Zgjedhjet dhe zgjidhjet e Kryeministrit, Edi Rama përballë Lutfi Dervishit në TVSH

Zgjedhjet dhe zgjidhjet e Kryeministrit!

 

Shqipërisë i është dhënë një afat tjetër për të hapur bisedimet me Bashkimin Europian, në muajin tetor, por miqtë e avokatët Shqipërisë nuk e kanë të lehtë të kuptojnë vetë dhe jo më të bindin skeptikët se vendi është në shinat e sundimit të ligjit dhe meriton përkrahje për të ecur më shpejt përpara.

Me Presidentin që ka dekretuar anullimin e zgjedhjeve lokale të datës 30 qershor!
Me Parlamentin që ka nisur procedurat për të shkarkuar Presidentin!

Me zgjedhjet ku opozita ka zgjedhur të mos marrë pjesë dhe është betuar të pamundësojë mbajtjen e tyre!

Me kryetarin e opozitës që e kërkon Prokuroria!

Me protestuesit para zyrës së Kryeministrisë dhe sallës së Kuvendit!

Me përgjimet në Durrës dhe në Dibër, por që zbardhen nga Gjermania!

Kjo ështe kronika e ditës, sepse ajme kjo është axhenda politike e ditës.

Në fillim ishte opozita që doli jashtë sistemit.

Më pas Presidenti nxorri sistemin jashtë sistemit.

Tani është kryeministri që rrezikon të mbetet vetë brenda, kur sistemi rrezikon të mbetet jashtë.

Të gjitha lëvizjet kanë një emërues të përbashkët: bëhen për të “mbrojtur sistemin”!

Mos vallë është koha kur urtësia na ka lënë të gjithëve jetimë?!

Ndoshta kjo është dilema e madhe e shoqërisë, të cilën nuk ka dëshirë ta shtrojë kush për zgjidhje.

Derisa të vijmë te radha e dilemës mund të merremi e të shtrojmë pyetje:

Pyetja në mendjen e gjithësecilit është: cili është plani që ka kryeministri për 30 qershorin dhe sidomos për periudhën pas 30 qershorit. Cili është plani që ka për zgjedhjet dhe sidomos për zgjidhjet?

Në një situatë normale, 10 ditë para mbylljes së fushatës do të flisnim për premtime dhe (mos)realizime. Por ky emision nuk është për fushatën, për kandidatët, për programin, për arritjet dhe dështimet as për shembujt e mirë apo të këqinj të qeverisjes lokale apo qendrorë.

Biseda e sotme do të fokusohet te kriza politike.

 

 

Zoti kryeministër, jo më larg se një javë më parë ju keni thënë se jeni tre hapa para të tjerëve. A e keni menduar se ngjarjet në terren do të tejkalojnë edhe parashikimet tuaja më largpmaëse?

Edi Rama: Më vjen keq ta them, por në gjithçka po ndodh nuk ka asgjë surprize për mua. E kam ditur me kohë e me vakt si i thonë që ecuria e reformës në drejtësi do të shoqërohej me një përshkallëzim të politikës destruktive dhe e kam ditur që zgjedhjet që kemi pas 10-12 ditësh do të ishin preja e një përpjekje për të marrë peng procesin në funksion të marrjes peng të Shqipërisë duke krijuar një imazh që siç e thatë edhe ju në hyrjen tuaj të mund të fusë në dilemë edhe miqtë dhe partnerët tanë e lëre më pastaj sa i takon atyre që janë vetvetiu skeptik jo thjesht ndaj Shqipërisë, por ndaj proceseve të zgjerimit të Europës, për të cilat e gjithë kjo është një peshqesh i bërë nga vetë brenda Shqipërisë.
Ju thoni se Shqipëria është peng i 4 njerëzve. Si çlirohet Shqipëria nga 4 njerëz?

Edi Rama: Ky proces është padyshim një proces i orkestruar për të transferuar krizën nga një krizë morale e brendshme e këtyre katër personave në një krizë të vendit, për hallin në radhë të parë të këtyre katër individëve dhe unë nuk di asnjë rrugë tjetër përveç rrugës të kushtetutës dhe të ligjit, përveç këmbënguljes në këtë rrugë dhe përveç një përballje të qartë mes atyrë që duan të kapërcejnë një fazë historike kur politikanët kanë votuar ligje dhe pastaj kanë qëndruar mbi to për interesa të tyre apo për pazare të momentit të fundit dhe patjetër nga ana tjetër atyre që këmbëngulin që Shqipëria duhet të jetë kjo.
Këto katër persona që ju akuzoni thonë që është krejt e kundërta: mjafton të largohet Kryenministri dhe vendi del nga kriza!

Edi Rama: Fatmirësisht nuk jemi në një kafaz ku jemi të mbyllur dhe mjafton të akuzojmë apo të këmbejmë me njëri tjetrin opinione, por jemi në një platformë që është një platformë e hapur ku kemi një gjykatës suprem që është populli dhe unë besoj që edhe teoria: të ikë ky dhe zgjidhet kriza është e mjaftueshme për shumicën dërrmuese të shqiptarëve për të kuptuar se në fakt nuk jam unë që duhet të ikë, por është kjo frymë dhe kjo politikë e vjetër e së shkuarës e pengmarrjes dhe e mbivendosjes së interesave private mbi interesat e publikut që duhet të iki një orë e më parë.
Zoti Kryeministër në gjykimin tuaj: a ka kryer krim të rëndë Presidenti Republikës?

Edi Rama: Shkelje të rëndë të Kushtetutës pa asnjë diskutim.

A do të votohet shkarkimi Presidentit nga Parlamenti?

Edi Rama: Procedurat e shkarkimit kanë nisur. Ato nuk do të ndalen deri në votimin e shkarkimit, patjetër. Pastaj natyrisht do t’i takojë Gjykatës Kushtetuese të marrë në shqyrtim argumentat e shkarkimit dhe të nxjerrë vendimin përfundimtar. Kështu e thotë Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë.

Gjykata Kushtetuese nuk ekziston dhe vetë formuala e ndërtimit të saj është e koklavitur, sepse kërkon anëtarë nga Gjykata e Lartë që edhe kjo vetë nuk ekziston. Kur e shihni ju të mundur me informacionet që ju keni ngritjen e Gjykatës Kushtetuese?

Edi Rama: Është një Gjykatë Kushtetuese që është pastruar nga llumi që e kishte fundosur moralisht, falë vettingut dhe që do të rikrijohet dhe ri organizohet me kandidatura që do të vijnë për gjykim pasi të kenë kaluar procesin e vettingut dhe të kenë dalë të pastër prej tij. Pra është një zhvillim jashtëzakonisht i rëndësishëm dhe pozitiv dhe muajt e tranzicionit apo koha e tranzicionit nga pastrimi tek rikrijimi janë të pa shmangjshme.

Anëtarët e Gjykatës Kushtetues dhe anëtarët e Gjykatës së Lartë nuk janë gjyqtarë karriere, por janë gjyqtarë të zgjedhur nga politika, përkatësisht nga Parlamenti shpesh me konsensus dhe kanë shkuar në Gjykatë të Lartë dhe Gjykatë Kushtetuese, çfarë përgjegjësie ndjen forca juaj politike për cilësinë e Gjykatës së Lartë dhe Gjykatës Kushtetuese?

Edi Rama: Për ata që ikën apo këta që vijnë?

Aty nuk ka mbetur më njeri…

Edi Rama: Jo e keni fjalën për zgjedhet e bëra në të shkuarën?

 

Po, për zgjedhjet që keni bërë?

