Shpesh në luftën politike të pa skrupull shqiptare, përmendet Lëvizja e Haxhi Qamilit e vitit 1914, si simbol i diçkaje te vjetër, apo simbol i tradhtisë kombëtare. Lëvizje që komunizmi kërkonte dhe me studimet e veta e bëri si lëvizje fshatare…nuk ishte as më shumë as më pak një Pugaçov shqiptar. Madje dhe në zhargonin e kryeministrit tonë, kripto-katolik Edi Rama ka zënë kaq shumë vend figura e Haxhi Qamilit sa dhe një muaj, më parë ai i quante të gjithë ‘Haxhi Qamilë’, madje kur Rama zhvilloi një takim elektoral në Tropojë dhe Kukës, ku prezantoi kandidatët për kryebashkiakë para zgjedhjeve lokale e quajti Presidentin Meta, Haxhi Qamil.

“Meta ka marrë përsipër pjesën e dhunës institucionale. Ka marrë përsipër molotovët institucionalë. Ka marrë përsipër t’i gjuajë me molotov Amerikës, Europës. Haxhi Qamili kur mori kot atëherë i çuan fjalë ata i thanë sikur po e tepron se po preken interesat e Francës. Reagoi Amerika dhe Italia, tha unë nuk kam anuluar zgjedhjet në Amerikë. Njësoj si Haxhi Qamili, i cili tha sa të kem Shijakun dhe Kavajën nuk pyes Amerikën. Është ky vend që nxjerr Haxhi Qamilë”.

Si rrallë here, kësaj herë rashë dakord vetëm me fjalinë e fundit të Ramës. “Një vend që nxjerr Haxhi Qamilë”. Thonë se çdo krahasim çalon, por krahasimi i politikanëve tanë, i Ramës, i kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, por edhe i disa përfaqësuesve të PD-së në memorialin e viktimave të Grushtit të shtetit të 15 Qershorit në Turqi, ngjason me shumë me ngritjen e flamurit të Perandorisë Osmane nga Haxhi Qamili apo mulla Qazim Beqari shpalosi parullën “Duam Babën”. Më 3 qershor 1914 në një mbledhje në Kavajë, ndër kërkesat e shumta ishte edhe largimi i Princ Vidit të sjellë nga Fuqitë e Mëdha. Kryengritësit myslimanë kërkuan ribashkimin e Shqipërisë me shtetin osman ose së paku të qeverisej nga një sundues osman, rivendosjen e Sheriatit, heqjen e flamurit shqiptar dhe rivendosjen e flamurit osman.

A kërkon këtë Rama apo Veliaj?  Nuk e besoj. Apo kërkon vëlla Edi të shantazhojë BE-në, SHBA-në  me hijen e vëlla Tajipit? Mundet. Apo dhe diçka për tej, apo më të errët, alla mafioze me linja avionësh ? Se di. Pse nisi pikërisht tani Linja ajrore shqiptare?

Çfarë i duhet Shqipërisë të futet në politikën e brendshme të Turqisë? Të pyesim vëlla Edin?

Habi. “Heronjtë e Erdoganit”, ata që dhanë jetën në mbrojtje të tij, kur u bë tentativa e grushtit të shtetit, qenkan nderuar me një përmendore! Ku në një rrugë, nga më të bukurat e Kryeqytetit! Ngjarja ka ndodhur me 15 Korrik, pra një muaj më parë. Një terr informativ e kishte mbuluar këtë manifestim madhështor, në mes të ditës, bash në zemër të Tiranës. Mund te shihni  videon që ka shpërndarë Ambasada Turke. Turma me flamuj shqiptarë dhe turq, marshojnë drejt Kodrave të Liqenit. Nënkryetari i Bashkisë së Tiranës duket në video që përshëndet aktivitetin. Në sfond të tij lexohet “Fitorja e Demokracisë së 15 Korrikut -Tiranë, Shqipëri”. Në fytyrë i lexohet shqetësimi, sikleti dhe padurimi për tu larguar…Ishte një nga detyrat më të vështira që ka kryer prej marrjes së detyrës….Por pse media bashkiake me 47 punonjës nuk u gjend aty. Asnjë televizion për be, asnjë portal, asnjë gazetë. Asnjë status në FB. Bëhet fjalë për mediat shqiptare sigurisht. Ndërsa media kryesore turke, televizioni shtetëror turk TRT dha një kronikë për këtë ngjarje… Kryeministri ishte larguar në rezidencën verore të Erdoganit në Marmara dhe ne e shijuan kronikën me verë të mirë te tij me vëllain e madh, Tajip. Dhe kjo ndodhi pasi vëlla Edi me ministrin e Brendshëm turk Süleyman Soylu ishin marrë vesh, siç raportonte Anatolli Ajans:  “Në takimin e mbyllur për mediat mes dy delegacioneve të kryesuara nga kryeministri Rama dhe ministri Soylu u diskutua rreth Organizatës Terroriste FETO, luftës kundër krimit të organizuar dhe çështjeve të migracionit”, Në takimin midis delegacioneve i pranishëm ishte edhe ambasadori Yörük dhe kreu i Zyrës për luftën kundër krimit të organizuar (KOM) pranë Ministrisë turke të Punëve të Brendshme, Resul Holoğlu.

