Dritan Demiraj: Dështimi rus në Ukrainë

Ndërkohë që vazhdon lufta Rusi-Ukrainë, situata në të dy kampet vazhdon e përkeqësohet edhe më shumë. Deri në ditën e sotme, humbjet në pajisje luftarake dhe efektivë të Rusisë janë më të mëdha se ato të dy luftërave së bashku kundër Çeçenisë (1994-1996, 1999-2006).

Pavarësisht krimeve të shumta të kryera nga ushtria e Rusisë dhe forcat e saj ushtarake, ajrore, njësitë tankiste, të blinduara, mekanizuara, artileria e rëndë dhe sulmet me raketa kundër spitaleve, shkollave, banesave të qytetarëve, qendrave të biznesit, industrisë ushtarake të Ukrainës, institucioneve qeveritare dhe jo vetëm në qytetet Mariupol, Odesa, Kherson, Donetsk, Kharkiv, Lviv dhe Kiev, ajo që bie më shumë në sy është se çdo ditë e më shumë ushtria ruse po shfaq paaftësinë e saj për të përmbushur objektivat taktike dhe operative të saj.

Kjo duket në paaftësinë e skajshme të taktikave të njësive të saj ushtarake për të avancuar në marrjen e kontrollit të qendrave të qyteteve, të cilat edhe pse kanë përdorur të gjithë arsenalin e armëve, nuk kanë qenë në gjendje që të sigurojnë kontrollin por vetëm shkatërrimin e tyre.

Miratimi i një ndihme shtesë të asistencës ushtarake nga Kongresi amerikan me më shumë se 800 milionë dollarë (dy miliardë në total), e cila do të konsistojë kryesisht me mjetet më të sofistikuara të luftës kundërtanke, kundërajrore, të pajisjeve të inteligjencës dhe dronëve me raketa “Switchblades”, padyshim që do të rrisë edhe më shumë kapacitet operacionale të ushtrisë së Ukrainës, njësive të rezistencës popullore në rrugët e lagjet e vendit dhe rrjedhimisht edhe humbjet e ushtrisë ruse.

Kjo e ka tërbuar Vladimir Putinin, i cili me qëllim që të ruajë fytyrën e tij përpara botës ka filluar të “përdorë” ministrin e tij të jashtën Lavrov për të filluar negociatat me qëllim gjetjen e një “exit” strategjie për të dalë nga ky makth.

Kjo krahas shumë indikacioneve të tjera, u pa qartë në kërkesën e tij kur Ukraina refuzoi propozimin e Lavrovit për të vazhduar bisedimet për paqen që Ukraina të bëhet një vend neutral si Suedia dhe Austria. Këshilltari i presidentit Zelenskyy, Mykhaiho Podoliak, deklaroi se: “Çdo marrëveshje për paqen, duhet bërë sipas termave të Ukrainës”.

Ky presion sa vjen dhe shtohet, ndërkohë që sanksionet e Perëndimit e kanë dërmuar rëndë ekonominë e Putinit e që, në rast se ky konflikt vazhdon me këtë intensitet deri në fund të muajit prill, rezervat e ushtrisë ruse në mjete, pajisje, armatim dhe trupa luftimi do mbarojnë dhe humbja e Rusisë është e pashmangshme.

Kjo shfaqet qartë edhe nga urdhri i fundit për mobilizimin e ushtarëve të shërbimit të detyrueshëm, të cilët pas një stërvitje një mujore do të dërgohen me mision që të vriten në Ukrainë.

Në këtë moment, Putini i ka drejtuar sytë nga Kina dhe presidenti Xi Jinping, të cilit siç e kam theksuar në të dy rastet, i ka “marrë leje” për pushtimin e Krimesë (mars 2014) dhe në datën 24 shkurt 2022 për pushtimin e Ukrainës.

Nëse kthehemi dhe analizojnë marrëdhëniet midis dy vendeve, një nga fushat kryesore të bashkëpunimit është edhe fusha ushtarake. Në këtë këndvështrim, Kina 77 për qind të importit të armëve e blen nga Rusia, ndërkohë Rusia 18 për qind të sasisë së përgjithshme të eksporteve ushtarake të saj i realizon me Kinën.

Por, tani situata ka ndryshuar.

Sipas informacioneve të sigurta, Rusia, për shkak të pamundësisë së vazhdimit me të njëjtin intensitet të ofensivës ushtarake, ka bërë kërkesë që Kina ta mbështesë me këto mjete ushtarake: Dronë ushtarakë sulmi, pajisje inteligjence të avancuara, automjete të blinduara pasi i janë shkatërruar më shumë se 1100 të tilla, automjete për mbështetje logjistike, raketa tokë-ajër e madje edhe paketa ushqimore të gatshme (imagjinoni, nuk ka as mundësi për të ushqyer ushtarët në luftë).

Por, Kina e ka të qartë se në rast se e ndihmon Rusinë me asistencë ushtarake, do të përballet me sanksione të fuqishme ekonomike. Për këtë qëllim, këshilltari i sigurisë kombëtare të presidentit Biden, Jake Sullivan deklaroi se: “Ne nuk do të lejojmë asnjë vend në botë që të ndihmojë ekonomikisht ose në anashkalimin e sanksioneve ekonomike që janë vendosur ndaj Rusisë”.

Por, lind pyetja se kush janë forcat kryesore të cilat po e shkatërrojnë çdo ditë fort ushtrinë ruse?