Edi Rama: Zgjedhjet e bëra në të shkuarën kanë qenë zgjedhje të bëra mbi një sistem, që tani është shembur dhe sistemi i vlerësimit tani është krejt i ndryshëm. Dhe faktikisht me këtë sistem vlerësimi dhe mënyrën se si procedohet me zgjedhjen e anëtarëve të rinj të Gjykatës Kushtetues, politika nuk mund të bëj atë që bënte më parë, sepse ata vijnë nga Këshilli i Emërimeve me një klasifikim të caktuar dhe politika nuk ka shans të dalë jashtë asaj kornize dhe nëse politika nuk merret vesh atëherë vlen rankimi sipas vendeve dhe automatikisht ata bëhen anëtarë të Gjykatës Kushtetuese.
Zoti Kryeministër mbrëmë në këtë studio, ishte një debat për garën në Durrës mes dy zonjave, njëra e Bindjes Demokratike dhe tjetra e Partisë Socialiste. Të dyja vetë nuk ishin të sigurta nëse do të ketë votime më datën 30 qershor, imagjino piramidën, komisionerë, anëtarë, simpatizantë, mbështetës për të mos folur për simpatizantë, anëtarë dhe militantë të opozitës.

Edi Rama: Nuk e kam ndjekur debatin, por ju them që jam shumë i surprizuar realisht sepse çdo ditë marr katër-pesë mesazhe nga njerëz që kanë ardhur ose po vijnë nga jashtë për të votuar, sepse kanë ndjerë dhe kanë kuptuar që këto zgjedhje nuk janë thjesht zgjedhje vendore, por janë shumë më tepër se kaq, janë zgjedhje historike për t’i dhënë përfundimisht fund një mënyre të caktuar të të bërit politikë dhe për të vendosur një kufi që nesër që gjithsekush që mund të fantazoj aventura të kësaj natyre do ta dijë se ku përfundon aventura dhe kështu do të ketë një dekurajim përfundimtar të këtyre metodave haxhiqamiliste të të bërit politikë në shekullin e 21.

 

Zoti Kryeministër, qasja juaj është ligjore, bazuar në rregulla dhe procedura që duhen ndjekur në përputhje me Kushtetutën, por thelbi është që kriza është politike. E zgjidhin votimet e datës 30 qershor krizën politike në Shqipëri?

Edi Rama: Kriza nuk është politike. Kriza është një krizë e një pjesë të politikës….

Është gjysma jashtë sistemit…

Edi Rama: Ta mbaroj… që është marrë peng nga katër individë të cilët kanë një krizë të brendshme me drejtësinë dhe kjo është tranferuar në mjedisin politik, si një krizë politike.

Ky debat që ju po përmendi ka vite dhe dekada, njerëz që duhet të shkojnë dhe të ballafaqohen me drejtësinë. Kur e shikoni ditën që njerëzit që kanë akuza ballafaqohen me drejtësinë marrin verdiktin që janë të fajshëm dhe dënohen ose marrin verdiktin e pafajsisë dhe mbyllet ky debat…?

Edi Rama: Kjo është reforma në drejtësi dhe ky është sistemi që po ngrihet dhe kjo është edhe faza e negociatave për të cilën këta po luftojnë me mish e me shpirt që të mos çelen sepse me çeljen e negociatave fillon diskutimi mes Shqipërisë dhe Bashkimit Europian. Shqipëria ulet në tavolinë për të negociuar anëtarësimin e saj në BE, ka një numër të caktuar kapitujsh të të gjitha fushave, por dy kapitujt e parë që i vendosen Shqipërisë në tavolinë janë kapitujt e drejtësisë, siç njihen ndryshe kapitujt 23 dhe 24 dhe hapja e kapitujve 23 dhe 24 nuk është më siç do të ishte nëse nuk do të kishim bërë reformën në drejtësi, pra bëni këtë ligj, bëni atë ligj, – a nuk e keni bërë këtë, kjo është në përputhje, kjo nuk është në përputhje. Kjo pjesë në masën e saj më të madhe është e përfunduar. Sigurisht që do të ketë nevojë për disa gjëra të tjera, por thelbi do të jetë: dakord ju keni bërë një reformë në drejtësi, dakord ju keni ndryshuar kushtetutën, dakord ju keni hyrë në një proces vettingu dhe po e pastroni sistemin e drejtësisë, por kjo nuk mjafton, na duhet ne si BE që t’iu pranojmë në tryezën tonë si anëtarë të barabartë të na provoni se sistemi i drejtësisë funksionon si i barabartë për të gjithë dhe si një sistem që ndëshkon këdo që shkel ligjin nga më i gjati te më i shkurtri, nga më i forti tek më i dobti, nga më i madhi tek më i vogli dhe kjo është historia e procesit të integrimit, kështu që në këtë histori zotërinjtë dhe zonja përkatëse e dinë shumë mirë se si shkon, se si zhvillohet filmi.
Zoti Kryeministër vendimi i marrë mbrëmë i ministrave të jashtëm të Këshillit Europian i dha një kohë të artë Shqipërisë, por nuk është kohë e madhe janë diku më shumë se 100 ditë për të bërë disa detyra ende të pambaruara, por mbi të gjitha ndoshta për të zgjidhur situatën politike. Ju si e shikoni zgjidhjen e krizës politike?

Edi Rama: Së pari unë mendoj se vendimi ka një përmbajtje shumë pozitive. Natyrisht Shqipëria duhet të kishte hapur negociatat së bashku me Maqedoninë e Veriut në qershor sipas angazhimeve të vetë Këshillit Europian, por ajo që është shumë pozitive është se Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut do të vlerësohen nga Këshilli Europian, nga liderët e vendeve të BE në tetor, do të vlerësohen së bashku dhe deri këtu është me shumë rëndësi që gjithë kjo zallamahia haxhiqamiliste nuk ka influencuar në qasjen e Këshillit të Çështjeve të Përgjithshme pra të ministrave të jashtëm të BE-së, natyrisht që kjo e acaron pa diskutim “katërshen”, ata do të bëjnë ç’mos ta përshkallëzojnë sepse do të duan me çdo kusht që çështja politike të përfshihet dhe ata të shpërblehen dhe të kthehen në faktorë bllokues, nëse çështja politike përfshihet. Është një luftë që bëhet për ekzistencë nga këta përsona, por në fakt është një luftë që shkon drejt për drejt kundër interesave të Shqipërisë.

 

Në një betejë, në një luftë kërkohen dy palë: cila është kundërpërgjigja juaj? Ju si e shikoni? Ndoshta si kryetar i Partisë Socialiste ëndërroni shuarjen, shkatërrimin, dobësimin e kundërshtarit politik, por si kryeministër keni përgjegjësi për standartet demokratike të vendit…

Edi Rama: Shiko unë nuk kam. Pikërisht ky është thelbi, ky është thelbi, besnikëria ndaj standarteve demokratike të vendit do të thotë qëndrueshmëri në rrugën e Kushtetutës dhe të ligjit. Nëse do ta shikonim ngushtësisht besoj që unë do të isha njeriu më i interesuar që kjo çështje ose kjo situatë si të thuash të avullonte me një tërheqje duke thënë: nuk doni zgjedhje? Nuk ka problem. Kur do të doni ju… pse? Se unë jam kryeministri i vendit. Nuk diskutohet që nuk ka asnjë shans që me protesta dhe me çfarëdolloj forme që përjashton votën e popullit unë të largohem apo qeveria të largohet. Qeveria ka 1001 e punë për të bërë çdo ditë. Në nivelin vendor ne nuk është se kemi ndonjë si të thuash nevojë politike për t’u zgjeruar: kemi sot 75% të territorit që e administrojmë, kemi pothuajse të gjitha bashkitë kryesore..atëherë për cilën arsye në botë unë do të duhet të hyja në këtë fushatë, me këto temperatura. Për cilat arsye në botë unë si të thuash do të bashkëjetoja në këtë rrugëtim me këto çeta të verbërish që turren ndaj KZAZ e kështu me radhë… Vetëm për një arsye. Për standartet demokratike të vendit dhe për t’i dhënë fund një historie që ka treguar se politikanët e kanë shumë më të lehtë të konsiderojnë hilet përpara rregullave dhe nuk mund të qëndrojnë më mbi ligjin dhe rregullat njëlloj si gjithë të tjerët, kështu që nëse unë do të bëja gjënë më të lehtë, natyrisht në momentin e parë do të krijohej një farë shtensionimi shumë iluzor dhe historia do të vazhdonte, por gjëja më e keqe dhe më e rëndë që do të ndodhte që do t’ia bëja unë Shqipërisë në këtë rast është që këtë që shohim sot do ta kishim të përsëritur. Nesër do të çohej një parti tjetër një tjetër dhe shpërblimi politik i mjeteve antidemokratike do të kthehej në një incentivë, në një shtysë, në një motivim për të bërë të njëjtën gjë.

