Odise Kote: SHIRAT

Tregim

Shirat në qytet nisin kur retë nxitojnë si kuaj të hazdisur në qiell të murmë. Fillimisht ato ia behin diku lart, mbi shpatulla të malit, aty nga fillimi i nëntorit. Është koha kur dita vesh pulovrën e trashë pasi ndjen të dridhura, ndërsa mbrëmja fsheh fytyrën prej erës së ftohtë brisk si ujë pusi. Atë mesditë, ai sa kishte mbërritur kur shiu nisi me furi çmendurake. Qemeret dhe rrasat e gurit u tendosën nga furia e zunë të kërcasin nën peshën e ujit.

Diku u ravijëzua ndonjë bark i lehtë muri, ndërkohë që ullukët uturinin si çakej të paushqyer mirë. Hera-herës qielli lëshonte zigzage vetëtimash, disa prej të cilave ishin të madhërishme, vizatime zjarrin qiell – tokë, po shumë të frikshme. Një nga ato zigzaget e tmerrit i ra në Qafën e Pazarit, qafë me formën e një kupe të hapur drejt qiellit, ku shigjeta e zjarrtë u lëshua e lëvizi me shpejtësi drite nëpër gurët e nxirë të kalldrëmit, një shkretëtirë gri që ai gati e shkeli me këmbët e qullura. Ato sekonda goditjeje, befasie, paniku e hutimi sikur e bënë jetën një, të rrafshtë, të ndriçuar, me shpejtësi kozmike e horizontale.

U fut vrik nëpër një kube aty pranë sa për të marrë një kacek frymë e për të parë se nga duhej t’ia mbante për shkurt. Kur ngriti kokën, sipër tij minareja e xhamisë së Pazarit dukej si e veshur me avull e mjegull ngjyrë mavi. Shkrepëtinte . Ai eci më pas pa u ndalur, poshtë qafës, në njërën nga pesë rrugët që zbriste nëpër tatëpjetën dyzet e pesë gradëshe. Stuhia e kishte pushtuar edhe atë rruginë, bashkë me ngrehinat e gurta të rreshtit simetrik me krahët e saj të rrëshqitshme e të pabesa.

Ajo rruginë zbriste e mysët, e kruspullt si shpinë korkodili dhe ujrat zbrisnin me vrull zemërak teposhtë. Befas një kumbull e kuqe bashtine krah saj, u godit nga rrufeja. U dogj e ra pothuaj te këmbët e tij. Gurë muri u rrëzuan. Dhe më pas një gjëmim që iku tutje si hobe. Shpejt. Kot. Fare kot. Në boshësi. Askush nuk e dëgjoi shenjën e dërguar prej qiellit. As kërkëllimën e hapave. As ato gjëra që ikën në nxit dhe as ato që nuk u ngutën të vdisnin. Boshësia  ishte veç mbretëresha imagjinare e mesditës. Shiu binte me rrëshekë. Pikëlat kërcenin të zemëruara pupthi përmbi gurët gri, ndërsa ca më tutje, po të njëjtat, ndiheshin të përqeshura nga rreshtat e gurëve të bardhë. Atje, mbi gurët e bardhë, pikëlat rrëshqisnin për dreq, ashtu siç rrëshqasin hileqarët nga faktet e së vërtetës. Ndonjë mjet që guxoi të zbriste asaj stuhie të tmershme, dridhej e zhvendosej sa majtas djathtas, m’u sikur kërcente patinazh mbi akull.

Një herë ai e humbi orientimin, adresën që i kishin shënuar për të mbërritur në destinacion. Nën shiun e dëndur, ah nën shi, jo vetëm sendet e gjërat shtrajtohen, ndryshojnë formën, por edhe mendimet. Madje edhe lëvizja. Ku ishte ngrehina pompoze dhe e braktisur e Radios së parë shqiptare, ajo e australianit të arratisur kinse të paidentifikuar? Nuk po e shquante askund. Me ç’dukej gërmadhat në shi, sikur e kanë më lehtë për t’u fshehur? Po rrugica që kthente majtas për tek ura e vjetër nën të cilën gurgullon përroi i fshehtë i Ficatëve? Në mendje i ishte ngulitur numri 14 i portës, shënimi mbi të: Avokat Aristidh Kokomani. “Ngrehina në krah është e imja, i kishte telefonuar ajo. Eja dhe më rrëmbe…! Më mer me vete në Itali. Nuk dua të rri asnjë ditë më tepër në këtë qytet të mërzitshëm me mjegull, shira dhe fantazma. Do ta mbaj kokën mbështetur në qelqet e dritares dhe do flas me shirat deri sa të vish. Eja…”!

