Cikël poetik nga Mevi Rafuna
Kosovë- Lulja ime e bukur e Ilirikut të shkatërruar
Nga hiri yt u ringjalle si lule e bukur
Të ujitëm me lotë dhe me gjak
Se shiu dhe bora nuk ta shuanin etjen.
Në vend të bimëve trojet tona u mbushën me varre.
Shpirta që kërkuan drejtësinë e mohuar mbi tokë
I bënin roje natën varreve të veta.
Nuk u kursye as plaku një qind vjeçar e as fetusi në barkun e nënës.
Nuk u kursyen as zogjtë, as qyqet.
Kosovë mbi kurrizin tënd e mban ngjizjen e civilizimit
se këtu dikur ishte Dardani
mbretër dhe mbretëresha që i dhanë botës çfarë paten,
ndërsa pasardhësve të tyre i lanë mallkimin.
Mallkim që e bartim si hajmali
në gjakun dhe në eshtrat tanë…
Herojtë e mi janë të heshtur
Herojtë e mi janë të heshtur
Rrinë me një qosh të mohuar
Dhe nuk kërkojnë lavdi.
Herojtë e mi rrallë buzëqeshin
Por buzëqeshja e tyre nuk është e rrejshme
Ju del nga shpirti.
Herojtë e mi nuk kërkojnë asgjë nga populli
Se nuk ja matën lirinë
Se nuk ja neveritën lirinë
Ja dhanë dhe nuk ja përmenden ma kurrë.
Herojtë e mi janë heroj të vërtetë
Nuk duan ta rrëmbejnë historinë
Nuk e dhunuan atdheun
Por edhe në paqe luftojë heshtur…
Herojtë e mi nuk kërkojnë mëshirë
Herojtë e mi janë fisnikë
Me gjakun e Lek Dukagjinit
Me gjakun e Gjergj Kastriotit.
Luftë
Njerëzit thërrisnin luftë, është luftë, po bahet luftë, u ba luftë.
Unë si fëmijë nuk e dija qa është lufta.
Njëherë mendova se lufta është femër.
Mendova se lufta ka sy, ka veshë, ka buzë, ka gojë, ka dhëmbë, ka hundë, ka fyt, ka duar ka këmbë, ka trup, ka fytyrë, ka flokë dhe vishet me fustan.
Se dija as qa janë plumbat, isha një fëmijë që më pëlqente t’i shihja yjet natën.
Një fëmijë ëndërrimtar, që fillova shkollën në luftë.
Një ditë oborrin e shkollës na e rrethuan policia serbe.
Buzët e mësuesit dridheshin kur na tha të mos vinim më në shkollë.
Ishte ditë me shi, kur u rrëzova në rrugica me lloq disa herë,derisa u kthyem me nxënësit e tjerë të trembur në shtëpi.
Më pas na i dogjën shtëpitë,na qitën në një rrugë të gjatë pa kthim që vonë e mësova se i thonë eksod.
Përgjatë rrugës së gjatë, ku barbaria hidhte valle,
shihja duar që luteshin, duar që dridheshin, duar të këputura. Dhëmbë të thyer dhe gojë dhe hundë të gjakosura.
Sytë e mi të humbur, shihnin sy që qanin, sy të tmerruar, sy të nxjerrur në skaje rruge…
Dëgjoja me veshët e mi klithma që qanin qiellin, shihja veshë që këputeshin me duart e ushtarëve serbë. Fyte të nxira e të mavijosura.
Këmbët e mija nuk i ndjeja tek vrapoja ta arrija traktorin me rimorkio ku ishte familja ime, sepse mbeta në kolonë dhe për pak humba mes turmës së madhe.
Mijëra këmbë ecnin në rrugën e ferrit ku djajtë i binin daulleve.
Skaj rrugës kishte trupa të pajetë me plumba në ballë…
Shihja fytyra pa shpirt që ecnin të lodhur sikur ishin të mallkuarit e shekullit.
Gratë i kapnin flokët me duart e tyre dhe qanin me brimë herë i nxjerrin flokët vetë, e herë për flokësh vrazhdë i kapnin ushtarët serbë.
Fustana nusesh digjeshin dhe bashkë me ta digjej jeta e një populli.
Atëherë kuptova çfarë ishte lufta.
Tani më nuk dua as ta mendoj…
Ata nuk kërkuan kurrë falje
Në tavolinë bisedimesh ulet xhelati me viktimën
xhelati nuk e shikon viktimën në sy
thua se viktima ishte fajtore, pse xhelati nuk i shkoi deri në fund zhdukjes së një kombi.
Gazetat e botës shkruajnë për marrëveshje
tragjiko-komike çfarë marrëveshje mund t’i garantojë xhelati viktimës, pa i kërkuar falje.
Nëpër stadiumet e botës ende dëgjohen britmat
“Vrite, therre shqiptarin”
“Shqiptari me bisht”
O shqiptar i mallkuar kur do ta duash veten
se ke mjaftë që kodo të urrejnë.
Pastaj bisedimet pa fund vazhdojnë
diplomacia e botës i duartroket xhelatit
se xhelati na u “civilizua”
buzëqesh rrejshëm, shtiret dhe këto gjëra atyre i’u pëlqejnë.
Në zyren e bisedimeve ka kamera, por nuk ka pasqyra.
A thua eksiztojnë në ndonjë tjetër dimension ato pasqyra
ku xhelati do ta shihte shpirtin e tij?
Oh neveri asgjë nuk ekziston
vetëm tituj bombastik gazetash
që e lidhin turpin dhe e fshehin në qoshe të OKB-së.
Pastaj i kthehen Ballkanit, aty ku buka hahet me gjak
dhe flasin për demokracinë
më thoni çfarë është kjo demokraci
që unë nuk arrij ta kuptoj
më falni për mosdijeninë time.
Xhelati buzëqesh, gjuha e trupit të tij e thotë të kundërtën
më thoni a rriten trëndafilat nëse i ujisim me naftë
dhe po t’i këpusim të gjitha yjet, xhelati nuk bëhet dot njerëzor.
Bisedimet vazhdojnë viktimat nuk kanë çfarë të kërkojnë
se të gjitha ja u morën për një copë toke
ku në vend të jastëkut, vendosin gurin dhe aty e vënë kokën për të fjetur kur i zë gjumi natën
dhe kur zgjohen të nesërmen
janë të trullosur
habiten, ndihen fajtorë…
Xhelati buzëqesh
xhelati edhe qan
viktima është një gurë
Më thoni a kujton guri
më thoni a mendon guri
më thoni a ndjen guri
Çfarë do t’i thotë botës guri kur nuk mundet as të flas?
Ndërsa bota i duartroket në skenë xhelatit – si viktima më e dhimbshme.