 

 Z. Kryeministër standardet demokratike janë këto që ju thoni, por duhet pasur parasysh fakti që opozita, gjysma e elektoratit, është jashtë sistemit e papërfaqësuar…

Edi Rama: Nuk është gjysma e elektoratit jashtë sistemit. Është privuar nga mundësia e përfaqësimit në Parlament nga një udhëheqje, e cila ka vendosur interesin e vet ose një tërësi interesash personale, të lidhura me drejtësinë dhe të lidhura me pushtetin mbi interesin e atyre njerëzve për të qenë të përfaqësuar.

 

Ne po themi që opozita ka bërë gabim që është tërhequr nga parlamenti…

Edi Rama: Gabimet në politikë paguhen…

 

… ka bërë gabim që nuk është futur në zgjedhje. Çështja është ju çfarë do të bëni ju?

Edi Rama: Gabimet në politikë paguhen….

 

Ata do të paguajnë për gabimet e tyre. Por ju çfarë do të bëni në interes të vendit, të një vendi që kërkon të afrohet me BE-në?

Edi Rama: Ekzakt, interesi i vendit kërkon që më 30 qershor të bëhen zgjedhje dhe interesi i vendit kërkon që këto gabime të paguhen dhe të mos kalojmë si të shkuara e të harruara, siç kanë kaluar herë të tjera. Se nëse ne historikisht nuk do të kishim bërë këtë pjesën se “hajde ta rregullojmë, po hajde ta shohim, po hajde se ta hedhim edhe kësaj rradhe, po se nuk ka rëndësi se është moment, po jo se s’është koha për të bërë këtë, se është mirë të bëjmë këtë, por më mirë t’i biem anash se rruga e drejtë na i bi gjatë, dhe në fund se rruga e shkurtër na nxjerrë më gjatë ….” Është e gjitha një histori që duhet të mbaroj.

 Z. Kryeministër, nga kjo që ju thoni, duket se këndvështrimi juaj është fiksuar në një datë, data 30 qershor. A do të mund të përfytyronit veten tuaj më datë 1 korrik. Si e shikoni këtë datë dhe mbi të gjitha si do të donit ta shikonit këtë datë?

Edi Rama:  Nuk shoh asgjë të paparashikueshme, a thua se jam parashikues i fatit, se për parashikues të fatit dihet se kush e parashikon fatin këtu, por është e qartë se do të jetë një zhvillim i trazuar, me fenomene sporadike për të cilat ata që do t’i marrin përsipër do të përgjigjen para ligjit. Dhe 1 korrik do të jetë dita pas zhvillimit të zgjedhjeve, ku mund të ketë probleme, sporadike e thashë, por asgjë e jashtëzakonshme.

 

Po, por shenjat së paku nga dita e djeshme dhe sot, shenjat janë më shumë se sa shqetësuese. Në Tropojë, Shkodër, Kamëz, Kavajë, Devoll…

Edi Rama: Janë orvatje të dëshpëruara të një grupi të dëshpëruarish që nuk do të lënë gur pa luajtur për ta trazuar Shqipërinë dhe për ta ushqyer negativitetin jashtë kufijëve të Shqipërisë në mënyrë që të mos çelen negociatat. Mund t’ia arrijnë përkohësisht, edhe ky është një opsion, mund t’ia arrijë përkohësisht në tetor, por nuk do të arrijnë kurrë ta kapërcejnë këtë fazë pa i paguar gabimet e tyre politikisht në raport me njerëzit, ashtu sikundër përfitoj nga rasti, sepse më vjen realisht keq për ata që ju shkojnë pas dhe bie viktimë e ligjit dhe e shkeljes së ligjit, ndërkohë që këta që i cysin dalin ende pa lagur. Ndodhi në Librazhd një shfaqe dhune. Organizatori shkoi në shtëpi. Një grup njerëzish që i shkuan pas nuk shkuan më në shtëpi dhe janë përballë drejtësisë në një situatë aspak pozitive për veten. Kështu që unë u bëj thirrje të gjithë atyre që jeni në të drejtën tuaj, jeni opozitarë, të jeni kundër qeverisë, të doni që unë të iki sot dhe jo nesër etj, etj, por mos u bëni mish për top sepse në fund ligji godet dhe nga kjo goditje ju nuk fitoni absolutisht asgjë, përkundrazi humbisni. Nesër kemi votimin në parlament të ndryshimeve në kodin penal. Ka edhe një nen që do të sanksionoj ndalimin e daljes jashtë kufijëve për të gjithë ata që janë të dënuar për krime zgjedhore …

 

Ky është një lloj internimi i brendshëm?

Edi Rama: … 5-10 vjet.

 

E ka bërë ndonjë vend këtë gjë apo kjo është një shpikje tipike shqiptare?

Edi Rama: Kjo nuk ka lidhje me shpikjet tipike shqiptare. Ka vende që kanë sanksione të kësaj natyre për kriminelët dhe në Shqipëri në kodin tonë penal është edhe ndalimi për të dalë jashtë shtetit në kushte të caktuara për arsye të caktuara. Për këtë shfaqje tipike talebanizmi në mes të Europës në shek 21 ne do të marrim edhe këtë masë, ndërkohë që SHBA e kanë bërë shumë të qartë që kushdo që hyn në një proces ligjor dhe dënohet për krime zgjedhore, nuk do të shkel më gjithë jetën, familjarisht në SHBA. Dhe në BE ndërkohë do të jetë e pamundur për të hyrë sepse do të shtohet edhe figura e krimit zgjedhor në atë listën e zezë të krimeve që e bëjnë personin të padëshiruar brenda kufijëve të BE-së.

 Z. Kryeministër le të qëndrojmë në këtë çështje. Me këtë masë ju synoni të shkurajoni…

Edi Rama:  Nesër do të votohet një paketë e ndryshimeve në kodin Penal. Është një paketë e gjerë që e kemi diskutuar gjithë këto muaj me grupet e interesit, që lidhet me shumë aspekte, jo vetëm me zgjedhjet.

 

… ju doni të shkurajoni…

Edi Rama: Kjo nuk është thjesht për të shkurajuar këta. Kjo është për çdo krim zgjedhor, që nesër kur mbi përgjimet të bëhen hetime, kur nga hetimet të dalin prova, kur nga provat të dalin akuza dhe nga akuza të dalin fajtor, çfarëdo qoftë dhe cilëtdo qofshin, të majtë apo të djathtë, socialistë apo demorakëtë, do të paguajnë sepse nuk mund t’i mbaj dot, asnjë socialist, asnjë qytetar që voton për PS, mbi kurriz, të abuzoj me këtë apo mendjelehtësisht shkojnë dhe i bien me kokë murit të ligjit, gjë që nuk ka ndodhur në rastin e përgjimeve. Sepse nuk është bërë asnjë hetim pothuajse për dy vjet, sepse flasim për një process….

 

Kush mban përgjegjësi për mosbërjen e asnjë hetimi?

