Geron Kamberi: Shaban Murati dhe 21 autobiografitë diplomatike
Autobiografitë diplomatike apo librat me kujtime të ish-diplomatëve zgjojnë gjithmonë interes me studiuesve e gazetarëve të marrëdhënieve ndërkombëtare për shkak të pranisë së tyre në qendër të ngjarjeve që lidhen diplomacinë dhe që shpesh përcakton fatet e njerëzve apo zhvillime historike. Pavarësisht se nuk zëvendësojnë dokumentat e arkivave ato priten gjithmonë me kërshëri nga opinoni publik e mediat, pasi përmes tyre zbulohen elementë që shpesh nuk arrijnë të ngurtësohen tek relacionet e ftohta diplomatike. Edhe Shqipëria, pas viteve 90 ka përjetuar një sërë botimesh të tilla duke u bërë pjesë e një tradite të konsoliduar, veçanërisht në vendet e Europës Perëndimore e SHBA… Në vijim është një sprovë bibliografike të një liste me botime të kësaj natyre nga ish-diplomatë shqiptarë, të cilat në realitetin e sotëm të marrëdhënieve të Shqipërisë me shtete të ndryshme besoj se kanë interes të lexohen…
BOTIME ME KUJTIME TË ISH-DIPLOMATËVE SHQIPTARË
- ANDONI, K , PIRO. Atje larg… në fund të botës: shqiptaro-argjentinasit në ditarin e ambasadorit, redaktor Ylli Molla, SHB Botart, 370 faqe: me foto; 21 cm. Kopert. e fundit mbi aut. – L.1000, pa tir.
- CAUSHI, SHPËTIM. Diplomacia shqiptare në normalizimin e marrëdhënieve me Gjermaninë Tiranë: SHB Ombra GVG, Viti 2002, 318 faqe; 20 cm. Të dhëna për aut. – Bibliogr. në fund të f. – L.650, Pa tir, ISBN-99927-779-6-6.
- DERVISHI, DASHNOR. 50 vjet marrëdhënie me jashtë, SHB Mediaprint, Viti 2020, 302 faqe, Viti 2020 ISBN-9789928084439.
- HYSENAJ, KUJTIM. Diplomati, redaktor Albana Nexhipi, Tiranë: SHB Dudaj, Viti 2005, 220 faqe; 20 cm. Pa ç., pa tir. ISBN- 99943-33-31-3.
- KRISAFI, KSENOFON. Në kërkim të arit: historia e arit shqiptar të rrëmbyer gjatë Luftë së Dytë Botërore Tiranë: SHB Dita 2000, 2009, 434 faqe me foto; 21 cm. Nga f. 378-419 një shtojcë me faksimile të fakteve.- Para kopert. së fundit mbi aut. – Bibliogr. f. 421-426 dhe në libër – Ka tregues. – L.1000, pa tir.
- KRISAFI, KSENOFON. Diplomaci pas lufte: negociatat me Italinë dhe Gjermaninë për dëmet e luftës në Shqipëri, Tiranë: SHB Dajti 2000, Viti 2009, 362 faqe; 21 cm. Bibliogr. në fund të faq. – Indeks. – Kopert. e fundit mbi aut. – L.1000, pa tir.
- LACO, TEODOR. Një dritare në Kremlin: nga Hrushovi tek Putini, shënime publicistike Tiranë: SHB Toena, Viti 2008, 335 faqe; 23 cm. L.1000, pa tir.
- LIMAJ, HAJRO. Midis Ankarasë e Tiranës, 1990-2000: nga ditari i një atasheu ushtarak, redaktor Xhevat Mustafa,Viti 2012, SHB Emal, ISBN, 9789928041258, L.1000, pa tir. 236 f: me foto; 21 cm, pa tir.
- MALO, JAVER Paris: (1946-1950): Përshtypje e mbresa Tiranë, redaktor Bashkim Gjergji, SHB 8 Nëntori, Viti 1987, 302 faqe.
- MALO, JAVER Paris: (1967-1975): shënime e mbresa Tiranë : SHB Albin, Viti 1994, 270 faqe; 18 cm. Kopert. e fundit ka të dhëna për aut. – Pa ç., Pa tir.
- MILO, PASKAL. Ditari i një ministri të jashtëm: konflikti i Kosovës: 1997-2001, Tiranë: SHB Toena, 2009, 448 faqe. : 16 fl. me foto ; 24 cm. Parath. nga Wolfgang Petritsch. – Kopert. mbi aut. – Indeks. – L.1500, pa tir.
- MILO, PASKAL. Kosova, nga Rambuje në pavarësi : intervista 1997-2008, Tiranë : SHB Toena, Viti 2009, 275 faqe. ; 20 cm. Botim me rastin e përvjetorëve të Pavarësisë së Kosovës dhe Konferencës së Rambujesë. – Indeks. – L.600, pa tir.
