Cikël poetik nga Rudolf Marku
Ky cikël poetik përfshin poezitë e shkruara gjatë muajve të fundit, Dhjetor 2022- Janar 2023
NJË NATË
Natyrisht, nuk kishe asnjë plan paraprak,
Se si t’u ikje rojeve të Emigracionit në La Mansh
Me pasaportën tënde pa vizë. Mjaftonte veç ankthi ynë,
Që e ndjenim se do të vdisnim pak nga pak, po të mos
shiheshim atë çast,
Dhe ti- një entangled neutron-, i pakuptuar mirë dhe nga
vetë fizikantët,
Erdhe tek unë, në shtratin tim, në mesnatë.
Përkule mbi fytyren time, si mbi një tastierë pianosh,
gishtat e gjatë
Për të lozur requiem-in e fundit të jetës sonë të
përditshme;
E di se do të kthehesh pas, fshehur në një rreze drite,
Ashtu siç erdhe, do ikësh në pafundësi vitesh larg.
Në ç’shekull u pamë, në ç’muaj, në ç’javë, në ç’ditë?
O njerëz, që ende besoni te kalendarët- paganë a
gregorianë,
Si mund të matet koha kur veç ajo natë,
zgjati një milion vite,
E pashënuar në kronikat e vedave të murgjëve budistë a
modernë,
Vetëm për të qënë edhe një herë së bashku pranë?
METEOR
Çdo ditë të mendoj përherë e më shumë,
Grua që erdhe papritë në jeten time,
Si një meteor që nuk arritën as asteorologët ta
parashikojnë,
I frikshëm dhe joshës. Nuk di nëse do përplasesh tek unë,
Apo do të ikësh duke shmangur planetin me një lëvizje
plot elegancë?
Unë vetë ëndrroj përplasjen e meteorit në tokën tonë të
Ashpër.
Teksa ti, çveshur nga shtërngatat, do mbulosh gjoksin e
çveshur me duart e tua të bardha,
Si në një pikturë të bukur në Renesansë!
NË KËTË QYTET
Vij në këtë qytet me rrugë të gjeometrisë së padëshifruar
Të vetmisë së njeriut- rrugë që të çojnë gjithmonë drejt
kurthit të mbyllur të trishtimit.
Jam një busull që lëviz krahët drejt teje
pa e ditur saktësisht se ku je;
Ulem si atëhere kur rrinim bashkë,
I njejti vend. I njënjti ankth nëse nuk do vish.
I njënjti kamarier që veç këtë herë nuk më njeh.
Derisa pa pritë dritat priten, errësira mbulon qytetin
sakaq.
O njerëz pa kujtesë- vetë e përzutë dashurinë tonë,
Që do ta mbante ndriçuar këtë qytet dhe njëmijë vite pas!
UDHËTIM
Fatorino e pa me dyshim biletën,
Te shkallët e trenit. Megjithat’ më lë të ngjis shkallët,
Dhe të ulem në një vagon pa njerëz. Duke shmangur
refleksin tim në xhamat e mjergullt,
Shoh peisazhin , pemët, shtëpitë jashtë,
Derisa shfaqen kuajt në fusha, të qetë e të papërfillshëm
Si Zota të lashtë.
Bileta nuk thotë se në cilin stacion do të ndalem,
Sepse asnjë Tren tokësor nuk i arrin stacionet qiellore,
Atje ku kuajt hyjnorë më presin, solemnë dhe kokulur,
Mbështjellë me mantelin perandorak të mjegullës së
bardhë!
NË AVENJUNË SLOAN
Në nderim të Jorgo Seferis
Edhe sot kalova në Avenjunë Sloan,
Pranë pllakës që shkruan më gërma të vogla
Se në këtë shtëpi ka jetuar një poet grek;
Kaloj pothuajse çdo ditë në këtë rrugë. Dhe gjithnjë,
shoh nga dritaret e ulëta se mos të shoh ty.
Rastësisht, si një argonaut të cilin dallgët e detit
Me urdhër të një Poseidoni zemërak e kanë hedhur në
brigjet e Albionit.
Sa fat i keq! Askush nuk të njeh. Kalimtarët as pllakën s’e
lexojnë,
Nxitojnë me gazetat e tyre drejt stacionit,
Që të kapin lajmet e fundit të bi-bi- si-së.