Edi Rama: Natyrisht që dihet shumë mirë se si ka vajtur historia. Një shërbëtor famëkeq i Sali Berishës në prokurori, bashkë me dikë tjetër që tani është pastruar nga vetting, si një njeri i korruptuar, kanë marrë përgjimet, i kanë mbyllur në valixhe, i kanë çuar te partia dhe partia lajmëron se kur do të dalin përgjimet në Gjermani. Pra, është e gjitha një hisori e stisur për të shantazhuar, për të çoroditur dhe për të bërë pis Shqipërinë. Pse në Gjermani? Për çfarë arsye i çuan në Gjermani? Nga një anë për t’i thënë shqiptarëve që këto i ka zbuluar Gjermania, por që këta e dinë shumë mirë se çfarë çojnë dhe dihet se ku bëhen ato layout e këtyre figurave që dalin atje, shkojnë gati nga Shqipëria për të çoroditur dhe ushqyer opinionin e atjeshëm dhe politikbërësit e atjeshëm me gjëra që sigurisht janë të neveritshme, janë edhe tronditëse, aq më tepër kur nuk di të bësh lidhje dhe kur ka dhe gënjeshtra skandaloze, për të cilat unë e kam thënë për sa më takon, do të kërkojmë në gjykatat gjermane deri në fund të vërtetën dhe pastaj në gjykatat gjermane dhe jo në gjykatat shqiptare të shohim kush ka të drejtë, kush është viktima dhe kush është agresori në këtë proces.

 

E keni nisur çështjen në gjykatë gjermane përveç deklarimeve?

Edi Rama: Kam kërkuar njerëz dhe po diskutojmë për të gjetur avokatët e duhur dhe patjetër që do ta nisim çështjen, nuk diskutohet fare.

 

Po marrim atë që ju thatë, që në këto përgjime ka gjëra të neveritshme, gjëra ndoshta edhe të montuara, ndoshta jo të sakta, por aty ka edhe gjëra shumë të qarta. Dosja 339 dhe 184 kanë qenë një karburant me cilësi shumë të lartë për krizën dhe për protestat. Pse ka munguar nga ana juaj dhe qeverisë thirrja për hetim të menjëhershëm që në momentet e para?

Edi Rama: Nuk ka munguar thirrja?

 

Pse erdhi me vonesë?

Edi Rama: Jo nuk ka munguar asnjëherë thirrja, përkundrazi ne kemi qenë… unë jam më i interesuari që hetimet të ishin bërë dhe të bëhen, por kjo është e gjitha një histori e shëmtuar e një loje politikë-prokurori mes atyre që kanë qenë të lidhur me njëri-tjetrin si politikanë dhe si prokurorë për interesa të caktuara dhe ato përgjime qysh në krye të herës janë të diskutueshme. Por këtu çështja është akoma më e thjeshtë besoj unë. Edhe ne sikur të flasim në telefon të dy, nëse nxirret nga konteksti një bisedë dhe nëse ekspozohet si çdo aspect i intimitetit njerëzor, që ekspozohet publikisht në të gjitha format, krijon një efekt. Kështu që, kjo është kthyer në një lloj Big brother-i telefonik dhe ajo që jam i bindur 100% është se shumica dërrmuese e shqiptarëe nuk i ha këto. Patjetër që këto nuk janë gjëra të pëlqyeshme, por unë po ju them dhe po e përsëris që kurrë asnjëherë nuk kam inkurajuar asgjë të tillë dhe për më tepër kam kërkuar dhe kërkoj që hetimet të shkojnë deri në fund sepse duhet të përputhen me provat. E kam sjellë dhe e risjellë përsëri sot rastin e përgjimeve, që ishin shumë herë më trondiëse, që u lidhën me Saimir Tahirin. Pra, nëse ne do të niseshim nga ato përgjime, gjëja ishte kataklizmike, por prokuroria e antimafias italiane hetoi deri në fund dhe nxorri që këto muhabete nuk kishin lidhje me individin. Është shumë e rrezikshme loja e përgjimeve sepse … dhe për këtë arsye ka një kornizë shumë strikte lidhur me përgjimet sepse mund të devijojnë komplet vëmendjen dhe mund të devijojnë komplet të vërtetën duke u nisur nga efekti që krijojnë bisedat e përgjuara.

 

Në një anë është kërkesa ligjore që ju kërkoni prokurorisë të bëj hetime, por në anën tjetër mungon reagimi, qoftë nga individët e përmendur, për shembull me dorëheqje, mungojnë dhe masat që mund të marrë partia politike në qortime, ndëshkime, pezullime, nuk ka asnjë lloj mase. Është vetëm një thirrje “bëni hetime”. Hetimet nuk bëhen dhe më pas pritet skandali i rradhës. Nuk ka asgjë që të…

Edi Rama: Ç’domethënë masë?

 

Një person që kërcënon, një person që kërkon votë familjare, një person që kërkon deklarimin e votës….

Edi Rama: Shikoni, në Itali ku ky fenomen është i mirënjohur dhe ku para pak javësh Parlamenti ka votuar një ligj të ri, një çështje e famshme e shit-blerjes së votës, ka zgjatur 21 vjet. Pra, nuk është aspak e thjeshtë të hysh në një process të tillë për të provuar atë që thuhet sepse muhabetet e telefonit mund të jenë një bazë për të shkuar te prova, por mund të jenë edhe muhabete që nuk kanë lidhje fare me provat. Dikush thotë “ok, ok, patjetë vëlla, do ta shohim”, shqiparët përgjithësisht e bëjnë këtë gjë për t’i rënë shkurt në telefon. Unë hyj te një specie e rrallë që asnjëherë nuk them “po, po vëlla, pa merak” kur kjo nuk bëhet dhe nganjëherë jam edhe shumë i papëlqyeshëm në telefon sepse jam i drejtpërdrejt me njerëzit. Asnjëherë nuk i marr me të mirë për t’i devijuar dhe pastaj për t’i mbyllur telefonin dhe për të mos ua hapur më. Kështu që janë gjëra që duhet futur në hullinë e ligjit dhe duhen konsideruar vetëm në bazë të ligjit.

Z. Kryeministër a keni informacione për gjëra të rënda që mund të ndodhin që vënë në pikëpytje jo vetëm ditën e votimit, por edhe më shumë?

Edi Rama: Informacionet janë publike. Janë deklarata të mjaftueshme për të qenë të shqetësuar se deri ku mund të shkojnë këta njerëz, por janë edhe më të mjaftueshme për të qenë të vendosur për të qëndruar deri në fund ndaj kësaj vale haxhiqamiloide.

 

Nuk po flas për informacionet e personave publikë. Po flas për informacione nga agjencitë ligjzbatuese…

Edi Rama: Ato janë …

 

Nuk ka asgjë tjetër?

Edi Rama: Ato janë.

 

Në përpjekje për zgjidhjen e krizës a keni konsideruar se do të duhet ndihma e miqëve të Shqipërisë, e ndërkombëtarëve, që ato të jenë më pranë dhe më aktivë për të zhbllokuar situatën?

Edi Rama: Jo, Shqipëria duhet ta zgjidhë këtë vetë, shqiptarët i kanë mundësitë ta zgjidhin vetë. Dhe praktikisht gjithë miqtë dhe partnerët tanë janë absolutisht në një linjë. Janë të qartë dhe kjo linjë është publike, që procesi zgjedhor duhet të shkoj deri në fund dhe zgjedhjet duhet të bëhen në 30 qershor.

 

Ju jeni një njeri që keni dalë në dhjetor të vitit ’90 dhe keni kërkuar demokraci, jo një njeri, por një mekanizëm. Në zgjedhje, ku në 31 bashki nuk ka rivalë, për çfarë gare mund të flitet, për çfarë fshehtësie votimi?