- MURATI, SHABAN. Enigmat diplomatike të pavarësisë së Kosovës: (fletë nga ditari i një ambasadori) redaktor Dashuri Murati, Tiranë : SHB Kristalina-KH, 2007, 352 faqe. ; 20 cm. L.500, pa tir.
- MUSTAFAJ, BESNIK. Fletorja rezervat: shënime jashtë valixhes diplomatike, Tiranë : SHB Arbri, 1996, 263 faqe. ; 22 cm.
- MUSTAFAJ, BESNIK. Fletorja rezervat: shënime jashtë valixhes diplomatike, Tiranë : SHB Ora, 2004, 288 faqe. ; 23 cm, L.650, pa tir, ISBN-99927-977-0-3.
- MUSTAFAJ, BESNIK. Fletorja rezervat: shënime jashtë valixhes diplomatike : ditar 1994-1995 Tiranë : SHB Toena, 2009, 270 faqe. ; 20 cm, Pas kopert. së parë mbi aut. – L.800, pa tir.
- NESHO, AGIM. Në mirëbesim: shënime të një ambasadori Tiranë: SHB Korbi, Viti 2008, 539 faqe. : 8 fl. me foto ; 24 cm. L.1000, pa tir. ISBN- 99943-934-0-5.
- PAPAJORGJI, JUSTIN. Për Kinën e sotme : kujtime e shënime të një diplomati në Pekin redaktor Petrit Hajdini, Tiranë : SHB Geer, Viti 2007, 239 faqe; 20 cm. Bibliogr.: f.239. – L.500, tir.300.
- PEKA, MAXHUN. Një jetë në diplomaci, redaktor Rexhep Shahu, ,379 faqe ,SHB Onufri, Viti 2018, me foto ISBN 9789928261182, me foto 25 cm , L.2000,pa tir.
- PAPUCIU, ALFRED. Meditim për shqiptarët, Evropën dhe Kombet e Bashkuara : refleksione dhe kujtime = Reflection sur lrs Albanais, l’Europe et les Nations Unies: reflections et mémoires redaktor Aleksandër Cipa, Tiranë: SHB Toena, 2004, 271 faqe. ; 20 cm. ISBN-99927-1-846-3,
- PLAKA, SOKRAT. Kujtime, redaktor Gjon Borici, Tiranë: SHB Marin Barleti, 2004, 96 faqe. : me foto ; 20 cm. Kopert. e fundit ka të dhëna për aut. – Pa ç., pa tir.
- POLOVINA, YLLI. Ditari i Romës, redaktor Përparim Xhixha, Tiranë: SHB Mësonjëtorja e parë, 2000, V.1, Viti 286 faqe; 21 cm. L. 340, tir. 1000, ISBN- 99927-46-06-8.
- POLOVINA, YLLI, Kur u vra Azem Hajdari: libri i dytë i ciklit “Ditari i Romës redaktore Suela Kolpepaj, Tiranë: SHB Albin, Viti 2000, V.2, 281 faqe; 21 cm. Kopert. e fundit ka të dhëna për aut. – L.600, Pa tir. ISBN- 99927-51-35-5.
- POLOVINA, YLLI. Skafistët në “Top sekret”: libri i tretë i ciklit “Ditari i Romës” redaktore Lidra Zegali, Tiranë: SHB Argeta-LMG, Viti 2003, 245 faqe. ; 21 cm. L.500, pa tir. ISBN- 99927-43-90-5.
- RAMA, LUAN Francë – Shqipëri = France – Albanie: krushq të largët… përgatiti për botim Xhevat Lloshi, Tiranë: SHB Argeta-LMG, 2002,Viti 409 faqe: 14 f.me il. ; 21 cm. L.850, Pa tir. ISBN- 99927-43-41.
- ROSHI, NAPOLON Që shekulli i 21-të të mos nisë me një Bosnjë tjetër : shënime nga Sarajeva, Lubjanë, Viti 1996, 77 faqe; 18 cm.
- STAROVA, ARJAN. Nëpër hapësirat e politikës së jashtme e të diplomacisë në vitet 1992-2004, redaktor Meleqe Shopi, Elbasan: SHB Silver, 2005, Viti 358 faqe; 20 cm, Pa ç., pa tir. ISBN- 99943-692-0-2.
- ZENELI, BASHKIM. Për Gjermaninë, histori diplomatike dhe kujtime, redaktore Enkeleda Ristani, Marsilda Nini, Viti 2015, SHB UET Press, ISBN 9789928190659, XX, 558 faqe. ; 23 cm.
- ZENELI, BASHKIM. Miqësi e trazuar: Greqia në kujtimet e ambasadorit, Viti 2018, SHB UET Press, ISBN 9789928236678,658 faqe, Bibliogr. në fund të f. – L.1500, pa tir.
- VUKAJ, SHAQIR. Rusia dhe Kosova: shënime të një diplomati, redaktore Emirjona Vukaj, Tiranë: SHB Enrico Cuccia, 2007, 672 faqe; 23 cm. Shënime në fund të faq. – L.1200, pa tir.