Eneida Jaçaj: Si i vrau diktatura gratë intelektuale që nga Musine Kokalari e Marie Tuci?

Sistemi totalitar në Shqipëri ka zbatuar diktaturën më të egër komuniste gjakatare ndaj qënies njerëzore, gjatë periudhës 45 vjeçare, krahasuar me sistemet e shteteve të Europës Lindore asokohe.

Ky sistem u ngrit mbi kultin e individit, propagandës proletare, mashtrimit, shpifjes, artit të spiunllëkut, ndrydhjes së trurit, shkatërrimit dhe degradimit të qënies njerëzore. Udhëheqësi diktator nuk njihte parime, barazi ligjore, të drejta e liri themelore bazë, por e konsideronte qenies njerëzore si një shtazë që duhet t’i pish gjakun e ta hedhësh atje tej në harresë të plotë!

Ky udhëheqës, një korb i zi që i përngjante vdekjes, e cila hidhte valle mbi kryet e njerëzve, e njehsonte veten me të mbinatyrshmen universale, i gjithëpushtetshëm, duke njohur vetëm parimin e shtypjes, nënshtrimit, persekutimit e vrasjes, si e vetmja mënyrë për të mbajtur masën nën tutel.

Krimet ndaj individëve, që nuk pranonin idealet komuniste të vijës së kuqe, por dilnin ballëhapur për të thënë me zë të lartë se kjo nuk është Shqipëria që donin të ndërtonin intelektualët e mendimtarët e parë, i konsideronte të ligjshme në emër të idealeve të partisë, ndërsa censurën ndaj lirisë së shtypit, shtypjen e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut, bllokimin e alternativave të reja, as që i përfillte.

Propagandonte kultin e madhështisë duke e quajtur veten Zot, pasi mbylli çdo kult fetar; zëri i fjalës së lirë nuk kishte forcë të dëgjohej, por qëndronte i strukur në një qoshe, në përpëlitje për të thënë diçka, me shpresën se dikush do e dëgjonte. I vetmi stacion televiziv, për ata që e dispononin pajisjen, paraqeste ngjarje lufte nga vende të botës së tretë, për t’u hedhur hi syve popullit se në Shqipëri jetohej më mirë. Gënjeshtër, për t’u mpirë trurin shqiptarëve, ashtu siç dinë ta bëjnë dritëshkurtërit!

I interesonte një popull analfabet, për ta pasur më të lehtë nënshtrimin e tyre, për të zbatuar me rigorozitet mekanizmat e një sociopati, me qëllim ruajtjen e pushtetit të tij të mbinatyrshëm me fanatizëm. Intelektualët që patën kurajën të ngrenë zërin, disa me penë e disa me veprime ua shkatërroi jetën me fis e farefis, i internoi e pushkatoi saqë as kockat nuk iu gjenden. Akoma edhe sot e duan, pasi propaganda ishte aq e egër, saqë ka lënë gjurmë të pashlyer në mpiksjen e trurit!

Persekutimet dhe vrasjet e grave intelektuale

Ky sistem vrasës nuk kurseu nga persekutimi, vrasja edhe qenien më të butë, të brishtë, që i jep jetës jetë. Persekutoi me dhjetëra gra e vajza intelektuale, ua denigroi figurën dhe i degdisi në burgje e kampe përqëndrimi, në “Gestapot famëkeqe të Shqipërisë”.

Grave e vajzave të reja intelektuale, që dashuronin dijen dhe luftonin për demokracinë, ua shkatërroi jetën, ua mohoi të drejtën e mëmësisë, duke përdorur mekanizmat më çnjerëzore dhe torturave. Ua mohoi të drejtën për të mbajtur në duar krijesën më të bukur e të brishtë që i jep kuptim jetës së një gruaje. Ato nuk u bënë kurrë nuse, fustanin e bardhë të nusërisë nuk e veshën kurrë, në vend të tij shpirti u veshi torturat çnjerëzore që i morën me vete si kujtime në botën tjetër.

Femra është si flladi i mëngjesit pranveror ngjyraplotë, qenie e paqes, mirësisë, nga ku jeta merr jetë. Një udhëheqës i tillë është një burracak sociopat e psikopat, që kishte ngritur perandorinë e tij të rrethuar me njerëz të nënshtruar, sylesh, që u bënte lavazh truri. Në sajë të tyre mbretëroi aq gjatë. Një ndër to ishte Musine Kokalari, një ndër të parat gra shkrimtare, politikane, veprimtare e kulturës dhe dijes, e cila sakrifikoi jetën duke dalë me guxim të plotë kundër sistemit gjakatar. Kjo martire e demokracisë u vetësakrifikua që populli i saj të shihte diellin e mëngjesit, shpirtrat të preknin lirinë dhe të shijonin gjërat më të bukura që të ofronte jeta. Kjo grua mbajti ndezur flakë diellin e shpirtit dhe kurrë nuk u dorëzua deri ditën që dha shpirt. “Unë jam nxënëse e Sami Frashërit. Me mua ju doni të dënoni Rilindjen”, i është drejtuar ajo shërbëtorëve të rregjimit në gjyqin komunist, me atë shikim stoik, por që buronte nga thellësia e një shpirti të butë të një gruaje. Ajo e la në dorëshkrim aktin kriminal dhe barbar që kishte kryer sistemi. “Komunistët më varrosën për së gjalli… nuk iu kërkova falje në gjyq për aktivitetin tim. Dhe pse do të kërkoja falje?…. Unë s’jam fajtore…”.

Një tjetër martire e lirisë ishte Marie Tuci, mësuesja 22-vjeçare, që hoqi torturat më të tmerrshme që ka parë njerëzimi. Marie Tuci është e vetmja grua që renditet në mesin e 40-të martirëve të parë të kishës katolike shqiptare. Atë e mbyllën në një thes së bashku me një mace të tërbuar dhe e goditën atë me mjete të forta. Kur e nxorën nga thesi, Maria ishte transformuar sa nuk njihej.

Regjimi komunist persekutoi edhe fëmijë që në djep, pasi prindërit u kishin dalë kundër sistemit diktatorial. Ky ishte fati i Drita Çomos, e cila në nëntor të vitit 1960, në moshën dy-vjeçare, internohet për shkak të dënimit politik të nënës së saj, Liri Belishovës. Babai i saj, Maqo Çomo, u dënua dhe ridënua nga regjimi komunist. Një pjesë të fëmijërisë dhe të adoleshencës Drita e kaloi e internuar në Kuç të Vlorës, më pas në Progonat të Kurveleshit. Së fundi e internojnë në Cërrik, ku edhe mbaroi shkollën e mesme, por për arsye të sëmundjes së pashërueshme dhe biografisë u pengua në mbrojtjen e maturës. Nga këto tortura asaj iu shpif kanceri, dhe, më 19.02.1981, në moshë fare të re, vdes në spitalin onkologjik të Tiranës. Janë dhjetëra gra të tjera, që diktatura ua mbylli gojën dhe jetën, gra me virtyte e vlera për shoqërinë, të cilat nuk u bënë kurrë nuse, por ato nusërojnë aq bukur në mendjen e atyre që i deshën dhe mbeten të pavdekshme me veprën e tyre, në historinë e kombit shqiptar!