Ljubomir Filipovic: Beogradi duhet të zëvendësohet me Zagrebin

Dje, po shikoja një të ri nga Nikshiqi duke marrë pjesë në një sondazh në rrugë dhe duke shpjeguar se nga ishte pa thënë saktësisht se nga ishte. Malazezët shihen si njerëz të pëlqyeshëm në Zagreb sot. Është e mundur të shihet vallja popullore Crmnica Oro në rrugët e Zagrebit, të dëgjohen njerëzit që këndojnë këngë malazeze. Është investuar shumë energji dhe kohë, si dhe vullnet i mirë nga të dyja palët, në mënyrë që, nga perceptimi i agresorëve, malazezët tani të shihen si njerëz të pëlqyeshëm.

Mali i Zi është i varur nga Serbia. Disa gjëra që duhej të zgjidheshin menjëherë pas referendumit, nuk u zgjidhën. Ne ende instinktivisht vazhduam të shikojmë Beogradin kur bëhet fjalë për kulturën, kur bëhet fjalë për produktet për konsum masiv. Kemi një situatë të çmendur që në disa dyqane sot uji i Serbisë shitet më lirë se uji i Malit të Zi.

Ky nuk është një tekst emocional dhe serbofobik. Ky është një rekomandim praktik dhe racional. Serbia është në një gjendje krize të vazhdueshme politike, në rritje të autoritarizmit dhe nazizmit. E gjithë kjo derdhet në Mal të Zi shumë lehtë dhe shpejt, duke pasur parasysh se pas procesioneve fetare, ne u futëm edhe një herë thellë në të njëjtën hapësirë politike dhe kulturore si Serbia.

Në vend që të presim që Serbia të ndryshojë, ne duhet të bëjmë gjithçka për të reduktuar ndërvarësinë me Beogradin. Nëse do të kishim ndërtuar autostradën Adriatiko-Jonian si prioritet, do të kishim punuar për interesat tona dhe jo kombëtare serbe. Nga ana tjetër, universiteti dhe shëndetësia janë më të mira në Zagreb dhe me cilësi më të lartë. Kultura masive në Kroaci është më e pranueshme për kulturën malazeze. Në vend që të mbështetemi në RTS, Pink dhe kanale të tjera serbe, ne mund të mbështeteshim më shumë në kanalet kroate, të kishim bërë marrëveshje ndërshtetërore që do të mundësonin shkëmbim më të lehtë kulturor dhe arsimor.

Ky është interesi ynë. Dhe është gjithashtu një interes kroat. Është më mirë që kroatët të kenë një Mal të Zi të pavarur në kufirin jugor se sa një mbështetje të idesë së Serbisë së Madhe. Tani e ndjejnë më së miri. Për një bashkëpunim të mirë dhe të frytshëm, të dyve do të duhej të bënim disa lëshime pa kërkesa maksimaliste.

Shpesh flas për çështjen e ambasadave jorezidente, rreth 30 prej të cilave ndodhen në Beograd. Ambasadorët dhe ambasadat përgjegjëse për Malin e Zi jetojnë në flluska të opinionit publik serb, në një vend opinioni publik i të cilit është kryesisht armiqësor ndaj Perëndimit dhe NATO-s. Imagjinoni sa ndikon në Malin e Zi sa i përket raportimit politik, në raport me shoqërinë civile, grantet, mediat. Do të ishte më logjike nëse ambasadat kompetente për Malin e Zi do të ishin në Zagreb, në kryeqytetin e vendit aleat të NATO-s.

Imagjinoni që ne e kemi forcuar kultin e Hajdukut në bregdetin ku Hajduku është mbështetur gjithmonë në ish-Jugosllavi. Në vend të kësaj, grafitet Torcida po fshihen dhe fshihen në Tivat, dhe në çdo hap ka grafite të Zvezdës dhe Partizanit, degët e tifozëve të të cilëve mbivendosen për sa i përket anëtarësimit me organizatat radikale nacionaliste dhe klerikale serbe.

Derisa shteti malazez të jetë i vetëdijshëm për bashkëpunimin strategjik – bashkëpunimi ndërmjet shoqërisë civile malazeze dhe shtetit kroat duhet të përshpejtohet dhe lehtësohet. Kroacia nuk mund të bëjë gjithçka vetëm. Kroacia duhet të fitojë rëndësi strategjike në Perëndim për Malin e Zi, të përhapë ndikimin properëndimor në Mal të Zi përmes ndikimit kroat, i cili është afër nesh dhe i kuptueshëm. Ai identitet malazez, transatlantik dhe qytetar forcohet me ndihmën e institucioneve kroate.

Ashtu siç Rusia po përdor tani Serbinë për ndikim keqdashës, vendet e NATO-s dhe BE-ja duhet të ndihmojnë Kroacinë të përhapë ndikimin e saj në Mal të Zi. Kjo do të thotë më shumë malazezë në universitetet kroate, më shumë produkte kroate në raftet e dyqaneve tona, drejtimin e rrugëve tona dhe infrastrukturës tjetër drejt Perëndimit dhe uljen e tensioneve që lidhen me çështjet si Prevlaka dhe Adriatiku.

https://www.cdm.me/english/belgrade-should-be-replaced-with-zagreb/