Sfidat dhe arritjet e studentes shqiptare në Kanada

Ana Qarri është studente në Fakultetin Juridik McGill. Ajo ashtë nga Vlora dhe familja e saj u zhvedos në Toronto, Kanada, kur ajo ishte adoleshente. Në një intervistë për “Diaspora Shqiptare” Ana Qarri tregon se përshtatja me një jetë të re nuk ishte e lehtë, por tashmë ajo ja ka dalë ta kalojë sfidën e emigrimit me të cilën përballen të gjithë.

Jeni larguar nga Shqipëria në moshë të re. Sa ka qenë e vështirë përshtatja me jetën dhe kulturën kanadeze?

M’u desh shumë kohë që të ndihesha si në shtëpi në Toronto. Gjithashtu u desh shumë kohë që familja ime të ndihej e vendosur këtu. Ndryshimi më i madh ishte mungesa e komunitetit. Në Vlorë, ne i njihnim të gjithë përreth, dhe këtu nuk njohim pothuajse askënd. Unë mendoj se shumë njerëz nuk i kuptojnë ndikimet mendore të humbjes së ndjenjës së bashkësisë. Ne e përcaktojmë veten, pjesërisht, me atë që të tjerët dinë për ne, dhe ky ishte një ndryshim masiv në jetën tonë.

Gjatë studimeve në McMaster University në Hamilton, Ontario keni drejtuar gazetën e studentëve të këtij universiteti “The Silhouette”, si Managind Editor (Redaktore Përgjegjëse). Çfarë ju ka mësuar gazetaria dhe aktivizmi shoqëror si studente?

Gazetaria studentore ishte një udhëtim përcaktues për mua. Kam shkruar dhe punuar në Siluetë gjatë gjithë diplomës sime universitare. Fillova të punoja në gazetë sepse më ka pëlqyer gjithmonë të shkruaj dhe informoj njerëzit për çështje të ndërlikuara. Ishte gjithashtu një përvojë që më ndihmoi të përmirësoja ndjeshëm fjalorin tim anglez dhe më dha një arsye për t’u përfshirë vazhdimisht në komunitetin universitar. Unë nuk ndihesha gjithmonë rehat në kampus si një brez i parë kanadez, prindërit e të cilit nuk kishin ndjekur universitetin këtu. Edhe pse prindërit e mi ishin të arsimuar në Universitetin e Tiranës, përvoja e ndjekjes së universitetit në Kanada është shumë e ndryshme dhe ata nuk dinin si të më ndihmonin në asnjë nga ritualet apo vështirësitë e atyre viteve.

 

Mbaj mend një koment nga lexuesit që thuhej se emri Ana është akronim për Activism, News dhe Albania, sepse ju u shquat si shqiptare aktive këtu. Shihet se kjo po ju përcjell edhe pas diplomimit nga fakulteti. Sa ka ndryshuar Ana dhe aktivizimi i saj ndër vite?

Me kalimin e kohës, jam përpjekur të ndërtoj aftësitë që më duhen për të qenë një avokate e fortë për gjërat në të cilat besoj. Kjo është arsyeja pse vendosa të shkoj në shkollën juridike. Si një emigrante që dëshiron të punojë në vende shumë intelektuale si gjykatat dhe institutet akademike, ndonjëherë vëren se ka supozime që njerëzit bëjnë për atë që duhet të dini. Me këtë dua të them se njerëzit që kanë lindur dhe janë rritur në Kanada, prindërit e të cilëve janë kanadezë dhe që vijnë nga familje të arsimuara dhe të klasës së mesme apo të lartë, kanë grupe idesh dhe njerëzish që ata i njohin dhe i pranojnë si të zakonshëm. Pjesë e të qenit emigrant dhe të kesh sukses në një shoqëri të re është të mësosh se si t’i njohësh ato gjëra dhe si të edukosh veten mbi to dhe mbi rëndësinë e tyre në kulturën ku gjendesh. Unë jam bërë shumë më e vetëdijshme për këtë fakt dhe kam punuar për të trajnuar në aftësitë dhe njohuritë e nevojshme.

Në shkrimet dhe në aktivitetin tuaj publik luftoni gjithandej për të drejtat e komunitetit LGBT. Viteve të fundit shihet një progress edhe në Shqipëri edhe në Kosovë. Sa, mendoni ju, kanë ndryshuar shqiptarët në këtë drejtim?