Edi Rama: E para, gara ka nisur përpara dhe ata që duhet të dilnin përballë janë tërhequr nga gara dhe kjo nuk është një arsye për të mos bërë garën, për të mos bërë zgjedhjet, për të mos patur mandatet e reja sepse pastaj i bie që çdo pakicë mund të vendosë fatin e çdo gare duke u tërhequr dhe kthehet kjo në një gjëagjëzë “si do t’ia bëjmë që këta të futen?”. Kjo nuk është një çështje që zhvillohet me lutje dhe nuk është përgjegjësia e qeverisë që të bindë me zor ata që duan të lënë garën, që të futen në garë sepse përndryshe nuk do të kishte më zgjedhje. Çdo opozitë mund ta bëj këtë gjë, “unë po iki dhe ti më plotëso mua 1, 2, 3… 5, 7, 17, ik edhe vet që të futem në garë”. Prandaj ky është një moment shumë i rëndësishëm për t’i prerë të gjitha këto rrënjë të kalbura të 30 viteve.

 

Duket sikur ju zgjidhjen e shikoni te shkatërrimi i kundërshtarit dhe kundërshtari te shkatërrimi juaj…

Edi Rama: Jo, nuk e shoh fare te shkatërrini i kundërshtarët sepse unë nuk po jap asnjë kontribut për ta shkatërruar kundërshtarin. Kundërshtari ka hyrë në një proces vetshkatërrimi, të cilin unë nuk e ndal dot.

 

Thirrja e fundit e Luigi Soreca-s pas vendimit të mbrëmshëm të Këshillit Europian ishte që tanimë është koha për dialog dhe për ta nisur atë pa humbur kohë. Me kë do të bëni dialog?

Edi Rama: Koha për dialog është gjithmonë, gjithmonë, gjithmonë. Unë kam qenë gjithmonë i hapur dhe jam i hapur për dialog. Dialogu mes palëve bëhet për interesa të përbashkëta të palëve që janë në dy anët e… nuk më pëlqen fjala barrikadë, por në të dyja anët e spektrit në popull. Ata kanë interesa të përbashkëta që ne duhet t’i përfaqësojmë. Për këto interesa të përbashkëta unë kam qenë gjithmonë i gatshëm për dialog, në çdo sekondë, por nga ana tjetër ka gjëra që bëhen në tavolinë, ka gjëra që bëhen me garë. Gara nuk mund të zëvendësohet nga tavolina.

 

Përveç mbajtjes së zgjedhjeve më 30 qershor, a keni ju një plan për zgjidhjen e krizës?

Edi Rama: E thashë edhe njëherë, kjo krizë është shtjellimi i një plani për të futur në krizë Shqipërinë dhe prandaj kjo krizë duhet mbytur nga populli.

 

Muaji tetor do të vijë shumë shpejt. Çfarë do të thoni ju nëse Shqipëria do të mbetet pas? Do të thoni se e ka fajin opozita, e kanë fajin këta të katërt?

Edi Rama: Këtë e dinë të gjithë dhe e shohin të gjithë se çfarë po ndodh dhe se kush e mban përgjegjësinë, nuk ka nevojë ta them unë fare.

 

Në një intervistë që keni dhënë vjet, ju keni thënë se kur qeveris vetëm nuk ke më se kujt t’i ankohesh..

Edi Rama: Patjetër, unë nuk po ankohem. Të tjerët po ankohen për mua, unë nuk po ankohem për askënd. Unë po vazhdoj punën time dhe po mundohem ta bëj më së miri, me vetdijen që jo gjithçka e kam bërë aq mirë sa do të doja ta bëja. Mbase ndonjë gjë nuk e kam bërë hiç mirë. Qeveria ka bërë shumë punë të mira, ka bërë edhe gabime. Ka pasur edhe moment që ka mbledhur kusure në raport me njerëzit. Nuk jemi absolutisht të pagabueshëm dhe të përsosur, por më të mirë se ne nuk ka.

 

Me ose pa faj, përgjegjësia do të mbes mbi ju. Pika 49 e Këshillit vjet “Këshilli vëren se dialogu i qëndrueshëm dhe konstruktiv mes qeverisë dhe opozitës mbi reformat që lidhen me BE-në mbetet thelbësor për të avancuar në agjendën e reformës në dobi të qytetarëve, si dhe për ta afruar më shumë vendin me BE-në”.

Edi Rama: Patjetër që e thotë Këshilli.

 

Jeni i ndërgjegjshëm që keni përgjegjësi më shumë se opozita për fatet e vendit?

Edi Rama: Patjetër dhe për këtë arsye jam deri në fund për t’I shkuar deri në fund kësaj rruge.

 

Si e shikoni fundin e kësaj rruge?

Edi Rama: Duke e çliruar politikën nga kapja e hileqarëve dhe atyre që Shqipërinë e kanë thjesht një shesh për të bërë përsheshet e tyre.

 

E gjeni veten me Presidentin kundër, me opozitën jashtë Parlamentit, me protestuesit në rrugë, me kërcënim për të prishur zgjedhjet. A e keni menduar ndonjëherë se ndoshta për hir të fateve të vendit të kishit menduar dorëheqjen?

Edi Rama: Nëse do të dorëhiqesha do të fitonin këta, jo këta si persona, por do të fitonte kjo politikë, kjo mbrapshti, do të fitonte kjo qasje dhe Shqipëria do të rrinte 30 vjet të tjera si 30 vitet që ikën.

 

Gjithsesi ju opozitën do ta keni përballë, në rrugë ose në institucione. A keni menduar ju një plan se si do ta ktheni opozitën në sistem?

Edi Rama: Jo, ky nuk është problemi im.

 

Është problem i kryeministrit të Shqipërisë, standadet demokratike të vendit…

Edi Rama: Patjetër. Unë do të isha përgjegjës nëse unë do të kisha bërë gjëra, të cilat pengojnë opozitën të qëndrojë në Parlament, të cilat pengojnë opozitën që të hyjë në zgjedhje, të cilat pengojnë opozitën që të bëjë punën e saj. Nëse unë do të kisha bërë gjëra të tilla, atëherë….

 

A mund të kishim bërë ju më shumë, që opozita të ndjehej më e përfshirë?

Edi Rama: Mund të kisha bërë diçka më shumë, që të dorëzoja qeverinë në tavolinë, por është diçka që nuk mund ta bëj dot se nuk kam mandat nga ata që më kanë zgjedhur dhe nga ana tjetër duhet të mos harroni faktin se faktet flasin shumë qartë. Unë jam njeriu që e kam bërë një lëshim të madh dy vjet më parë. Pra, nuk është se …

 

Ju nuk humbët nga ai lëshim?

Edi Rama: Po, por po flasim për diçka që nuk ka ndodhur ndonjëherë. E kam bërë dy vjet më parë dhe kam parë që nuk ka dhënë rezultatin për të cilin u bë. Kështu që nuk duhet përsëritur prapë dhe kjo nuk mund të kthehet në një rregull që sa herë ka zgjedhje hidhemi përpjetë dhe marrim gjysmën e qeverisë dhe pastaj kur mbarojnë zgjedhjet hidhemi përpjetë dhe kështu me rradhë. Pra, unë e kam bërë këtë dhe rezultoi që nuk dha efektin për të cilin u bë. Unë nuk e bëra atë për të fituar zgjedhjet sepse zgjedhjet i kishim të fituara me 140 deputetë, nëse do të kishim hyrë vetëm, siç edhe na u tha edhe nga partnerët ndërkombëtarë, që u dorëzuan përpara marrëzisë së çadrës dhe na thanë “nuk keni çfarë bëni më dhe futuni”. Pra, unë nuk e bëra atë për të marrë më shumë, për të marrë një fitore më të madhe, në raport me fitoren aritmetike dhe interesin e ngushtë persona. Unë faktikisht hoqa dorë nga një fitore e pakonceptueshme…

 

Po, por po ndodheni në të njëjtën situatë tani përpara zgjedhjeve lokale…

Edi Rama: Duhet me pyet ata të tjerët për këtë punë, jo mua. E thashë, mbaj përgjegjësi për vete dhe për mënyrën se si unë ushtroj mandatin që më kanë dhënë njerëzit. Nuk po them që absolutisht këtë gjë e bëj në mënyrë perfekte. Nuk jam aspak i përsosur. Jam një qënie me të metat e veta, me karakteristikat e veta, kam bërë dhe unë gabimet e mia, por ama në fund, kur vjen puna te boshti i angazhimit në raport me njerëzit, jam shumë korrekt dhe njerëzit nuk i tradhëtoj.

