Para se nazistët të vendosnin të vrisnin hebrenjtë europianë në dhomat e gazit, ata kishin ndërmend të zbatonin “Planin Madagaskar”, një skemë e hershme për të zhvendosur 4 milionë hebrenj nga Europa në ishullin e Madagaskarit në lindje të kontinentit afrikan.

Kjo ide nuk ishte në fakt e nazistëve. Në vitin 1885, ishte francezi Pol lë Lagard, ai që sugjeroi deportimin e hebrenjve të Evropës Lindore në ishullin e Madagaskarit. Ndërkohë në vitet 1926 dhe 1927, Polonia dhe Japonia shqyrtuan secila mundësinë e përdorimit të Madagaskarit për zgjidhjen e problemeve të tyre të mbipopullimit.

Vetëm në vitin 1931 një publicist gjerman shkroi: “Herët a vonë, i gjithë kombi duhet të jetë i kufizuar në një ishull. Kjo do t’i jepte mundësinë e kontrollit dhe minimizimin e rrezikut të infektimit”. Megjithatë, ideja e dërgimit të hebrenjve në Madagaskar nuk ishte ende një planzyrtar i nazistëve.

Polonia e mori sërish në konsideratë këtë ide. Madje dërgoi në Madagaskar një komision ekspertësh në vitin 1937 për të vëzhguar terrenin. Anëtarët e komisionit arritën nëpërfundime shumë të ndryshme. Kështu kreu i komisionit, majori Miezisavav Lepecki, besonte se ishte e mundur vendosja e 40.000–60.000 njerëz në Madagaskar.

Ndërkohë 2 anëtarë hebrenj të komisionit nuk ishin dakord me këtë vlerësim. Leon Alter, drejtori i Shoqatës Hebraike të Emigracionit (JEAS) në Varshavë, besonte se aty mund të zhvendoseshin vetëm 2.000 njerëz. Shlomo Dik, një inxhinier bujqësie nga Tel Avivi, e uli edhe më tej këtë shifër.

Edhe pse qeveria polake mendonte se vlerësimi i Lepeckit ishte shumë i ekzagjeruar dhe popullata lokale e Madagaskarit u shpreh kundër një fluksi emigrantësh, Polonia vazhdoi diskutimet e saj me sundimtaren koloniale të Madagaskarit, Francën.

Vetëm në vitin 1938, një vit pas ngritjes së komisionit polak, nazistët filluan ta merrnin edhe ata në konsideratë për Planin Madagaskar. Më 12 nëntor 1938, Herman Gering i tha qeverisë gjermane se Adolf Hitler do t’i sugjeronte Perëndimit emigrimin e të gjithë hebrenjve në Madagaskar. Gjatë diskutimeve në Londër, presidenti i Rajhbank Hjalmar Shaht u përpoq të siguronte një hua ndërkombëtare për t’i dërguar hebrenjtë në ishullin afrikan.

Gjermania do të përfitonte jo pak, pasi hebrenjtë do të lejoheshin të merrnin paratë e tyre vetëm në mallra gjermane. Në dhjetor 1939, ministri i jashtëm gjerman Joakim von Ribentrop, e përfshiu këtë plan si pjesë e një propozimi për paqe drejtuar Papës.

Meqë Madagaskari ishte ende një koloni franceze gjatë këtyre diskutimeve, Gjermania nuk kishte asnjë mundësi që të zbatonte planin e saj pa miratimin e Francës. Fillimi i Luftës së Dytë Botërore i dha fund këtyre diskutimeve, por pas disfatës së Francës në vitin 1940, Gjermania nuk kishte më nevojë të koordinohej me Perëndimin për planin e saj.

Në majin e vitit 1940, Hajnrih Himler mbrojti në parlament dërgimin e hebrenjve në Madagaskar: “Sado mizor dhe tragjik të jetë çdo rast individual, kjo metodë është akoma më e buta dhe më e mira, nëse dikush e refuzon metodën bolshevike të shfarosjes fizike të një populli”.

A do të thotë kjo se Himler besonte se Plani Madagaskar ishte një alternativë më e mirë ndaj shfarosjes së tyre, apo se nazistët kishin nisur tashmë të mendonin për shfarosjen e tyre si një zgjidhje të mundshme? Himler e diskutoi propozimin e tij me Hitlerin për dërgimin e hebrenjve “në një koloni në Afrikë ose diku tjetër”, dhe Hitleri u përgjigj se plani ishte “shumë i mirë dhe i saktë”.

Kur u përhap lajmi mbi këtë zgjidhje të re të “çështjes hebraike”, guvernator i përgjithshëm i Polonisë së pushtuar, Hans Frank, ishte i ngazëllyer. Gjithsesi, nazistët ende nuk kishin endendonjë plan të detajuar për Madagaskarin. Ndaj Ribentrop e urdhëroi Franc Rademasher të hartonte një të tillë.

Plani i këtij të fundit u paraqit në memorandumin me titull “Çështja hebraike në Traktatin e Paqes” më 3 korrik 1940. Sipas tij, francezët do t’i jepnin zyrtarisht Gjermanisë ishullin e Madagaskarit. Dhe Gjermanisë do t’i jepej e drejta për të instaluar në ishull baza ushtarake .25.000 evropianët, kryesisht francezë, që jetonin në Madagaskar do të largoheshin.

Emigrimi i hebrenjve evropianë në ishull do të ishte i detyruar, dhe jo vullnetar. Ata do të kryenin shumicën e funksioneve të qeverisë lokale, por do të përgjigjeshin para njëguvernatori të policisë gjermane. Ndërkohë, i gjithë emigrimi dhe kolonizimi i Madagaskarit do të paguhej nga pasuria e hebrenjve e konfiskuar nga nazistët.

Por a ishte Plani Madagaskar një plan i vërtetë, efektet e të cilit nuk u morën në konsideratë plotësisht, apo ishte një mënyrë alternative për të vrarë hebrenjtë e Evropës? Ai tingëllon ingjashëm me krijimin e getove në Evropën Lindore. Megjithatë, fakt është se ndërkohënazistët po planifikonin të transportonin aty 4 milionë hebrenj.

Nazistët parashikuan një përfundim të shpejtë të luftës, e cila do t’u jepte mundësi t’itransferonin hebrenjtë në Madagaskar. Për shkak se Beteja e Britanisë zgjati shumë më gjatë sesa ishte planifikuar, dhe për shkak të vendimit të Hitlerit në vjeshtën e vitit 1940 për të pushtuar Bashkimin Sovjetik vitin e ardhshëm, Plani i Madagaskarit u bë i parealizueshëm. Kështu mbeti zgjidhja alternative, më drastike dhe më e tmerrshme për të eleminuar hebrenjtë e Evropës, Holokausti. Brenda 1 viti, nisi procesi i vrasjeve në masë./Thoughtco – bota.al