Anila Kalleshi: Çfarë është gastriti?
Gastriti është një proces inflamator i stomakut, në veçanti i mukozës së tij, i cili mund të ndodhë si në formë akute ashtu edhe në kronike. Veshja e brendshme e stomakut (mukozës) ka funksionin e rëndësishëm të mbrojtjes së organit nga veprimi gërryes i lëngjeve të stomakut, prandaj bëhet problem kur dëmtohet.
_ Gastrit akut karakterizohet shpesh nga lezione të tipit eroziv ose hemorragjike të shkaktuara, në shumicën e rasteve, nga abuzimi i alkoolit dhe/ose ilaçeve NSAID (jo-steroidal anti-inflamator p.sh. aspirina) dhe gjithashtu nga stresi.
_ Gastrit kronik karakterizohet nga prania e eritemës, erozionet dhe mungesa e “rrudhave” në membranën e stomakut shkaku më i shpeshtë i të cilit është ‘ Helicobacter pylori , një bakter shumë i përhapur në popullsinë që mund të diagnostifikohet me teste jo-invazive të tilla si ajo me anë të frymës (Urea Breath Test – UBT) dhe kërkimi i antigjenit fekal.
Gastriti kronik mund të jetë jo atrofik ose atrofik, d.m.th ai mund ose mund të shfaqë ose jo një ulje të masës së indeve, mund të përfshijë antrumin, pjesën e poshtme të trupit ose të dy dhe mund të shoqërohet me ulçera peptike.
Simptomat dhe diagnoza e gastritit
Gastriti kronik është i zakonshëm në popullatën e rritur, veçanërisht pas moshës dyzet e pesë vjeç. Disa njerëz që vuajnë nga ky çrregullim janë asimptomatikë (ata nuk tregojnë shenja të sëmundjes), të tjerët mund të kenë simptoma të ndryshme, siç janë:
dhimbje dhe / ose djegie të stomakut
dispepsi;
marrje mendsh;
të vjella;
aerofagia;
ndjenjë e bezdisshme e ngopjes;
ulje e oreksit;
erë e keqe e gojës dhe shija e hidhur;
refluks gastroesofageal.
Dhimbjet e stomakut që ndodhin kur jemi me stomak bosh shoqërohet me një shqetësim të lokalizuar në pjesën qendrore të gjysmës së sipërme të barkut, shpesh mund të zbehet nëse konsumohet ushqim, por mund të ndodhë edhe gjatë vaktit (ngopje e parakohshme) ose të shfaqet më vonë, duke krijuar kështu një sens të bezdisshëm të ngopjes dhe fryrjes së barkut.
Një formë më e fshehtë e gastritit është ajo në të cilën ndodh atrofia e mukozës së stomakut : në këtë rast një simptomatologji specifike mund të mos jetë e pranishme dhe kjo karakteristikë mund të vonojë diagnozën e sëmundjes, me një rrezik të lartë të mungesës së vitaminës B12. Kjo vitaminë gjendet kryesisht në ushqime me origjinë shtazore dhe sasi të shkëlqyera përmbajnë dhe djathi i stazhionuar.
Kuadri klinik në format më të shpeshta të gastritit akut të shkaktuar nga ilaçet, alkooli ose stresi përfshin dhimbje epigastrike dhe gjakderdhje . Diagnoza kërkon ekzaminim histologjik e një mostër të mukozës së stomakut e marrë përmes gastroskopisë.
Ushqyerja për gastritin: Udhëzime të përgjithshme
Rekomandimet e mëposhtme dietike synojnë të zvogëlojnë sekretimin e acidit në stomak , pasi nuk ka dieta dhe / ose kufizime të veçanta dietike në rast të gastritit. Sidoqoftë, një dietë cilësore dhe sasiore e saktë mund të ndihmojë në zbutjen e simptomave të dhimbshme të këtij çrregullimi.
_ Mësoni të njihni trupin tuaj dhe të njihni se cilat ushqime shkaktojnë përkeqësimin e simptomave, veçanërisht rritjen e aciditetit një deri në dy orë pas një vakti;
_ Preferoni ushqime me pak yndyrë për të lehtësuar dhimbjet e stomakut;
_ Preferoni gatimet e thjeshta në avull, presion, zgarë ose pjekja.
_ Mund të jetë e dobishme, veçanërisht në fazat akute të sëmundjes, ta ndani ushqimin në vakte të vogla dhe të shpeshta (mëngjes, paradreka, drekë, pasdite dhe darkë). Zakoni i ngrënies së vakteve të vogla dhe të shpeshta ndihmon në rregullimin e aciditetit të stomakut i cili rritet gjatë periudhave të mosngrënies të zgjatur.
Gastriti: Cilat ushqime duhen shmangur?