 

A keni konsideruar si opsion për zgjidhjen e krizës zgjedhjet e parakohëshme parlamentare?

Edi Rama: Jo, zgjedhjet do të bëhen në vitin 2021.

 

Ishte një “jo” ende pa e përfunduar pyetjen…

Edi Rama: Askush nuk mund të imponojë asgjë. Nëse do të kishim zgjedhje të parakohëshme…

 

Pse i keni kaq tabu? Serbia bën shpesh, Mali i Zi i ka bërë. Pse i shikoni zgjedhjet e parakohëshme sikur po vjen fundi i botës?

Edi Rama: Jo, jo, nuk është fare fundi i botës. Zgjedhjet e parakohëshme, atë po thoja, mund të ndodhin në dy raste, ose kur humbet pushtetin, ose kur humbet motivin…

 

Situata ku ne ndodhemi është më e rëndë…

Edi Rama: …kur humbet motivin e brendshëm për të vazhduar të qëndrosh. Ose kur taktikisht ti vendos t’i bësh për ta kapur kundërshtarin në befasi, gjë që e bën për shembull ish kryeministri dhe presidenti aktual i Serbisë. Ajo që mua më pyetët është a mund të bëhen zgjedhje të parakohëshme për të ngushëlluar këta?! Jo, nuk mund të bëhen! Jo, nuk mund të bëhen zgjedhje të parakohëshme për të ngushëlluar këta.

Ideja është për të dhënë një zgjidhje..

Edi Rama: Zgjidhja është e vështirë, por është koha të provojmë një zgjedhje të vështirë. Zgjidhjet e lehta na kanë lënë shumë prapa krahuasuar me të tjerët. Zgjedhja e vështirë ka patjetër atë pjesën e vet të peshës, por edhe mësimi nga zgjidhja e vështirë është më i qëndrueshëm dhe mbahet mend për një kohë të gjatë. Zgjidhjet e lehta kanë treguar se nuk nxjerrin mësime për të gjitë dhe këtë e tregoi dhe 2017-ta.

 

Si kryeministri i një vendi anëtar të NATO-s, ju ndodheni në një pozicion që nuk ndodhet askush. Kontrolloni gjithë Parlamentin, nuk ka opozitë në Parlament…

Edi Rama: …jo, nuk është e vërtetë kjo…

 

Nuk ka opozitë flasim në kuptimin serioz të fjalës…

Edi Rama: Më vjen keq, nuk është e vërtetë. Unë nuk shoh aty që të kenë ikur nobelistë dhe të kenë ardhur analfabetë, është i njëjti nivel sepse janë të të njëjtave parti…

 

Unë nuk dua të përmend emra, por besoj se ju mungon z. Basha, z. Berisha…

Edi Rama: Me ikjen e këtij të dytit që përmendët ju, parlamenti ka fituar, etika parlamentare ka fituar dhe nuk ka humbur asgjë. Ikja e një gojëshqyeri, që sakatonte sa herë hapte gojën të gjithë normat e shqipes dhe të traditës shqiptare të komunikimit nuk është ndonjë humbje, përkundrazi, është një vlerë e shtuar.

 

Kontrolloni Parlamenti…

Edi Rama: Nuk e kontrolloj parlamentin. Kemi pasur shumicën dhe kemi shumicën. Ç’domethënë që kontrolloj Parlamentin?! Ata deputetë që kanë ardhur, nuk i kam sjellë unë.

 

Do të merrni shpresoj jo më shumë se 100% të pushtetit lokal, një drejtësi që nuk funksionon…

Edi Rama: Jo, nuk është i vërtetë, drejtësia është në një kantier të madh ndërtimi.

 

Është ende në sallën e operacionit, është pacient…

Edi Rama: Po, patjetër po. Po është më mirë pacientë që po operohet sesa një i vdekur i pakallur që kafshonte dynjanë si një fantazëm që po t’i dilje përpara të merrte frymën.

 

A rrezikon Shqipëria rivendosjen e vizave për shkak të kërkesës së Holandës?

Edi Rama: Zero, zero.

 

Presidenti i Republikës u shfaq dje me tone alarmante….

Edi Rama: Patjetër, sepse Presidenti i Republikës është në një mision dhe misioni tani është i qartë dhe fjala e Presidentit të Republikës është eufemizëm. Ai është Ilir Meta në mision, që po përdor zyrën e Presidentit të Republikës për të luftuar si bashkëkryetar ….

 

Është zgjedhja juaj…

Edi Rama: Patjetër është zgjedhja ime, në kushtet kur ne nuk kishim votat për të zgjedhur dikë tjetër dhe është zgjedhur me votat e tij. Pra, ne me votat tona nuk zgjidhnim dot një President

 

…dhe atëherë thatë që është Presidenti më i mirë që do të mbrojë dhe të drejtat e opozitës…

Edi Rama: Dhe po të kthehesha mbrapa do ta bëja përsëri të njëjtën gjë.

 

Por nesër ju do të votoni për shkarkimin e tij…

Edi Rama: Patjetër sepse ka shkelur rëndë Kushtetutën.

 

Nuk është thjesht qëndimi i Holandës që ka çuar shqetësimin e vet në Komision, por është edhe çështja e azilkërkuesve. Sipas Eurostat, në Francë për vitin 2018 nga Shqipëria ka patur 1900 azilkërkues dhe vendi iI parë është Afganistani me 10270.

Edi Rama: Mirë është të mos bëjmë… ne të paktën të mos biem në këtë… sepse shqiptarët nuk vijnë nga Afganistani. Shqiptarët janë europianë, të cilëve u privohet e drejta për të qarkulluar lirisht në tregun e lirë të punës dhe për këtë arsye shqiptarët kërkojnë azil sepse duan punë. Nuk shkojnë të kërkojnë azil sepse janë të përsekutuar, e para. E dyta, kanë rënie drastike numrat në Gjermani, në Hollandë dhe vende të tjera për shkak se është shtrënguar sistemi. Franca vazhdon të mbajë një sistem shumë gjenerozë që stimulon këtë gjë. Dhe e treta që është edhe më e rëndësishme se dy të parat, 100 mijë kroat kanë kërkuar punë vjet në zyrat e punës në Gjermani…

 

Po, por ne nuk jemi si kroatët…

Edi Rama: Kroacia është vend i BE-së. Po flasim që arsyet janë të njëjta, por ata janë në BE dhe kanë mundësi ta bëjnë këtë gjë, si pjesë e tregut të përbashkët të punës. 100 mijë, dakord. Pashë Portugalinë, 50 mijë njerëz e kanë lënë Portugalinë vitin e shkuar megjithëse Portugalia po shënon një progres të qenësishëm ekonomik. Italia e Jugut është në zbrazje të vazhdueshme. Po të shikoni sot një nga problemet kryesore që ka Italia, me një nga sistemet më ekselente mjekësore në Europë, ikin mjekët…

 

Dakord z. Kryeministër, por as Italia, as Portugalia, as Kroacia nuk rrezikojnë sanksione. Shqipëria rrezikon sanksione, nëse vihet në lëvizje mekanizmi?

Edi Rama: Ne nuk rrezikojmë asnjë sanksion. Sepse ka disa kritere për t’u sanksionuar dhe kriteret monitorohen nga Komisioni. Ne jemi 100% brenda kritereve. Ajo është një lëvizje politike, qartësisht politike. Vet ministri për drejtësinë dhe sigurinë i Holandës shkoi në Parlament dhe tha mos e bëni këtë gjë se Shqipëria nuk ka cënuar asnjë kriter, por ajo u bë për politikë se ata ishin në mes të fushatës. Loja me shqiptarët vazhdon, falë edhe ndihmës që disa shqiptarë, pasardhës së Haxhi Qamilit dhe Esad Pashë Toptanit, u japin atyre që kanë nevojë për alibira dha argument për të patur gjithmonë dele të zeza që të sjellin vota.

