Astrit Lulushi: Kush e zbuloi Amerikën?

Në këtë pikë, ia vlen të përmendet studimi i një ekipi shkencëtarësh me në krye profesorin I. Liritzis të Universitetit të Egjeut, i cili shqyrton se sa e vlefshme është historia e Plutarkut në lidhje me udhëtimet në kontinentin e madh përtej Oqeanit Atlantik.
Plutarku shkruan:
“Udhëtimet përsëriteshin çdo 30 vjet kur planeti Saturn përkonte me yjësinë e Demit. Udhëtimi ishte i rrezikshëm dhe i gjatë. Kur ekspedita mbërrinte në vendin e largët, kolonët nga ekspedita e mëparshme mund të ktheheshin në shtëpi. Kretanët minoas i kanë bërë këto udhëtime që nga koha e Herkulit 13 mijë vjet më parë”.
Sudimi arrin në përfundimin se historia e Plutarkut është e vërtetë dhe përputhet me atë që dihet për rrymat oqeanike të Atlantikut dhe se udhëtarët e lashtë të detit ishin në dijeni të këtyre rrymave.
Destinacioni, sipas Plutarkut, ishte një gji i madh, jo më i vogël se liqeni Maeotis (Deti Azov),  pothuajse në të njëjtën linjë me atë të Detit Kaspik. Kolonët ishin nisur nga Minoa për në Newfoundland (Kanada), ku kishte mërguar Cronus. Plutarku përmend se Cronus kishte shkuar në një ishull ku kishte shumë ar (edhe sot, ka shumë miniera ari në ishullin Newfoundland).
Sipas gjuhëtares norvegjezese Kjell Aartun, shkronjat misterioze dhe imazhe anijesh gjatë periudhës 1.800 – 1.000 pes janë gdhendur në granit afër Oslos. Mbishkrimet konsiderohen të jetë minoan, dhe petroglife janë gjetur në të dy anët e kufijve Norvegji-Suedi. Kristiansen & Larsson raportojnë gjetje të epokës së bronzit nga një qytetërim i përparuar me origjinë të qartë Ionane (fillimisht minoan, më pas mikenë (grekët e lashtë erdhën shumë më vonë dhe mbi gërmadha ngritën mitologjinë e tyre).
Një shembull nga Hesiod është referenca për Ishujt Fat, të cilët janë pranë “Oqeanit të rrotulluar thellë”. Udhëtimet në veri të Atlantikut përmenden nga disa burime të lashta (Diodorus Siculus, Straboni, Plini), veçanërisht në lidhje me Piteasin e Massalisë, i cili ndoqi saktësisht të njëjtën rrugë detare për të arritur deri në Islandë. Në çdo rast, referenca e gjireve të ishujve ku nata zgjat më pak se një orë dëshmon se minoasit e lashtë kishin udhëtuar në Rrethin Arktik (Kanada, Grenlandë, Islandë Norvegji).
Duke përdorur një program kompjuterik të posaçëm, të dhënat astronomike të përpunuara nga teksti antik tregojnë se Plutarku përcakton saktë distancën nga Britania në ishullin Ogygia-Icelandë, Plutarku flet për një tokë të madhe kontinentale në veriperëndim të Britanisë, ku kishte tre ishuj (Grenlandë, Baffin, Newfoundland) në distancë të barabartë nga njëri-tjetri.
Plutarku tregon saktë se Gjiri i Shën Lorencit është pak më i madh se liqeni Maeotis, siç e quanin të lashtët Detin Azov. Në fund të fundit, udhëtimi nga Kanadaja në Kartagjenë u zhvillua në maj të vitit 86 pes. Nuk ka dyshim se Ogygia ishte në Oqeanin Atlantik pasi Homeri në Odisenë e tij na informon se është në qendër të detit (është kërthiza e detit) dhe pak më tej thotë se pasi u largua nga Ogygia, ai pa ishullin e Phaeacians (i njohur edhe si Scheria).
Ishulli i Feakëve (fiqëve?) konsiderohet të jetë Korfuzi, megjithëse ka dyshime se njerëzit nga Korfuzi dhe Odiseu nuk ka gjasa të jenë takuar (Odiseu u thotë feakëve se ai jeton larg prej tyre dhe se afër Itakës ndodhen ishujt Dulichium, Sami dhe Zakynthos, të cilët janë përkatësisht ishujt modernë Lefkada, Kefalonia dhe Zante. Për këtë arsye ky ishull nuk mund të jetë Korfuzi. Së dyti është e çuditshme që njerëzit e Korfuzit të mos kishin dëgjuar mbi luftën e Trojës. Në fakt tek Odisea shohim se ata merreshin vetëm me detari dhe aspak me punët e luftës. Dhe së treti, Odiseu do të kishte qenë i çmendur, nëse duke ardhur nga deti dhe pas gjithçkaje që kishte kaluar në det, të kalonte në Greqinë kontinentale për të shkuar përsëri në det (Korfuz që ndodhet përtej Itakës. Studiesit thonë se Ogygia nuk mund të ishte brenda Mesdheut. Mitologjia e forcon këtë hipotezë pasi Ogygia ishte ishulli ku jetonte nimfa Kalipso, e cila ishte e bija e Atlasit. Ky është një tregues i qartë se ishulli Kalipso ishte në Atlantik, dhe aty ndodhej kopshti i Hesperides dhe nimfat të cilat ishin gjithashtu bija të Atlasit. Edhe Mikine (qytetërimi Mycenae) me drejtshkrim të dyshimtë dhe etimologji të sugjeruar nga një fjalë kelte, nuk ka një etimologji zyrtare.