Dr. Thomas Bickl: BE po paguan çmimin me humbjen e besueshmërisë së premtimeve në Ballkan

Qëndrimi separatist i udhëheqësit të Republika Srpska është vetëm maja e ajsbergut të krizës në Bosnje dhe Herzegovinë (BiH).

Për momentin, Rusia po tërheq në mënyrë të pamatur peshën e saj maksimale në skenën ndërkombëtare. Ajo ka qenë në gjendje të shantazhojë anëtarët e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, SHBA-në, Francën dhe Britaninë për të nxitur interesat e saj në BiH.

Kohët e fundit, Moska arriti të dobësojë pozicionin e Përfaqësuesit të Lartë (OHR) i cili supozohet të mbikëqyrë zbatimin e Dejtonit Marrëveshja e vitit 1995.

Rusia e bëri këtë duke rënë dakord vetëm për një zgjatje të forcës ndërkombëtare të paqes EUFOR Althea me kushtin që OHR të mos përmendet më në Rezolutën përkatëse të Këshillit të Sigurimit, e për të mos folur për të mos iu referuar më personalisht organit të OKB-së.

BE dhe SHBA, ndonëse janë kthyer në modalitetin e bashkëpunimit nën Biden për Ballkanin Perëndimor, duket se ndjekin një politikë qetësimi kundrejt Republika Srpska (RS) dhe Dodik. Shpërblimi i tij duke u përpjekur për të garantuar më shumë kompetenca për dy entitetet e BiH, përkatësisht për çështjet e sigurisë në kurriz të nivelit federal, dobëson Bosnjën dhe Hercegovinën në tërësi. Përveç kësaj, ajo bie ndesh me idenë e sanksioneve kundër udhëheqjes së RS.

Sanksionet ekonomike, megjithatë, do të ishin kundërproduktive, në fund të fundit, për shkak të ekonomisë së brishtë në Bosnjë dhe Hercegovinë në përgjithësi, si dhe do të rrisnin nivelin tashmë shumë të lartë të papunësisë, veçanërisht në mesin e të rinjve. Të mos harrojmë se vendi që kishte 4.5 milionë banorë në vitin 1992 është afër një popullsie prej 3 milionë banorësh, një ikje të trurit tejet shkatërruese dhe e paprecedent.

Një shpërbërje e mëtejshme e BiH do të zvogëlonte pothuajse në zero perspektivën tentative të anëtarësimit në BE. Duket sikur BE-ja tani ka filluar të paguajë çmimin për humbjen e besueshmërisë së premtimit të saj të zgjerimit, shpërblim për reforma në Ballkanin Perëndimor.

Nuk është çudi që vetot e pamatura dhe politikat e identitetit të qeverive kombëtare, siç shihet në rastin e Bullgarisë përballë Maqedonisë së Veriut, ose një qëndrim i përgjithshëm populist kundër zgjerimit të qeverive gjetkë, p.sh. në Francë apo Holandë, ka shkatërruar pjesën më të madhe e nxitjes së reformave në vendet kandidate, një kurs i papërgjegjshëm dhe mjaft dritëshkurtër.

Nëse Evropa vazhdon të injorojë interesin e saj strategjik për marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe stabilitetin përmes prosperitetit në fqinjësinë e saj të afërt, ajo do ta humbasë atë në favor të Kinës, Rusisë dhe Turqisë. Mënyra e vetme për të ndikuar pozitivisht në të ardhmen e Bosnjë-Hercegovinës dhe të vendeve të tjera dhe të njerëzve në rajon është që BE të angazhohet në mënyrë aktive dhe të shpërblejë reformat integruese dhe frymën e pajtimit – për të mos bërë pikërisht të kundërtën./ Brusselstimes/ Titulli redaksional/ Gazeta Shqip