Shqipërisë nuk i duhet as Feto dhe as Erdogani.  Kemi shumë respekt për Shtetin Turk, Qeverinë Turke, Popullin Turk si shtet, qeveri dhe popull mik, por miqësia miqësi, respekti respekt por secili i di vetë punët e veta në shpi të vet! Dhe ky është debat politik dhe 100% laik! Grushti i dështuar gylenist i shtetit i 15 Korrikut dhe reagimi i drejtë ndaj tij nuk është një ngjarje fetare por një çështje krejtësisht e politikës së brendshme turke pa asnjë lidhje me Shqipërinë! Simpatitë personale të Ramës nuk kanë asnjë vlerë dhe asnjë kuptim në lidhje me 15 Korrikun e Turqisë! Janë thjesht simpati dhe tifozllëk personal që s’duhet të ndikojë në qëndrimet ndërshtetërore!

Nëse kritikët e kanë shndërruar në një anekdotë qesharake maninë e Erion Velisë për tu shfaqur kudo duke mbjellë një pemë, por fshihet kur firmos për kulla në Tiranë, kësaj here është kujdesur që fytyra e tij të mos fiksohet askund si e lidhur më këtë ngjarje. Pse?

Justifikimi i Veliajt për këtë ngjarje kërkon të mbulojë të pëgërat me plehra.

Veliaj theksoi se “ s’ka ndodhur asnjë hata apo tradhti…. Unë do të thosha t’i lëmë të vdekurit të qetë dhe kush do që t’i respektojë me një qiri, me një lule apo me një lutje, t’i lëmë gjithashtu të qetë. Tirana zemërmadhe ka vend për të gjithë”. Vërtet, po pse nuk qe vetë prezent?

Por harron ai se u desh disa vjet vetëm për të marrë një leje për të ndërtuar një statujë të Dede Gjo Lulit me kontributet e diasporës së Amerikës në Tiranë. Në kryeqytet ku nuk mungojnë as vepra avangardiste borxh si “Reja”, apo kërpudhat e bërë synet të oborrit të Kryeministrisë, nuk ka një monument për Nënë Terezën, dhe një që ishte e degdisën në Qafë Thanë. Sipas këtij mendimi të Veliajt pse të mos i ndërtojmë një statujë edhe Erdogulit.  (Na mbytën telenovelat Turke, në kanalet televizive shqiptare dhe kosovare”) pse jo, edhe për Sulltan Muratin apo Mehmetin, apo dhe për Haxhi Qamilin.

“Nganjëherë e di si më duket, sikur e vetmja gjë që kemi mësuar nga historia, është që s’kemi mësuar asnjë gjë nga historia. T’ju jap një rast? Haxhi Qamili. Duam babën, duam të shkojmë atje ku ishim 500-vjet. Zot, a nuk është për t’u habitur se si përsëritet historia, që ka njerëz që thonë prapë – Duam babën. Por tani jo ai ‘baba në Stamboll’, dhe ai që e thoshte këtë gjatë fushatës  ishte po Veliaj. Dhe kësaj here pas veprimit prej skuthash të vendosjes të memorialit, tani po e kuptoj fiksimin e Rilindasve me këtë figurë të errët të historisë shqiptare.  Nuk ka asnjë dyshim që Haxhi Qamili është personazhi më komik dhe më grotesk i këtyre 100 viteve të shtetit shqiptar. Thanas Floqi, një patriot shqiptar dhe i afërm i imi që e pa për herë të parë në Elbasan, i terrorizuar nga imazhi tij, ka dhënë përshkrimin më interesant të këtij personazhi: “Haxhi Qamili nga trupi asht mesatar e nga mosha përgjysëm burrë. Asht vesh me uniformë gjenerali; me uniformën e Fadil Pashë Toptanit të cilën duket se ia kanë dhanë shokët si dhuratë. Në krye ka vu një kallpak oficerësh të Turqis edhe nga mesi i tija varet shpata që ka ka rrëmbye pashës nacionalist (Aqif pashës). E vetmja gjë që prish armoniën e kësaj veshje ushtarake janë kofsharët e bardhë (brekushet) qi kanë zanë vendin e pantallonavet. Pas veti mban gjithnji dy këshilltarë ose adjutantë. Reshit Gjata prej Krrabës së Elbasanit dhe Haxhi Qiri nga Borizanë e Krujës…”.