Është e qartë për mua, ndërsa shikoj nga larg, se ka shumë aktivistë të guximshëm që po punojnë për të përmirësuar gjërat për njerëzit LGBTQ+ në Shqipëri. Unë e di që familja ime është rritur shumë në këtë drejtim. Unë jam queer vetë dhe kam jetuar me krenari si një gay shqiptaro-kanadeze për një kohë të gjatë tani. Familja ime ka qenë jashtëzakonisht mbështetëse, edhe pse ata luftuan me të në fillim. Por e di që ka shumë dashuri në komunitetin shqiptar. Diaspora jonë shtrihet në shumë kontinente dhe megjithatë ne i ruajmë lidhjet tona. Nëse gjyshja ime ortodokse greke mund të përshtatet me seksualitetin tim dhe të mësojë të dojë njerëzit me të cilët takohem, mendoj se shumë shqiptarë janë gjithashtu të aftë për atë lloj dashurie të pakushtëzuar.

Në fillim të këtij viti Women General Council Canada (Këshilli i Përgjithshëm i Femrave Kanadeze) ka ndarë për ju bursën kryesore për këtë vit, ku jeni përshkruar si një avokate e fortë për gratë në profesionin e avokatit. Çfarë do të thotë për ju kjo bursë?

Është gjithmonë e mahnitshme kur njerëzit njohin rëndësinë e kontributit të grave dhe personave LGBTQ në profesionin tonë juridik. Unë jam përpjekur gjatë studimeve të mia akademike të mbroj historitë që duhen treguar dhe të jem një kampione për ato histori kur të kem nevojë. Kjo bursë do të thoshte shumë për mua sepse e pranoi atë.

Studioni për Drejtësi në niversitetin më prestioz në Kanada McGill University në Montreal. Çfarë do të thotë kjo për ju?

Unë jam duke hyrë në semestrin e fundit të studimeve të mia në Fakultetin Juridik. Unë jam jashtëzakonisht e lumtur me mënyrën se si ka shkuar ky udhëtim. Ajo që me të vërtetë kam dashur është që në Fakultetin Juridik jep mësim si e drejta e zakonshme ashtu edhe e drejta civile. Shqipëria është një sistem juridik civil, të cilin shpresoj se do ta provoni tek unë në të ardhmen. Unë gjithmonë kam dashur të veproj si një avokat për njerëzit e çuditshëm në Shqipëri dhe shpresoj se një ditë do të kem privilegjin ta bëj atë punë.

Pasi të mbaroj Fakultetin Juridik, do të kaloj një vit duke punuar në Gjykatën e Apelit në Ontario si nëpunës ligji.

I kthehemi edhe njëherë aktivizmit shoqëror.  A kanë nevojë shqiptarët për “queer literature”?

Besoj keshtu. Kur u rrita, nuk e dija vërtet se çfarë ishte një person ndryshe (Queer) ose homoseksual. Ne nuk flasim për këtë në komunitetin shqiptar. Çdo përfaqësim që ekziston është negativ. Si një person queer shqiptar, duhet të jesh vërtet i fortë për të mësuar të duash veten dhe atë që je. Unë jam i mahnitshëm nga aktivistët shqiptarë që luftojnë për të drejtat e tyre brenda vendit dhe ata që duhej të largoheshin nga vendi për të qëndruar të sigurt nga dhuna homofobike.

E vërteta, që unë mendoj se shumë shqiptarë mund të mos duan të dëgjojnë, është se njerëzit shqiptarë LGBTQ+ ekzistojnë dhe kanë gjithmonë. Një shembull i mrekullueshëm i kësaj është fenomeni i “burrnesha” në Alpet Shqiptare. Historia e atyre grave është qartësisht e ndërlikuar dhe nuk po them se të gjitha ato ishin të çuditshme, por ju mund ta imagjinoni se për gratë “queer” kjo mund të ketë qenë një mënyrë e mahnitshme për të jetuar një jetë më autentike. Ka një ndryshim midis asaj që shqiptarët ndiejnë privatisht dhe asaj që thonë publikisht. Unë mendoj se sapo të fillojmë të respektojmë përvojat individuale të secilit pa i marrë ato personalisht, ne si komunitet do të jemi më të fortë dhe më të aftë për të ruajtur gjuhën dhe kulturën tonë në Kanada.

Sa njihesh me komunitetin shqiptar në Kanada?

Nuk ndihem shumë e mirëpritur në komunitetin shqiptar këtu gjatë gjithë kohës. Ndonjëherë jam shmangur të kaloj shumë kohë brenda komunitetit nga frika se ata do të më refuzojnë jo vetëm mua për shkak të seksualitetit tim, por edhe familjes sime. Eshtë një dinamikë e komplikuar, por unë përpiqem sa më mirë të qëndroj e lidhur me rrënjët e mia shqiptare.