Padyshim në këtë sukses të pamenduar nga askush më parë, një meritë të madhe kanë forcat e operacioneve speciale ukrainase, të cilat po shfaqen si komponenti më kryesor dhe i suksesshëm i strategjisë ushtarake të kundërshtimit të qeverisë së Kievit.

Misioni i tyre vazhdon çdo ditë dhe natë, në çdo rajon duke dëmtuar rëndë ecurinë e operacioneve luftarake ruse, duke rritur ndjeshëm kostot njerëzore dhe materiale, duke ulur në tokë moralin e ushtarëve të paushqyer dhe pastërvitur rusë, përmes një kombinimi ekselent të përdorimit të armëve moderne, taktikave efikase guerile, kundërsulmeve të shpejta, luftës kundër-tanke, luftës kundër-ajrore, operacioneve të zbulimit special, goditjeve në thellësi të prapavijave të armikut si bazat ajrore, logjistikës, komandim-kontrollit, mbrojtjes së lëvizshme, stërvitjes dhe drejtimit në luftim të grupeve të rezistencës në të gjithë vendin.

Forcat speciale të Ukrainës u rikrijuan pas pushtimit të Krimesë në vitin 2014 me mision luftën kundër operacioneve klandestine, njësive speciale, njësive të parregullta separatiste dhe për t’u përballur me sukses me kërcënimet e vazhdueshme hibride të njësive të GRU-së nr-26165 dhe njësisë ushtarake nr-74455.

Njësitë e forcave speciale të Ukrainës i ofrojnë mbrojtjes së vendit aftësi të veçanta, të cilat synojnë të kapërcejnë boshllëqet kritike në fushat kryesore ushtarake, ndërkohë që njësitë e këmbësorisë vazhdojnë operacionet në vijën e frontit me pajisje të rënda dhe artileri. Por, ndërkohë që numri dhe intensiteti i ushtrisë ruse javën e fundit është rritur, kjo nënkupton se edhe forcat speciale do të përfshihen më shumë në luftime me intensitet të lartë konvencional, kundër një kundërshtari të armatosur rëndë që nuk zbaton asnjë rregull angazhimi.

Arsyet e suksesit të tyre qëndrojnë jo vetëm në aftësitë superiore të taktikave të përdorura në krahasim me shumicën e trupave ruse, por edhe në pajisjet, armatimin modern dhe aftësitë për të operuar me sukses natën kundër taktikave të dobëta të ushtrisë ruse, e cila ka shfaqur mungesë të theksuar të koordinimit të taktikave të njësive të vogla, luftimit në qendrat e banuara, operacionet e patrullimit dhe paaftësisë për të përdorur manovrën me zjarr.

Ata kanë zmbrapsur me sukses të plotë forcat e mekanizuara dhe blinduara ruse në periferi të Kievit, në qytetet Buça, Irpin dhe Hostomel kanë mohuar avantazhin e përdorimit të ajrit për mbështetjen e autokolonave nga ajri, duke u shkaktuar humbje të mëdha forcave ajrore dhe të blinduara ruse. Në rajonet e tjera ata janë angazhuar në luftë të parregullt dhe në operacione në prapavijat e armikut për të sulmuar kolonat e mbështetjes logjistike dhe postë rojet në Aeroportin “Chornobaivka” në afërsi të qytetit të pushtuar të Khersonit.

Por si u arrit ky sukses?

Vendimi i qeverisë së Ukrainës për të krijuar një Komandë të Operacioneve Speciale (SOCOM) si një komandë e veçantë erdhi në fund të vitit 2015, pas dështimeve të njëpasnjëshme ushtarake në rajonin juglindor të Donbasit, ku separatistët e mbështetur nga Rusia shfrytëzuan mungesën e kapaciteteve ushtarake të ushtrisë së Ukrainës.

Kjo përvojë e dhimbshme dhe kërcënimi i vazhdueshëm rus në rritje, e detyruan udhëheqjen politike në Kiev të fillonte ristrukturimin e forcave të armatosura. Rritja e buxhetit të mbrojtjes të Ukrainës midis viteve 2015-2020 ishte 100 për qind, e cila shkoi nga 2.96 miliardë dollarë në rreth gjashtë miliardë dollarë (rreth 4,1 ppër qind të GDP-së).

Komanda e Operacioneve Speciale të Ukrainës, e cila ka në organikë rreth 2000 operatorë të ndarë në shtatë regjimente të operacioneve speciale, ka qenë një nga investimet më të suksesshme së bashku me shërbimin kryesor të inteligjencës SBU. Ata kanë marrë mbështetje të madhe nga agjencitë perëndimore. Në këtë këndvështrim, programet e fshehta të stërvitjes së tyre nën drejtimin e ShBA-ve rritën ndjeshëm kapacitetet dhe cilësinë e tyre.

Për një kohë të shkurtër, ky bashkëpunim përmirësoi shumë ndërveprueshmërinë dhe aftësitë e tyre, duke bërë që në vitin 2019 komanda e 140-të e forcave speciale të ishte njësia e parë jo NATO që mori certifikatën e Forcave Speciale të NATO-s.

Ky nivel mundësoi që efektivët e saj të kishin akses të privilegjuar në pajisjet moderne, përfshirë këtu dylbi të avancuara nate, termale, pajisje moderne të inteligjencës, pajisjeve të sigurta të komunikimit, armatimit modern etj.