Ndonëse nuk i kishte pëlqyer as nguti i saj, as ajo fjala “rrëmbim”, ai premtoi se do të vinte. Madje në xhep kishte një unazë të porositur. Dhe po vinte në një ditë me shi gati biblik. Pas një hezitimi të pakuptimtë, me vështirësi por i sigurt, ai besoi se e gjeti sërish rrugën nga duhej të ecte. Rrugën për tek ajo…tek ajo për të cilën kishte udhëtuar rreth treqind kilometër me avion dhe po kaq me taksi. I bërë qull deri në kocka, duke u dridhur, këmbët i lëviznin si pa komandim, ndërsa përsëriste me vete fjalinë e parapëlqyer të ditëve të fundit: Magjia e dashurisë ndodh. Ndodh dhe nuk përshkruhet, e përshkruan vetëm ai që nuk e njeh!

Rikujtimi i kësaj fjalie i dha kënaqësi, madje e mbushi me fuqi dhe një të nxehtë që i përshkoi gjithë trupin, ashtu si nuk e kishte provuar kurrë më parë. Papritmas, në një kthesë të rrezikshme sokaku, sytë i panë një vajzë të strukur nën strehën e një ngrehine të vjetër. Ngrehina vinte disi e anuar djathtas në krahun e simotrës ngjitur, aty ku dukej se kishte mbështetur një pjesë të binasë së saj. Ngjante se do të rrëzohej nga çasti në çast. E pasigurta, gremisja ishte vizatuar në mes të ballit. Atje, nën qemerin e lartë të ngrehinës shtrembaluqe kishte gjetur mbrojtje nga stuhia dhe shiu një vajzë e re si nja tetëmbëdhjetë vjeçe. Ishte si një skulpturë antike. E bardhë, mermer.

Atij i mbeti vështrimi në fytyrën e saj. Kishte një bukuri të përkryer dhe një energji gjithë hir. Flokët e gjatë të gështenjtë, gërsheti i lidhur gjithë simetri, zbrisnin si nepërka pika pika gjer përposh belit hollak. Gjithçka në portretin e saj ishte ngacmuese, eksituese, e përllogaritur për sulm dhe për rezistencë të pashpirt. Nuk ishte mirazh shiu. Ishte e vërtetë. Sytë e saj ishin të mëdhenj, të errët, të ngulmët, a thua se duheshin për të trembur stuhinë e natyrës. Ato sy iu dukën shumë më të rrezikshëm. Më të rrezikshme se vetëtimat.

Pakuptuar, befasisht ishte hipnotizuar nga dritësimi dhe hijeshia e tyre. Ato sy ishin të etura. Sytë kuptohen jo vetëm përmes dhimbjes por edhe përmes bukurisë. Ajo fytyrë vajze, brenda shpirtit, iu ngjiz si gjurmë gjaku e skuqur, si zjarr pa emër, m’u në në Fellësirë. Fat dhe shpresë dhe marrëzi. Dhe ikje. Në brendësi të syve të saj, sikur gjeti përgjigjen e një pyetje të vjetër që rinte fshehur skutave, në trishtimet e thella: bindjen që moralin e kanë shpikur meshkujt dhe jo femrat; madje dhe meshkujt e kanë shpikur për të tjerët dhe jo për veten e tyre. I premtoi vetes që ato sy nuk do ti harronte kurrë! Gjithë jetën. Ku i dihej, mbase mund t’i takonte ndonjë ditë në parajsë. Lëvizi këmbët gjithë përtim a thua frikej se aty ku e priste vajza e unazës e vërteta do të mbytej në ujëra të trubullta gjepurash të parëndësishme. Mbase për këtë, fajin e kanë shirat.