Ljubomir Filipovic: Çfarë duan francezët për Ballkanin?

Gjatë mandatit të dy ambasadorëve të fundit në Mal të Zi, Franca vendosi të ketë një prani më të dukshme në vendin tonë. Ambasadori Thimonier ishte mjaft i dukshëm, kryesisht në konflikte dhe në ashpërsinë e tij ndaj “nacionalistëve malazezë”. Ai nuk e shihte ndikimin serb dhe rus në vend si kërcënim. Ose të paktën këtë nuk mund ta vëmë re në hapësirën publike. Megjithatë, Thimonier nuk shkoi aq larg sa të mbështeste hapur dhe publikisht ndikimin serbo-rus në Mal të Zi. Ambasadorja Maskay e bëri këtë me intervistën e saj për gazetën ruso-serbe Borba, e cila drejtohej nga nacionalisti ekstrem serb Drazen Zhivkoviç dhe që sipas thashethemeve dyshohet se është marrë nga tabloidi serb Alo. Borba po bëhet më i fortë. IN4S po bëhet i margjinalizuar.

Por le të kthehemi në Francë. A është sipërfaqësi, apo thjesht egoizëm, duke kërkuar vetëm për të bërë një fitim për industrinë franceze? Tani për tani, ne kemi paguar më tepër për anijet, të cilat mund të mos udhëhiqen nga askush. Dhe serbët paguan rëndë edhe avionët francezë.

Megjithatë, cilado qoftë qeveria jonë dhe cilido qoftë ministri ynë i mbrojtjes, ne jemi anëtare të NATO-s dhe shitjet brenda aleancës janë të mira dhe të dëshirueshme. Mirëpo, në rastin e Serbisë, francezët tregojnë papërgjegjshmëri të jashtëzakonshme, veçanërisht duke pasur parasysh se Serbia nuk do të jetë kurrë pjesë e NATO-s dhe se në rast të një krize të madhe, në mënyrë oportuniste do të vihej në krah të armiqve të mundshëm.

Por francezët nuk ishin asnjëherë mendjemëdhenj për të armatosur armiqtë e mundshëm. Nëse nuk do të ishte presioni i aleatëve, sot rusët do të pushtonin Ukrainën me dy helikopterë francezë. Pasi Sakrozy ndërmjetësoi për t’i dhënë fund luftës në Gjeorgji, duke ngrirë konfliktin dhe pushtimin de facto të 20% të territorit gjeorgjian nga Rusia, në vitin 2011 francezët ranë dakord me Putinin për marrëveshjen e shekullit.

Tani ata po i shesin aeroplanë Serbisë, të cilët mund të përdoren për të sulmuar Kosovën, ose neve, ose Bosnjën. Gjithçka është e mundur.

Për një kohë të gjatë kam qenë në mëdyshje se përse ambasadori Maskay i ka dhënë një intervistë Borbës, kështu që mua më është bërë e qartë kur e pashë pranë Milutin Gjukanoviçit kur po nënshkruhej memorandumi i bashkëpunimit ndërmjet kompanive energjetike malazeze dhe franceze. Milutin Gjukanoviç, një politikan pro-rus i DF.

Nuk e di se cila është strategjia franceze. A po mashtrojnë veten se shitja e armëve do t’i largojë serbët nga Putini? Ata thjesht po përfitojnë nga situata dhe po luftojnë për interesat e tyre?

Nëse është kjo e fundit, është plotësisht legjitime. Askush nuk i pëlqen askujt në marrëdhëniet ndërkombëtare. Shumë më tepër lidhet me interesin. Por Perëndimi mbështetet në diçka tjetër. Në disa karta dhe konventa. Jemi mbledhur rreth disa vlerave. Të paktën duhet të jemi. Për shembull, SHBA dhe Britania e Madhe, Gjermania, BE-ja dhe disa vende më të vogla si Norvegjia, Holanda dhe Suedia, kanë ndihmuar shoqërinë civile për vite me rradhë dhe kanë investuar para dhe kohë për të forcuar demokracinë dhe sundimin e ligjit në këtë vend…

Unë nuk e pashë që Franca të vepronte në atë fushë. Pak shkëmbim kulturor dhe kaq. Unë do të korrigjoj veten nëse e kam gabim. Dhe tani ata papritmas shfaqen në Ballkan dhe rreshtohen me ato forca politike që ndajnë vlerat me ata kundër të cilëve u bashkuan të gjithë në atë vend në zgjedhjet franceze verën e kaluar. Po, Le Pen është e keqe, por atëherë sa i mirë është Milutin Gjukanoviç. Po, Valuers Actuelle dhe Bulevardi Voltaire janë problematikë, por Borba është i mirë. Këto janë mesazhet e dërguara nga diplomacia franceze në këtë vendin tonë. Dhe nuk duhet të jetë kështu, sidomos pas rolit të turpshëm që luajti Franca në zhdukjen e vendit tonë në 1918.