Gavrosh Haxhihyseni: A FLISTE JESUI SHQIP?

Thashë ta provoj dhe unë njëherë të bëhem gjuhëtar. Pse jo? E kam këtë të drejtë si shqipfolës, por dhe si një njeri i shkolluar dhe me përvojë të gjatë në të lëçitur.

Për ta provuar po e nis me vargun më epik të Ungjillit sipas Mateut:

Eloi, Eloi, Lama sabachthani!

Këto janë fjalët e fundit të Jesuit në kryq para se ai t’ia dorëzonte shpirtin atit dhe është i vetmi tekst tek Ungjijtë që Jesui e thotë në gjuhën e vet. T’a përkthejmë këtë ofshamë në disa gjuhë.

Në frengjisht: Mon dieux, mon dieux, pourquoi m’a toi abandonnè!

Në gjuhën angleze: My God, my God, why have you forsaken me!

Latinisht: Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me?

Shqip: Zot, o Zoti im, pse më braktise?

Nga të katër përkthimet fonetikisht më afër me gjuhën aramaike është teksti shqip, jo vetëm pse është më konçiz por sepse ka të njejtat rrokje.

Eloi, eloi… zot, o zot… me një zanore ‘o’ të përbashkët.

Sa/bachtha/ni… braktise, sa afër duken me njëra tjetrën këto dy fjalë! Dikur ‘r’ duhet t’i jetë shtuar fjalës aramaike.

Për të mos thënë se fjala lama është afër me shqipen ‘më la’ pra më braktisi. Këtu kemi fenomenin rrotativ por kuptimi përforcon fjalën që pason.

A kemi të drejtë të supozojmë se gjuha aramaike është e ngjashme me gjuhën shqipe? A fliste Zoti shqip?

Le t’a shikojmë këtë teze në një pasqyrë. Do shohim një tezë me kahe të ndërruar. Sikur të themi që shprehja e Jesuit në aramaike është origjinale dhe prej saj kanë ardhur fjalët shqipe:

– Lama – më la.

– ba-kthani – braktise

Cila nga këto është origjinali dhe cila është shëmbëlltyra?

Vështirë të dallohet për sa kohë që të dyja gjuhët janë njëlloj të moçme.

Le të ma vërtetojnë gjuhëtarët.