 

Zgjedhjet në çdo vend janë një instrument për të zgjidhur kriza, ndërsa këtu duket se janë ftesë për t’u futur në krizë. A keni konsideruar ndonjëherë se ashtu si modeli Ii reformës në drejtësi, ndoshta do të ishte mirë të kishte një angazhim ndërkombëtar, që reforma zgjedhore të kryehej mbi bazën e rekomandimeve të OSBE-ODHIR-it?

Edi Rama: Shiko, zgjedhjet në Shqipëri padyshim që kanë problemet e tyre, asnjëherë nuk e kam mohuar. Por ju lutem shumë, të kthehemi pak mbrapa dhe të shikoni se sa shumë kanë ndryshuar zgjedhjet në Shqipëri. Kujtoni pak se çfarë ndodhi këtu në 2011, kujtoni pak se çfarë ndodhi në 2009-ën. Në 2009-ën u bë nami i zi për një komision hetimor për të hapur kutitë. Sot as që mund të imagjinohet një gjë e tillë. Nëse do të ishte çëshja e hapjes së kutive, ato do të ishin të hapura. Pra, është bërë një progres i jashtëzakonshëm në aspektin e zgjedhjeve. Kush e mohon, e bën për qëllime të tjera.

 

Po, por ne nuk kemi të ndëshkuar për zgjedhjet.

Edi Rama: Është e pavërtetë, kemi. Ka njerëz që janë akoma sot në burg për zgjedhjet.

 

Ne kemi patur raste publike, të cilët janë pasuar nga amnisti, pa përmenduar rastet e fundit.

Edi Rama: Mos harroni asnjëherë, krimet zgjedhore nuk janë kaq të thjeshta, sidomos kur nuk janë flagrante. Po për krime zgjedhore flagrante, siç është pengimi i një subjekti zgjedhor, sulmi mbi një qendër votimi etj, etj, sanksionet janë ekstreme dhe më vjen shumë keq dhe prandaj e përsëris se njerëzit nuk duhet të shkojnë pas berihait se do të ndëshkohen.

 

Një votues shqiptar kur dëgjon Presidentin e Republikës, kur dëgjon kryetarin e opozitës, kur dëgjon politikanë të tjerë, që vendi ndodhet në prag të konfliktit civil, mund të ketë trazira të mëdha, kur rithërritet në skenë vitit i mbrapsht ’97, jeni i shqetësuar hiç mos gjë së paku për imazhin e vendit që mund të pësojë të njëjtin dëm, pavarësisht shkallës apo përmasës së trazirave?

Edi Rama: Vendi po dëmtohet çdo ditë, por thashë duhet t’i përballojnë këto dhimbje të një lindje të vështirë, se përndryshe nuk dalim më nga kjo histori për vite të tëra.

 

Edhe ju e thatë që ndërkombëtarët, në dallim nga ’97 që erdhën me mision ushtarak, ngurojnë të ndërhynë edhë në mënyrë diplomatike, duke thënë gjejeni ju vet zgjidhjen. A nuk ju takon ju që keni më shumë pushtet…

Edi Rama: Jo, fare…

 

… dhe keni më shumë përgjegjësi…

Edi Rama: Jo, fare. Këtu ka Kushtetutë, ka ligj, ka edhe një të drejtë që nuk mund të negociohet, që është e drejta e popullit për të zgjedhur në ditën që i takon popullit për të zgjedhur, dhe është detyra e politikanëve të dalin para popullit. Nëse ka politikanë që nuk duan të dalin para popullit është puna e tyre dhe ata marrin kostot e tyre politike. Por është gjynah që për kostot e tyre politike, njerëz të tjerë, ndjekës të tyre, të marrin kosto penale dhe ligjore, kjo është pjesa që është gjynah. Do të bëjmë çmos deri në fund që t’i inkurajojmë për t’i shpëtuar nga kurthi Ii kthimit në mish për top. Nëse e bëjnë do të shkojnë aty ku u takon.

 

Nëse pyetjen time nuk e konsideroni për datën 30 qershor, por konsiderojni për një periudhë pas 30 qershorit, çfarë zgjidhje shikoni në Shqipëri? Nuk po flasim për 30 qershorin, nuk po flasim për ditën e votimit.

Edi Rama: Shqipëria do të dalë më e pjekur në tërësi, politikisht flas. Dhe Shqipëria ka një të mirë, që ky popull ndoshta është populli më politikan në botë, se sa merren shqitparët me politikë unë nuk di të merren të tjerët dhe këtyre nuk ua hedh dot askush. Nuk i merr dot askush për budallenj, nuk ia tregon askush dot ’97-ën etj, etj. Këto janë të gjitha përpjekje të njerëzve që nuk kanë kuptuar akoma si funksionojnë shqiptarët dhe nuk kanë kuptuar akoma që shumica dërrmuese e shqiptarëve është absolutisht e vendosur kundër kësaj politike. Ata që janë ndjekës të këtyre partive janë në të drejtën e tyre, e përsëris, por është mirë që të mos bëhen mish për topat e katër personave, se nuk mund të shkohet në burg për Monika Kryemadhin, është diçka e pakonceptueshme. Të privohesh nga e drejta për të dalë jashtë shtetit për 10 vjet dhe nga mundësia për të hyrë në një vend të BE-së nesër, për hatër të Ilir Metës apo Sali Berishës dhe pastaj të Lulzim Bashës.

 

Vet masa që keni ndër mend të merrni nesër a tregon një lloj paniku?

Edi Rama: Jo, fare, fare, është ndihmë. Është ndihmë për njerëzit që të kuptojnë se kjo është serioze dhe se kjo do të ndodhë. Është ndihmë sepse bëhet fjalë për një krim. Është ndihmë “shiko ky është krim, mos e bëj këtë krim”, kaq.

 

Ju jeni i vendosur për 30 qershorin dhe duket se keni idenë që votimet e 30 qershorit do të jenë edhe një hap për të zgjidhur krizën, por ka plot të tjerë që mendojnë se kriza do të vij duke u thelluar. Si kryeministër ju i keni treguesit e ndikimit të krizës në ekonominë e vendit.

Edi Rama: Unë jam zgjedhur që të mbaj përgjegjësinë për të udhëhequr dhe jo për të ndjekur të tjerët, kështu që kjo është barra udhëheqjes. Unë jam i bindur për këtë. Zgjidhja vjen duke vendosur standarde që nuk mund të cënohen dhe duke përcaktuar një rrugë që është e drejta. I kemi rënë shumë shpesh shkurt dhe na ka rënë gjithmonë shumë gjatë. Kjo duket më e gjatë, por është më e shkurtër se gjithë rrugët e shkurtra që na nxjerrin më gjatë.

 

Kjo do të thotë se edhe në muajt e ardhshëm do të presim protesta, trazira, zjarr, molotovë?

Edi Rama: Për trazirat mos u shqetësoni sepse thashë do të jenë fenomene sporadike, që do të jenë si të thuash vajtja si cjapi te kasapi e njerëzve që do të shkojnë pas berihait duke shkelur ligjin. Ndërkohë që procesi do të vijoj dhe pas zgjedhjeve do të ketë procese të tjera. Nuk do të jetë diçka që do t’i ngjaj kësaj të sotmes.

 

Ky është një bast që ju mendoni se do të bëhet më mirë?

Edi Rama: Ky nuk është bast…

 

Por mund të shkoj dhe më keq…

Edi Rama: Ky nuk është bast. Unë mendoj që nëse ne do e shmangim këtë proces duke menduar se po zgjedhim një të keqe …

 

Po flasim për një zgjidhje përtej këtij procesi….

