeve dhe agresionit ndaj gazetarëve. Në situatën kur një numër në rritje i gazetarëve shqiptarë kërkojnë azil në Bashkimin Evropian dhe SHBA për shkak të punës së tyre, liria e mediave duhet të merret shumë seriozisht.
Biografia
Eduard Kukan është një nga njohësit më të mirë të çështjes shqiptare. Politikani me origjinë sllovake për shumë vite ka qenë pjesë e Parlamentit Evropian duke qenë pjesë e Grupimit të Partive Popullore Evropiane. Kukan ka qenë anëtar i Parlamentit Evropian që nga viti 2009, kohë në të cilën u bënë edhe zgjedhjet për legjislaturën e atij parlamenti. Në fushatën elektorale, ai udhëhoqi listën e kandidatëve të qendrës së djathtë të Kristian- Demokratëve. Bashkarisht me disa kolegë të tij, Kukan formoi Union Kristian Demokrat, në Parlamentin Evropian. Që nga viti 2009, Eduard Kukan, ka qenë pjesë e Komitetit për Çështjet e Jashtme. Një nga institucionet i cili merret posaçërisht me shqyrtimin e ecurisë së vendeve kandidate për në Bashkimin Evropian. Pjesë e këtyre diskutimeve ka qenë edhe Shqipëria. Kukan ka përdorur foltoren e këtij institucioni të rëndësishëm për të raportuar për situatën politike në Shqipëri dhe për çështje të tjera, të cilat kanë lidhje me integrimin e Shqipërisë në strukturat e Bashkimit Evropian.
Në të njëjtën kohë, Kukan ka qenë pjesë e Komitetit për të Drejtat e Njeriut, midis viteve 2009 dhe 2014. Në vitin 2014, Kukan u zhvendos pranë Komitetit të Mbrojtjes dhe Sigurisë. Në vitin 2010, Kukan iu bashkua grupimit të miqve të EEAS, (Europe Union of External Action), pra Veprimet e Jashtme të Bashkimit Evropian, një grup indipendent dhe jo zyrtar, i cili u formua si një grup presioni për të kundërshtuar, inicitaivën e Përfaqësueses së Politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian, Kathrinë Ashton, sepse ajo nuk po i kushtonte një vëmendje të nevojshme Parlamentit Evropian. Kukan u shkëput nga misioni i monitorimit të parlamentit gjatë zgjedhjeve të përgjithshme në Ugandë, në vitin 2016. Kukan ka qenë gjithmonë një përkrahës i Shqipërisë, në rrugën e saj për në Bashkimin Evropian. Në 8 Mars të vitit 2018, Kukan bëri një analizë të përgjithshme të situatës në Shqipëri, përpara Parlamentit Evropian. Në 18 Dhjetor 2018, Kukan foli nga Brukseli për shtyrjen e negociatave ndaj Shqipërisë. Gjatë intervistës së tij për mediat shqiptare, Kukan theksoi se shtyrja e statusit të Shqipërisë nga ana e Këshillit të Ministrave të BE-së, ishte një vendim jo i drejtë. Ndërkohë që në 13 Shkurt 2018, Kukan ishte në Shqipëri, ku paraqiti prioritetet që duhet të ketë Shqipëria, në rrugën e saj drejt Bashkimit Evropian./shekulli/