Me frikën e panikshme të vdektarëve se mos bëhën vonë!
Sirenat kanë kohë që lexojnë lajmet. Nga ekranet e mëdha
Thonë se njerëzit kurr s’kanë qenë më të sigurt,
se tani, kur askush nuk lexon më poezi!
Kalimtarët janë të verbër, askush nuk sheh se si, papritë,
Në Avenjunë Sloan, një karrocë e praruar zbret lehtë nga
qiejt,
Dhe një Zot tremijë vjeçar, me një mjekër të bardhë, si
Kashta e Kumtrit
ardhur nga Malet e Olympit
Me pyet për adresën tënde, në një gjuhë të kuptueshme
Perëndish!
NJË TREN QË NUK NDALET
Nuk mbaj mënd
Kur hypa për herë të parë në këtë tren,
Që nuk ndalet kurrë në asnjë stacion, në asnjë vend!
Ngase është një tren që nuk ndalet kurrë,
Nuk mund ta shohësh Konduktorin asgjëkund
Askush nuk thotë emra stacionesh, të njohur a të humbur
Jashtë shohim stinët që ndrrohen më shpejt se në
kalendar,
Në një orë shohim dëborën e Malit të Kilimanxharos
Në orën tjetër na përshendet përtej dritareve rëra në
Saharë.
Ndonjëherë qyteti i lindjes shfaqet si një vegim,
Na bëhet të thërrasim emrat e të njohurve të fëminisë,
Por dhe këtu treni nuk ndalet, të thërrasësh nuk ka kuptim
Fëtyra jote prej vajze, siç të pash për herë të fundit
Më shoqëron në të gjitha udhëtimet, që nga ditë e parë
Je brenda a në tren? A mijëra kilometra larg?
Ky tren kurrë nuk do të ndalet në asnjë vend,
O vajzë që u deshëm kur besonim se do ishin si vetë
Perënditë
Ndoshta pas vdekjes mbi një re të bardhë do të udhëtojmë
sërish
Më shpejt e më larg se në të gjithë trenat elektronikë!
NË RRUGËT TËRË PLUHUR
Në rrugët tërë pluhur të Tiranës,
Më kot përpiqemi të ringjallim Krishtin e kryqëzuar prapë.
Kemi ardhur nga larg,
Për të qetësuar kujtesën tonë të plagosur që rrjedh gjak.
Jemi ngjitur Golgotës dhe i kemi pranuar kunorat me
gjëmba
Dhe fishkëllimta tallëse të fitimtarëve,
Nën urat e Lanës numërojnë fitimet, nën tingujt e
Hosanave modernë,
Një xhaz, blues, hard metal a rock and roll.
Na thonë se Krishti ka vdekur, na thonë se kot presim
ringjalljen,
Na tregojnë çeqet me firmat e pathara me bojë,
Mund t’i kthesh në cash brenda ditës nëse je tip që nuk
beson;
Ngjitemi Golgotës dhe tre shtyllat e kryqëzimit janë bosh,
Shohim njëri-tjetrin, e dimë se çdo të ndodh
Jemi unë dhe ti dhe dashuria e plagosur
E dimë se tani është koha që të na kryqëzojnë,
me dashurinë, si Krishtin, në mesin tonë.
NË KORÇË, NJË DITË VJESHTE
Ditët ishin të zakonshme, kafetë e mbushur me njerëz,
Një kitarist i vetmuar që këndonte për të dashurën e
vdekur,
Kalimtarë që na shihnin vetëm pasi u kishim kaluar pas,
Vetmia e Sheshit të Katedralës, dyqane boutique me shitës
të mirësjellshëm.
Dhe Shtëpia ku Seferis ka jetuar gati një shekull më parë,
E rrënuar, me rënkimet e vargjeve të dashurisë, poshtë
trarëve të rënë.
Dhe dita që nxitonte të ikte aq shpejt prapa malit të
Moravës.
E dinim se pas ditës do vinte Nata. Por askush nuk e kish
marr me mënd,
Se në dhomën tonë të Hotelit, afër Metropolitisë
Do vinin Ikonat të na gjenin.
Po ato ikona që i kishim parë gjatë ditës.
Në Muzeun pak të njohur mesjetar.
