Astrit Lulushi: Pse u vra Cezari?

Çfarë bëri Jul Cezari që njerëzit ta urrenin për vdekje?

Jul Cezari, një nga figurat më të famshme në historinë e lashtë, sigurisht që la një ndikim të qëndrueshëm në botë. Ndërsa shpesh nderohet për aftësitë e tij ushtarake dhe arritjet politike, kishte edhe aspekte të sundimit të tij që mblodhën armiqësi të konsiderueshme nga fraksione të caktuara të shoqërisë.

Një nga arsyet kryesore për pakënaqësinë ndaj Cezarit ishte konsolidimi i tij i pushtetit dhe shpërfillja e institucioneve tradicionale romake. Si një politikan dhe udhëheqës ushtarak i aftë, Cezari lundroi efektivisht në peizazhin kompleks politik romak, duke e pozicionuar përfundimisht veten si sundimtari i vetëm i Romës. Ky veprim minoi sistemin shekullor të qeverisjes republikane, e cila vendoste një theks të fortë në fuqinë e përbashkët, kontrollet dhe ekuilibrat. Rrjedhimisht, shumë anëtarë të elitës në pushtet e shihnin Cezarin si një kërcënim ndaj stabilitetit të republikës.

Për më tepër, vendimi i Cezarit për t’u deklaruar diktator i përhershëm, vetëm sa nxiti pakënaqësinë midis atyre që vlerësonin parimet e demokracisë. Duke marrë titullin e diktatorit, Cezari eliminoi në mënyrë efektive çdo pamje të një qeverie të ekuilibruar dhe vendosi një regjim autokratik. Kjo kapje pushteti tjetërsoi shumë senatorë dhe aristokratë të cilët panë që rolet e tyre të zvogëloheshin, duke çuar në një ndjenjë në rritje të pakënaqësisë dhe komplotit kundër Cezarit.

Fushatat ushtarake të Cezarit, megjithëse të suksesshme, kontribuan gjithashtu në urrejtjen ndaj tij. Pushtimi i tij i Galisë, Franca e sotme, solli pasuri dhe burime të jashtëzakonshme në Romë, por shkaktoi një valë shkatërrimi mbi fiset galike. Brutaliteti i taktikave ushtarake të Cezarit, duke përfshirë rrethimin famëkeq të Alesias, çoi në zhvendosje të popullatës, shkatërrim dhe humbje jetësh. Këto veprime e pikturuan Cezarin si një pushtues të pamëshirshëm dhe thelluan më tej pakënaqësinë ndaj tij midis atyre që prekeshin nga fushatat e tij.

Për më tepër, ambicia personale e Cezarit dhe arroganca ishin shpesh burime zemërimi midis bashkëkohësve të tij. Dëshira për t’u parë një figurë e ngjashme me perëndinë, e ilustruar me këmbënguljen e tij për t’u hyjnizuar gjatë jetës së tij, i shtyu shumë romakë ta urrenin. Kjo shfaqje e fuqisë së tij dhe ngritja në statusin hyjnor binte në kontrast të fortë me vlerat tradicionale romake që theksonin përulësinë dhe respektin për perënditë.

Së fundi, vrasja e Cezarit në vitin 44 pes ishte një dëshmi e thellësisë së urrejtjes që disa individë mbanin ndaj tij. Një grup senatorësh, nga frika e gërryerjes së pushtetit të tyre dhe humbjes së sistemit republikan, komplotuan për t’i dhënë fund sundimit të Cezarit nëpërmjet një akti të dhunshëm. Ndërsa motivet pas atentatit ishin komplekse dhe të shumëanshme, është e qartë se një pjesë e konsiderueshme e shoqërisë e pa Cezarin si një kërcënim për mënyrën e tyre të jetesës.