Astrit Lulushi: Avokati i Popullit

Louis Brandeis

Ndërsa studionte në Shkollën Juridike të Harvardit, Louis Brandeis mori kurse me një profesor të hapur antisemitik. Një ditë, Louis, duke mbajtur tabakanë e tij të drekës, u ul pranë profesorit në dhomën e ngrënies së universitetit. Duke shfaqur paragjykimin e tij, profesori i tha Louis se një derr dhe një zog nuk duhet të hanë së bashku. Louis, duke ruajtur qetësinë e tij, u përgjigj: “Mos u shqetëso, profesor. Unë do të fluturoj larg” dhe u zhvendos në një tryezë tjetër.
Në një incident tjetër, profesori vazhdoi antagonizmin e tij dhe i bëri një pyetje Louis gjatë një testi. Ai pyeti: “Nëse do të gjeje një thes me urtësi dhe një thes me para në rrugë, cilën do të merrje”? Louis u përgjigj: “Atë me paratë, sigurisht”. Duke u përpjekur për ta stereotipizuar Louisin si lakmitar, profesori tha se do të kishte zgjedhur mençurinë. Louis u përgjigj me zgjuarsi: “Secili merr atë që nuk ka”.
Louis do të diplomohej në Harvard Law në 1877 në krye të klasës së tij me një GPA (Grade Point Average) rekord, që do të qëndronte për rreth tetë dekada.
Louis ishte brilant, mendjemprehtë, i patrembur dhe këto përvoja parashikuan këmbënguljen dhe qëndrueshmërinë që ai do të sillte më vonë në karrierën e tij juridike, ku do të bëhej i njohur si “avokati i popullit” për angazhimin e tij ndaj kauzave publike, punën pro bono për punëtorët dhe punëtorët, të drejtat dhe përpjekjet për mbrojtjen dhe formësimin e ligjeve në dobi të njerëzve që punojnë. Për këtë rol, Louis do të shkruante,
“Publiku shpesh është i përfaqësuar në mënyrë joadekuate ose tërësisht i papërfaqësuar. Kjo paraqet një gjendje të një padrejtësie të madhe ndaj publikut. Si rezultat, shumë projektligje kalojnë në legjislaturat tona të cilat nuk do të ishin bërë ligj nëse interesi publik do të ishte përfaqësuar në mënyrë të drejtë. Ata prej jush që ndihen të tërhequr drejt profesionittë avokatit, mund të jenë të sigurt se do të gjeni në të një mundësi për dobi të pashoqe”.
Pasi punoi për vite në sektorin privat si avokat, në vitin 1916, Louis u emërua për t’u bërë gjyqtar i Gjykatës së Lartë të SHBA. Debati mbi emërimin e tij ishte aq intensiv sa çoi në një ngjarje të paprecedentë: për herë të parë, Komisioni Gjyqësor i Senatit zhvilloi një dëgjim publik për një emërim. Kjo i lejoi individët të dëshmonin para komisionit, duke paraqitur argumente pro dhe kundër konfirmimit të Louis. Ai u konfirmua dhe u bë anëtar i Gjykatës së Lartë.
Në rolin e tij, Louis ishte i njohur për skepticizmin ndaj pushtetit të pakufizuar dhe aktiviteteve ekonomike monopoliste. Louis mbrojti federalizmin, duke lejuar legjislaturat e shtetit të adresojnë nevoja të ndryshme. Dhe qëndroi për rëndësinë e fjalës së lirë, ndër të tjera.
Louis Brandeis doli në pension nga Gjykata e Lartë më 1939 dhe vdiq dy vjet më vonë, në moshën 84 vjeç.