Edi Rama: Duke menduar se po zgjedhim të keqen më të vogël, në fakt ne po zgjedhim të keqen më të madhe, që do të na afektonte për 10-15 vjetët e ardhshme. Kështu është një vështirësi që duhet ta kapërcejmë.

 

Ju jeni në kontakt të përditshëm me votuesit, në Tiranë dhe në rrethe.

Edi Rama: Patjetër.

 

Si e shihni ju fundin e 30 qershorit, duke fituar të 61 bashkitë?

Edi Rama: Nuk e di, ka bashki ku ka dhe kandidatë të tjerë, mund të ketë dhe surpriza, por partitë hyjnë për të fituar të gjitha garat ku hynë, gjithmonë, pavarësisht se kjo nuk ndodh.

 

Por kjo nuk është garë?

Edi Rama: Kanë ikur kundërshtarët. E kemi fituar garën pa filluar sepse na i kanë falur.

 

Dhe për standardet e zgjedhjeve ju keni nxjerrë një vendim për ndaluar mjetet e administratës. Por nga përgjimet që kemi parë, del që njerëzit e administratës janë aktivë.

Edi Rama: Duhen verifikuar të gjitha. Muhabetet e telefonave janë vetëm indicie, nuk janë prova. Di që edhe përdorimi i administratës nuk ka lidhje fare me çfarë ndodhte më përpara. Mund të ketë element të caktuar, që në mënyrë të papërgjegjshme mund të bëjnë nga ana e tyre këtë apo atë, por nuk bëhet fjalë që të ketë presion sot të organizuar mbi mësuesit, mjekët, infermierët. Nuk ekziston. Sepse sot mësuesit hynë dhe dalin në proces në mënyrë transparente përmes një mekanizmi dixhital.

 

Po, por rasti Ii Dibrës në 2016-ën tregoi se kontrolli ekzistonte në sistemin pyramidal. Drejtori i arsimit u kërkonte mësuesve …

Edi Rama: E thashë pra, është një bisedë telefonike, që duhet provuar.

 

Nesër janë paralajmëruar përgjime të tjera…

Edi Rama: Po, patjetër. Po janë shumë. Është valixhja plot me muhabete dhe ato është e bukura që paralajmërohen në Tiranë dhe dalin në Berlin. Kjo tregon që ato vinë nga Tirana, dhe nga Tirana vinë nga vet prokurorët, që duhet të hetonin dhe që tani janë subject I ligjit për nxjerrjen e sekretit hetimor. Ky do të ishte minimum që të bëhet drejtësi për këtë sepse kjo është kriminale.

 

Pyetja është, zoti Kryeministër ju jeni në politikë gjatë, për më shumë se dy dekada, por kurrë nuk ka patur intensitet lajmesh të rëndësishme sa këto 72 orët e fundit. Pas 24 orësh është paralajmëruar edhe protesta e opozitës me një ton tjetër dhe me një presion në rritje.

Edi Rama: Edhe? Ata do të bëjnë gjithçka munden për ta goditur Shqipërinë në pikën që Shqipëria të humbasë trenin. Ata kanë problem me kapitujt e drejtësisë që hapen, sapo hapen negociatat dhe e thonë gjatë gjithë kohës që ne nuk e lëmë këtë vend të bëhet si Rumania, të bëhet si Kroacia, por duan s’duan ata ky vend do të ecë në këtë rrugë dhe pikë. Tani, do të bëjnë të gjitha?! Do t’I bëjnë, patjetër që do t’I bëjnë.

 

Dakord, ju thoni opozita ka frikë nga drejtësia. Një logjikë thotë partia juaj ka 6 vite në pushtet. Nuk paska frikë një qeveri që ka kaluar 6 buxhete, nga drejtësia dhe paska frikë ata që kanë qenë para 10 vitesh?

Edi Rama: Po, po si shpjegohet që unë që në sekondën e parë e kam vënë në program reformën në drejtësi, kur ekspertët thoshin mos e vërë në program sepse do shumicë të cilësuar, do shumicë kushtetuese etj, etj. Dhe si shpejgohet që nga dita e parë deri më sot unë jam absolutisht i vendosur dhe s’kam asnjë lëkundje për këtë punë?! Unë s’kam frikë! S’kam frikë. Le të thonë çfarë të duan e si të duan, nuk kam frikë. E kam thënë… pse nuk kam frikë? Sepse asnjëherë nuk kam bërë asgjë që të kem frikë. Kaq. Ndërkohë që të gjithë e dinë, të gjithë ata që punojnë me mua e dinë. Unë jam mbrojtësi më i flaktë i punës së kujtdo, unë i vë gjoksin kur vjen puna te puna apo për të mbrojtur nga akuzat e padrejta. Në momentin që ka diçka që lidhet me drejtësinë, nëse është ok është i mirëseardhur, nëse nuk është ok, lamtumirë. Është shumë e thjeshtë. E kam thënë gjithmonë, një familje në kuptimin e thjeshtë të fjalës., një organizatë, një parti, një ndërmarrje, një shtet, një anëtar i familjes së vogël, një djalë, një xhaxha, një vëlla, një motër, nuk gjykohet nga kjo, nga ajo që bën një pjesë e organizatës, gjykohet nga mënyra se si reagon. A pajtohet apo nuk pajtohet me këtë? A distancohet apo nuk distancohet nga kjo? A mban apo s’mban qëndrim? Ky është ndryshimi i madh mes meje dhe atyre që sonte janë bërë bashkë për t’i dalë për ndesh drejtësisë. Pse? Sepse këtu kemi qenë kur drejtori i përgjithshëm i tatimeve ishte me arrest shtëpie nga gjykata dhe e mbanin akoma drejtor dhe kryeministri thoshte përderisa nuk ka vendim të formës së prerë “është i pafajshëm” dhe këtu kemi qenë kur unë i thashë një ish ministri të brendshëm “unë dua të të besoj, por nuk mjafton fjala jote. Dil jashtë nga kjo shtëpi, shko përballu me drejtësinë, avokatët gjeji janë të tutë, ne nuk jemi avokatët e tu dhe kaq”. Këto janë standardet, nuk ka të tjera.

 

Me ngritjen së shpejti të BKH dhe SPAK, a parashikoni që do të duhet të mbani qëndrim ndaj shumë antarëve të familjes tuaj politike?

Unë mbaj qëndrime politike dhe morale ndërsa qëndrimet ligjore i mbajnë institucionet dhe të jeni i sigurt që me krijimin e SPAK-ut dhe të BKH-së kurrë nuk do të dëgjoni Edi Ramën që të thotë: kjo është e padrejtë, kjo s’është e padrejtë. Ata do të jenë të lirë të bëjnë punën e tyre dhe gjithkush që do të ketë probleme me ta duhet t’i zgjidhë vetë, jo nëpërmjet meje.

 

Zoti Kryeministër pyetja e fundit: pas 30 qershorit, ose më saktë duke nisur nga data 30 qershor, do të bëhet më mirë apo do të bëhet më keq para se të bëhet më mirë?

Shiko do të më lejosh që të lexoj një gjë që e kam këtu: Haxhiqamiloida një nga kujtimet më të turpshme të rrugëtimit historik shqiptar, ka qenë më e keqe se ç’është kujtuar, më e rrezikshme se çdo mund të parafytyrohej. Nëse 100 vjet më parë klithma e Haxhiut të çmendur ka qenë klithma e shkuljes së Perandorisë të sëmurë nga preja e saj, sot 100 vjet më pas ajo do të ishe ofshama e fundit antieuropiane në këtë vend, atë ofshamë e fshihnin me kujdes të gjithë ata duke uluritur për Europën, luteshin së brendshmi që Europa të mos i hapte kurrë portat për shqiptarët. Parti politike ose pjesë të shtetit, organizata të krimit, klane të korruptuara ishin në përgjim të vazhdueshëm të kërkimit të vjegave për t’u acaruar me Europën me shpresën e gjetjes së një orientimi të ri. Ismail Kadare, Mosmarrëveshja, fq 194.