_ Alkooli (përfshirë vera dhe birra), pasi ekziston një lidhje e drejtpërdrejtë midis konsumimit të tij dhe gastritit, i lidhur me aftësinë e tij për të dëmtuar mukozën e stomakut;
_ Salcat me krem, salcat e gatuara me sasi të bollshme vaji, margarina, gjalpi, dhe ushqime të tjera të pasura me yndyrë;
_ Embëlsira të mbushura me kremra;
_ Pije të gazuara, lëngje të nxehta ose shumë të nxehta;
_ Lëngu i mishit, ekstraktet e supave, ekstraktet e mishit dhe supat e gatshme me këto përbërës;
_ Ushqimet e skuqura, pasi ato rrisin përmbajtjen e akroleinës e cila përkeqëson inflamacionin e mukozës së stomakut;
_ Sallamra të tilla si mortadella, proshuta, salçiçe, panceta, etj .;
_ Ton i konservuar, sardele, peshk I tymosur, I konservuar me kripë, ushqimet e gatshme. Disa nga këto ushqime, përfshirë ato të ruajtura në kripë, rrisin në masë të madhe mundësinë e kontraktimit të Helikobakterit Pylori;
_ Mishi shumë i pjekur si mishi i lopës, gulash dhe mishi shumë i zier;
_ Yndyra e dukshme e mish;
_ Frutat e thata;
_ Djathërat pikante dhe të stazhionuara. Sa i përket qumështit dhe kosit të skremuar pjesërisht, ato luajnë vetëm një rol të përkohshëm qetësie i ndjekur nga një stimulim i fuqishëm dhe i zgjatur i sekrecioneve të stomakut, ato duhet të konsumohen në moderim;
_ Pije dhe ushqime që përmbajnë substanca nervinë (p.sh: kafeina) si kafeja, çaji itë gjitha llojeve, kola, kakao, dhe pije të tjera me bazë metilxanthine sepse, kur merren në sasi të mëdha, ato stimulojnë sekretimin e acidit;
_ Çokollata, agrumet dhe lëngu i agrumeve, domatja (sidomos e pagatuar) lëngu i domates, qepët, specat, hudhrat, djegëset, nenexhiku duhet të jenë të kufizuara, pasi ato rrisin simptomat e refluksit gastroezofageal dhe mund ta agravojnë më tej gastritin.
Gastriti: Cfarë mund të hamë?
_ Makarona, orizi, tërshëra dhe drithërat në përgjithësi, mundësisht integrale, si alternativë ju mund të konsumoni patate;
_ Bukë e pjekur mirë, crackers, feta buke të thekura, grissini, etj ;
_ Fruta të pjekura dhe perime sezonale , duke ndryshuar ngjyrat për të favorizuar marrjen e saktë të vitaminave , kripërave minerale , fibrave dhe antioksidantëve . Ndër perimet preferoni kopër, karrota, kunguj, lakër sepse mund të zvogëlojnë dhimbjet e stomakut;
_ Vaji i ullirit ekstra i virgjër, i shtuar me moderim dhe dozuar me një lugë;
_ Mishi pa yndyrë (p.sh. mish pule, gjeldeti, lepuri) dhe i privuar nga yndyra e dukshme;
_ Feta të tilla si proshuta e pjekur, bresaola, feta gjeldeti dhe pule, me kusht që ato të mos jenë me yndyrë të dukshme (të konsumohen maksimalisht dy herë në javë);
_ Peshk i freskët , për të siguruar një konsum të saktë të acideve yndyrore thelbësore (Omega-3 dhe 6);
_ Djathrat pa kripë, gjizë qumështi, mocarelë lope, djath I stazhionuar pa laktozë.
_ Uji. Ju duhet të pini në sasi të vogla gjatë ngrënies, por jo më pak se 1.5 litra në ditë;
Çajra dhe lëngje pa sheqer të bazuara në kopër, kamomil dhe jamball.
Gastriti: Këshilla praktike
_ Mos pini duhan : pirja e duhanit kontribuon në dëmtimin e mukozës së stomakut;
_ Hani ushqim çdo ditë në kohë të rregullta;
_ Ushqimi gjithashtu duhet të konsumohet ngadalë dhe në sasi të vogla. Shpejtësia është armiku i gastritit. Përtypja ngadalë nxit tretjen;
_ Mos shkoni të flini pasi të keni ngrënë.
_ Gastriti ka tendencë të bëhet akut gjatë ndryshimit të stinës, veçanërisht me ardhjen e pranverës sepse fiziologjikisht rrit sekretimin e acideve dhe Helikobakter Pylori mund të përfitojë nga ulja e mbrojtjes imune tipike e kësaj periudhe. Prandaj, më shumë vëmendje duhet t’i kushtohet në këtë kohë të vitit;
Kur faza akute e gastritit ka kaluar, është mirë të bëni teste duke ngrënë sasi të vogla të ushqimeve të caktuara (ato që konsiderohen më të rrezikshme për shkak të fillimit ose përkeqësimit të shqetësimit). Në fakt ekziston një ndryshueshmëri e caktuar individuale për shkak të së cilës disa ushqime që janë kundërindikuar për dikë mund të tolerohen mirë nga të tjerët;
_ Ecni në fund të vaktit, pasi mund të jetë e dobishme për tretjen e ushqimit.
Please follow and like us: