Dy ese nga Astrit Lulushi

Severus

Romake nuk ishte Roma, por e gjithë perandoria, ashtu si më pas bizantine nuk ishte vetëm Bizanti, fshati ku u themelua; dhe Osmane nuk quhej vetëm Turqia. Ishte thjesht Perandori, ku në krye mund të vihej një romak, bizantin, turk, të gjitha vendet kontribuonin. Prandaj gjejmë ilirë, grekë, afrikanë, dhe të kombeve të tjera në krye të tyre. Të romanizuar ose të turqëzuar, ata ruajtën kombësinë e tyre.

Septimius Severus është cilësuar si perandori më i ashpër në historinë e Perandorisë Romake. Ai ishte romako-libian, dhe një nga perandorët më të frikshëm dhe më me ndikim. Mbretërimi i tij zgjati nga viti 193 deri në vdekjen e në vitin 211, dhe u shënua nga një sërë arritjesh dhe veprimesh të guximshme që krijuan reputacionin e tij si perandor vërtet i ashpër.

Aftësia ushtarake e Severus ishte legjendare. Një nga bëmat e tij më të dukshme ushtarake ishte fushata e tij kundër Perandorisë Parthiane (persiane). Pavarësisht se u përball me terren sfidues dhe armik të frikshëm, Severus arriti të sigurojë fitore të rëndësishme dhe madje pushtoi kryeqytetin parthian të Ktesifonit. Ky triumf, jo vetëm tregoi gjenialitetin e tij strategjik, por edhe vendosmërinë e palëkundur në fushën e betejës.

Ashpërsia e Severus nuk ishte e kufizuar vetëm në pushtime. Ai ishte gjithashtu i njohur për sundimin e tij me grusht të hekurt për të rivendosur rendin dhe stabilitetin brenda perandorisë. Me marrjen e pushtetit, Severus eliminoi me shpejtësi rivalët dhe konsolidoi autoritetin, duke i dhënë fund periudhës kaotike të njohur si Viti i Pesë Perandorëve.

Fuqia e tij e lejoi të zbatonte një sërë reformash që synonin forcimin e shtetit romak.

Për më tepër, Severus ishte një mbrojtës i arteve dhe arkitekturës. Nën sundimin e tij, u ndërmorën shumë projekte të mëdha ndërtimi, duke lënë një ndikim të qëndrueshëm në peizazhin urban të Romës. Një nga përpjekjet e tij më të njohura arkitekturore ishte ndërtimi i Harkut të famshëm Septimius Severus në Forumin Romak. Ky hark monumental shërbeu si testament për arritjet e tij ushtarake dhe ishte stolisur me relieve që përshkruanin skena nga fushatat e tij fitimtare.

Megjithatë, ndërsa mbretërimi i Severus ishte padyshim mbresëlënës, është subjektive ta pretendosh atë si perandorin “më të ashpër” në historinë romake. Perandoria Romake krenohej me një varg të gjatë perandorësh të fuqishëm dhe me ndikim, secili me kontributet dhe arritjet e veta unike.

Perandorë të tillë si Augusti, Trajani dhe Marcus Aurelius gjithashtu lanë gjurmë të pashlyeshme dhe mund të konsiderohen po aq të ashpër në vetvete.

Thuhet se para se të vdiste, Severus u kishte dhënë këshilla bijve të tij: “Jini të harmonishëm, pasuroni ushtarët, përbuzni të gjithë të tjerët”.

Me vdekjen e tij më 211, Severus u hyjnizua nga Senati dhe u pasua nga djemtë e tij, Caracalla dhe Geta, të cilët u këshilluan nga nëna e tyre, Julia Domna. Severus u varros në Mauzoleumin e Hadrianit në Romë

Sllavët

Sllavët e kanë prejardhjen nga Rusia” – është një e pavërtetë e kthyer në mit. Ndoshta Rusia ishte shteti më i fortë, prandaj u bë qëndra e mbarë sllavizmit.

Historianët thonë se vendi origjinal ku lindën sllavët dhe ku filluan migrimet e tyre për t’u vendosur në pjesën më të madhe të Evropës ndodhej diku afër kufirit aktual të Bjellorusisë me Ukrainën. Ata i bazojnë këto përfundime në gjuhën e hershme sllave, e cila nuk kishte fjalë për të përshkruar detajet e bregdetit ose peizazhit malor, dhe shumë emra të bimëve dhe pemëve të Evropës Qendrore dhe Jugore- por i huazuan nga gjuhët e banorëve që gjetën.

Dihet se kulturat arkeologjike të hershme zgjerohen nga Lindja në Perëndim. Dëshmitë arkeologjike gjithashtu mbështesin origjinën e tillë të sllavëve. Por njohuritë mbi atdheun e tyre janë disi të kufizuara. Megjithatë, disa etnonime të lashta ose emra njerëzish mund t’u atribuohen sllavëve, si Budinians, Neuri, Venedi ose Venethi, Suobenoi, Antes dhe në fund Sklabenoi – emri i hershëm bizantin i sllavëve.

Popujt sllav filluan zgjerimin e tyre në periudhën e migrimit të vonë, rreth shekujve V dhe VI, kur pjesa më e madhe e Evropës Lindore dhe Qendrore u shpopullua nga bastisjet hunike. Hunët ishin një prej popujve nomadë aziatikë, të cilët dominuan pjesën më të madhe të Azisë dhe Evropës lindore që para vitit 300 p. e. s. , duke pushtuar toka të Perandorisë Romake në shekujt IV dhe V. Shumë nga banorët – ostrogotët, vizigotët, vandalët, langobardët, burgundët etj morrën rrugën për migrime në pjesë të ndryshme të Perandorisë. Më në fund, Perandoria e Hunëve ra. Shumë popuj u shpërngulën dhe vazhduan udhëtimin e tyre për të gjetur venbanime të reja. Kishte shumë toka të lira dhe të hapura për t’u vendosur sllavët.

Disi më vonë kolonët sllavë u përballën me kufijtë e zgjerimit të tyre – lumin Elba në Gjermani dhe Danub -ku grupet luftarake sllave kaluan lumin në përpjekje për të sulmuar Perandorinë Romake Bizantine ose Lindore.

Sllavët ishin fermerë shumë efikasë dhe i toleronin lehtësisht vështirësitë e të jetuarit në një epokë të errët pa luks e me mallra minimale. Por kjo mënyrë jetese duket se ishte efektive, pasi së shpejti ata përjetuan një shtim të popullsisë dhe një tepricë në ushqime. Më pas erdhi pasuria dhe fuqia politike që çuan në formimin e hierarkive fisnore dhe krerëve, që nga ana e tyre u bashkuan me shtetet e hershme mesjetare, si Karatania ose Moravia e Madhe. Së shpejti u shfaqën shumë shtete më të njohura – Bullgaria, Çekia ose Bohemia, Kroacia, Serbia, Polonia dhe Rusia. I fundit ishte një vend i madh në Evropën Lindore me një qendër të fortë fetare, politike, sociale dhe ideologjike – Kiev, një nga qytetet më të populluara evropiane në atë kohë. Nga ky shtet dolën kombet sllave lindore – bjellorusët, rusët dhe ukrainasit.