I gjithë Hoteli u mbush me dritë
Ardhur nga larg. Murgjër të veshur me pelerinat e vjetra
Ecnin kokëulur dhe mospërfillës.
Erdhën në dhomën tonë
Duke pëshpëritur një lutje nën zë;
Piktorë të vëmendshëm, me penelat e zhbërë, bënin figura
në ajër.
Në kanavacën e natës! Kavaletet e ngjyrave ishin vetë yjet,
Që kishin zbritur pa i thirrur askush!
Konstelacionet vëzhgonin si spektatorë me fat,
Se si bota po bëhej nga e para,
Me lulet që çelnin së pari, me lumenjt e pastërt, dhe zogjtë
qiellor të pafajshëm,
Pa u trembur nga askush, me luanin dhe qëngjin të bërë
Bashkë.
Dhe me Kainin që ende nuk kishte njolla gjaku në duar!
Me malet mistike,
Dhe me ligësitë njerëzore tretur, tretur!
Në ditën e neserme, turmat e njerëzve filluan të na
ndiqnin pas,
Nga shkëlqimi i pazakontë me të cilin qemë mbështjellë
a nga pelerinat e murgjëve që mbanim veshur.
FREDERIK RESHPJES
Poet skandaloz, rebel, i lirë si një zog,
Të ngritën kurthe kafazesh- burgjesh kudo,
Dhe ti që përherë i injorove zinxhirët, qelitë, gardianët
Kurrë nuk e përmende vetminë sa një kontinent të Poetit,
Ti që talleshe me kafazet, që pëlqeje t’i vije në një rresht
Gjahtarët, kritikët, lavdikërkuesit, mediokrit dhe kostumet
e lakuriqsisë së Mbretit;
Asnjë rresht për vitet e burgjeve, asnjëherë
Pa të shkuar ndërmend t’i ktheje vuajtjet në dyqane
shkëmbimi valuator.
Në poste ambasadorësh, lavdi të rreme, reçensione –
Hosaná,
Në dyqane spekulative ku shesin lirinë.
Ty të mjaftonin veç krahët e mëdhenj,
që të arrije përjetësinë.
Krahët e tu prej aeroplani qenë tepër të mëdhenj për
Kafazët.
Le të rrijnë aty gardalinat vajtuese, të verbëta
Që brenda kafazeve me dyer të çelura vazhdojnë të presin
lavdinë!
NJË PEMË ULLIRI NË LONDËR
Vite më parë, një bisk ulliri solla nga larg,
Për kopshtim tim të vogël, në Londër,
Botanistët e ditur më udhëzuan se duhej të kisha kujdes,
Se duhej ta mbroja biskun në ditët e para
Derisa rrënjët e pemës të mendonin se ishin në vendin e
vet.
Çdo mëngjez zgjohesha herët dhe shkoja te ulliri- nuk e
kisha ditur
Se dhe pemët kanë kujtesë. Refuzonte të rritej,
Në mënyrën më kapriçoze. Veç në praninë time
Përpiqej t’i jepte trupit lart,
Si fëmijët kur sapo zgjohen nga gjumi në mëngjez,
Vetëm kaq!…
Kanë kaluar vite – tridhjetë a më shumë vjet
Në kopshtin tim pema e ulllirit ka lëshuar rrënjë,
Gjethet janë në ngjyrë të gjelbert, të thellë
Dhe trungu i saj ka formuar dhe gungat e para
Vazhdon të rritet, siç e kanë ullinjtë, me kujdes,
Por asnjë zog nuk ulet në degët e ullirit,
I shmangen si një gracke dinake dhe ikin lart.
Dhe vetë milingonat, buburrecat, hardhucat dredhojnë
rrugën para saj
Si para një humnere të lajmëruar më parë
Dhe asnjë kokërr-frut nuk japin degët e saj të gjatë,
Që vazhdojnë të rriten-dhe pse ngadalë
Në një sterilitet që shtypi modern e mirëkupton
menjëherë.
Botanistët e ditur vijnë prapë e më këshillojnë,
Këtë rradhë pa pagesë,
Se nuk mund të këmbëngul te fertiliteti mbirës
Si në një kulturë maço të kohërave të errta në Mesjetë!
Teksa unë pëshpëris në përçartjen time se ullinjtë paskan
kujtesë!/exlibris.al