S’ka ndodhur asnjë hata apo tradhti. U shpreh Veliaj. Vërtet ….

“Debati mbi memorialin nuk është debat që ka lidhje me fenë por vetëm me politikën.”, Të jesh kundër cënimit të sovranitetit & identitetit kombëtar nga disa neotomanë shqiptarë të PS dhe PD me monumente absurde dhe ofenduese si me qenë krahinë turke dhe shpalljeve antikombëtare se “jemi vëllezër me Turqinë” qenka islamofobi? Që kur qenka shpall erdoganizmi fe dhe Erdogani koka e islamit për Shqipërinë? Apo pse e larguan kryetarin e mëparshëm të komunitetit islam si Fetoist.

Ç’ lidhje ka feja këtu? Ky është debat krejtësisht dhe pastërtisht thjesht politik që lidhet me çështje thellësisht politike!  Me idhullin që ka Rama për autokratin Erdogan, apo më tepër me lidhjet okulte të Ramës me Erdoganin. Vëllai i madh Tajip të vetmen gjë që ndërton në Shqipëri është një xhami që ka kaq vjet që s’po sendërtohet dhe ende dhe besimtarët për Bajram vazhdojnë të falen në shesh. Dhe do të vazhdojë të jetë kështu ndoshta, gjersa Shqipëria, ashtu si Kosova skuthësisht të dorëzojë fshehtas ndonjë kokë gulenisti që ende ka mbetur.

Natyrisht, Turqia ka interesa në Ballkan. Investimet dhe tregtia turke janë rritur në të gjithë rajonin. Murat Uğur Ekinci, një analist i Ballkanit në SETA – një qendër mendimi afër qeverisë turke – tha se statistikat zyrtare tregojnë një rritje të jashtëzakonshme në tregtinë e Turqisë me Ballkanin Perëndimor, nga 435 milion dollarë (364 milion €) në 2002 në 3 miliardë dollarë (2.5 €) miliardë) në vitin 2016.  Pavarësisht rritjes, Ballkani perëndimor përbën vetëm një pjesë të tregtisë së Turqisë. Për shembull, vëllimi i saj i tregtisë me BE është rreth 145 miliardë euro. Natyrisht Ballkani është tërheqës për bizneset turke sepse si Turqia ashtu edhe vendet e rajonit janë përpjekur të përafrojnë rregulloret me ato të BE-së, si kandidatë për anëtarësim. Lidhjet e ngushta kulturore, historike dhe fetare e bëjnë Turqinë një partner natyror për vendet e Ballkanit Perëndimor me një popullsi të konsiderueshme muslimane, të tilla si Bosnja dhe Hercegovina, Shqipëria dhe Kosova. Më befasuese ka qenë një marrëdhënie e lulëzuar tregtare dhe politike me Serbinë, ku dikur ndjenja anti-turke ishte e përhapur. Por kush e njeh historinë e Shqipërisë e kupton pse.

Nga ana e tyre, vendet me lidhje të ngushta me Turqinë insistojnë se këto nuk ndikojnë në dëshirën e tyre për të shkuar drejt BE. Aktivitetet e politikës së jashtme turke, projektet sociale, kulturore dhe mediatike, si dhe investimet ekonomike, të gjitha janë rritur me shpejtësi në rajon në dekadën e fundit. Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka kohë që ka kërkuar të forcojë lidhjet me ish-tokat e Perandorisë osmane në Ballkan, duke e vendosur Ankaranë në konkurrencë me Rusinë dhe BE-në në rajon. Raporti pretendon se Ballkani Perëndimor nuk është një përparësi për politikën e jashtme turke – e cila përqendrohet më shumë në marrëdhëniet me Evropën dhe zhvillimet në konfliktin sirian.

Si konkluzion them se e dua Turqinë, si vend mik, madje, dhe muajin tim të mjaltit e kam kaluar atje, por siç thoshte Naimi, për Shqipërinë “dielli lind nga perëndon”. Asokohe, kur po vizitoja një nga shitoret e relikteve turistike në Antalia, shitësi i dyqanit, më pyeti:

-Nga je?

-Shqiptar i thashë, arnaut”.

-Vëlla”, më tha turku.

-Jo, vëlla i thashë, por komshi. Komshi i mirë i thashë”

Dhe pasi bleva një sy palloi blu për fat, ika duke recituar prej Dritëroit “Poçarin”.