30 prill 1919/Firmëtarët e Memorandumit të Beratit, kundër protektoratit italian
MEMORANDUMI I BERATIT
Shqipëria nën Mandatin Amerikan
Adresuar: Shkëlqesisë së tyre Komandos Franceze në Shkodër!
Mbas punëvet të Gjirokastrës, të cilat u pregatitën e u bënë vetëm prej Mufid beut, jashtë dëshirës e mendimit të popullit, duke u bashkuar me vendimin e fundit të Guvernës Provizore në Durrës, e cila kundërshtoi rreptësisht protektionin Italian në Shqipërinë e lirë, e shohim të arësyshme edhe ne populli i Beratit të çfaqim pranë Shkelqesisë s’Uaj ndjenjat atdhetare, duke Ju lutur të kini mirësinë e të ia paraqitni Qeverisë Madhështore e Mirdashëse, kërkesat e popullit të qarkut të këtushëm. Me këtë rast shpresoim se do të pranoni nderimet e të përzemërta e të qiruara:
I-Populli shqiptar duke u mbështetur në parimet kombëtare qi u vunë në veprim, dëshiroi t’i njihen të drejtat e tij qi ka, për të rojtur në sinisië Ballkane i lirë e indepandant, pranoi nji qeveri provizore e dërgoi delegate të posaçëm në Konferencë të Paqes, vetëm për të mprojtur indepadancën e plotë e tërsiën toksore të Shqiprisë me kufit e sajë etnografike e kombëtare.
II-Delegatët shqiptarë qi u dërguen në Konferencë të Paqes, kanë në dorën e tyre nji program të nënshkruar e të pëlqyer prej të gjith antarëve të qeveris së Durrësit, qi ky program tregonë kompetencën e tyre dhe e përfytëron idealain e kombit shqiptar, qi ka për independencën të papërkufizuar për vendin e tië.
III- Në kioftë se shtetet e mëdhenj qi po mëshirokan për liriën e popujve të vegjël, e sidomos për ne shqiptarët qi jemi populli ma i vjetër e ma i famshëm dhe mjerisht më i piklluar e më i përgjunjëzuar i Europës; nuk mundet ti pushojnë intrigat e Ballkanit dhe në e shohin të domosdoshme qi shteti shqiptar të mbetet nën mandate të nji Guvernes së madhe, atëherë nadëshirojëm mandatin amerikan, qi kështu të mundim të sigurojëm e t’i apim nji frymë kombëtare zhvillimit e lulëzimit të vendit tonë. Shtojëm se ket deshirë e vërtetojën edhe dokumentat qi janë dhanë konsulit amerikan qi shetiti Shqipërinë.
Nenshkruesit e Memorandumit
Paria e Prefekturës Berat
Nëshkrue:
- Hekur Vrioni, Kryepari i Katundariës
- Zarif Aga Haznatari, Kryetar i klubit “BASHKIM”
- Fevzi Ruli, Advokat
- Themistokli Kassapi, Notablë i krishter
- Kostaq (Koço) Kota, Inspektori i Arrësimit
- Salih Gjuka, Direktori Arsimit
- Adem Shehu, Sekretari i Arësimit
- Islam be Vrioni, Notabël muhamedan
- Melek be Frashëri, Kapitanë,
- Xhevdet Mehqemea, Advokat
- Zejnel be Prodani, Notabël
- Teki be Selenica, Notabël
- Zoj Tonçi, Tregtar
- Todi Naska, Nëpunës drejtësie
- Bektash H. Berberi, Zanatli
- Gaqe papa Zaharia, Direktori i Kancelarisë së Prefekturës
- Emrullah Psarizi, Sekretari i Perlimentares
- Hajredin Kuçi, Notabël
- Andon Capo, Tregtar
- Hysni aga Kafasi, Këshilltari i Perlimtares
- Nuri Osman Smundja, Sekretari i Drejtësisë.
Nji kopje për Komitetin Mbrojtja Kombëtare e Kosovës.
Nënshkrue Fevzi Ruli d.v.
Berat 30.04.1919
Marrë nga libri: “Harallamb Kota –Koço Kota, Për një Shqipëri Oksidentale”.
Hekur Vrioni
Faksimile e memorandumit